Sự thật thứ nhất, ít nhất hàng chục triệu người Mỹ đang cần, đang sống nhờ Obamacare. Bảo hiểm y tế Obamacare, hay tên khai sinh của nó là PPACA (Patient Protection and Affordable Care Act) là bảo hiểm dành cho người nghèo, có lợi tức thấp, không đủ tiền mua bảo hiểm y tế, trả bảo phí hàng tháng, một người mấy trăm, một gia đình (household) bốn người cũng cả $500/tháng, rồi trả thêm co-payment mỗi khi đi khám bệnh, và phải trà cho hết khoản “deductible” mấy ngàn công ty bảo hiểm mới chịu nhảy vào “tế độ”.Nước Mỹ có khoảng 43.1 triệu người (tương đương với 13.53% dân số) được thống kê ghi nhận sống dưới mức nghèo (poverty threshold) được liên bang nhìn nhận. Nhưng theo cách tính khác, được gọi là Supplemental Poverty Measure (Cách tính mở rộng), thì tỷ lệ này lên đến 14.3%. Và “được” xem là “nghèo tuyệt đối” (absolute poverty) hay cùng cực (extreme poverty) những người có thu nhập chưa đến một nửa mức “nghèo chuẩn” này. Khoảng 46% người  nghèo được xếp vào thành phần “nghèo tuyêt đối” - 20 triệu người sống chưa được hai đô la một ngày! Dĩ nhiên những người nghèo cơm không có mà ăn, áo quần không có mà mặc, nhà không có đề ở, làm sao có thể có tiền mua bào hiểm, cho dù cũng như mọi người họ có sức khỏe phảỉ lo, thậm chí phải lo hơn vì lâu nay cứ để luống, và sức khỏe ngưòi nghèo, nói chung, làm sao bì được với sức khỏe người giàu.

Những ngày sau bầu cử 3-11 chắc chắn sẽ không thể nào quên được đối với dân Mỹ.  Đó là những ngày người ta có thể  biết chắc lịch sử đã sang trang, tổng thống thứ 46 của Hoa Kỳ sẽ là ai. Cũng là những ngày mà đại dịch đã đạt đến một kỷ lục mới, mở ra một chương mới khiến cho người ta càng thêm mất ăn mất ngủ. Dĩ nhiên không có Tổng thống Donald Trump trong số những người này, mặc dù lẽ ra ông phải là người mất ăn mất ngủ nhiều nhất khi xét đến trách nhiệm là người lãnh đạo cao nhất của đất nước, và trách nhiệm cụ thể của ông trong việc để cho COVID-19 bùng phát hết đợt 1 đầu tháng ba đến đợt 2 hiện nay.

Câu chuyện đã yên đâu! Nào ai dám sớm hân hoan, lạc quan cho rằng dân chủ Mỹ cuối cùng đã lên tiếng với một cuộc bầu cử mà người dân nô nức đi bầu trong an toàn và chính xác hiếm có. Bởi vì chúng ta đang chứng kiến ngay từ Nhà Trắng những động thái thiếu và đủ. Thiếu văn minh. Thiếu văn hóa, Thiếu giáo dục. Đủ ngang ngược, đủ vô tâm, đủ bất nhân. Bất kể liêm sĩ chính trị ở một người mà văn hóa, văn minh, giáo dục, ngay thực và sĩ khí có khả năng định đoạt vận nước. Tóm tắt, ông là người thua cuộc trong một cuộc chơi dân chủ. Nhưng  chính là vì tính ngang ngược của  bạo chúa Caligula mà ông vẫn tin mình là “con trời”, có khả năng đảo ngược những kết quả bầu cử dân chủ. “God’s son” thì muốn gì chẳng được. Ông từng nói thế với bao phụ nữ, và nay nói thế với “my fellow compatriots”. Chẳng ai ưa những chữ ông ưa dùng để chỉ những người lính bất hạnh: “losers”, “suckers”. Người ta đã nằm xuống, thế mà ông còn gọi là “thứ bại cuộc”, “kẻ dại khờ...”.

Những ngày sau bầu cử 3-11 chắc chắn sẽ không thể nào quên được đối với dân Mỹ.  Đó là những ngày người ta có thể  biết chắc lịch sử đã sang trang, tổng thống thứ 46 của Hoa Kỳ sẽ là ai. Cũng là những ngày mà đại dịch đã đạt đến một kỷ lục mới, mở ra một chương mới khiến cho người ta càng thêm mất ăn mất ngủ. Dĩ nhiên không có Tổng thống Donald Trump trong số những người này, mặc dù lẽ ra ông phải là người mất ăn mất ngủ nhiều nhất khi xét đến trách nhiệm là người lãnh đạo cao nhất của đất nước, và trách nhiệm cụ thể của ông trong việc để cho COVID-19 bùng phát hết đợt 1 đầu tháng ba đến đợt 2 hiện nay.

Trong mùa tranh cử, ông Trump cứ la làng về việc: China will own the United Sates if Joe Biden is elected president. Bọn truyền thông thổ tả vừa phanh phui ra việc Bank Of China tức Ngân Hàng Quốc Gia của Trung Cộng là chủ nợ của cái Trump Tower ở New York. Nếu ông Biden mà đắc cử tổng thống thì chắc hắn là Bank of China sẽ không nhân nhượng nữa mà sẽ tịch thu cái Trump Tower mà ông Trump vẫn hãnh diện ở New York vì ông Trump đã không thanh toán tiền mượn nợ từ mấy năm nay. Do đó, câu nói trên của ông Trump nên sửa lại thành:  China will own the Trump Tower in New York if Joe Biden is elected president.​​​​​​​

Là tín đồ Thiên Chúa giáo hay chăng, chúng ta đều chia sẻ mối quan tâm, lo lắng sâu sắc của Đức Giáo Hoàng Francis  trước tình hình thế giới rã rời ngày nay. Sự phân hóa không chỉ thể hiện về mặt chủng tộc (chẳng riêng gì ở Mỹ, nơi nơi nổi lên phong trào white supremacy, người da trắng siêu đẳng), mà cả về mặt dân tộc và tôn giáo. Thực tế không chỉ là phong trào bài di dân Hồi giáo, hay ở Mỹ còn có thêm chuyện xây “Vạn Lý Trường Thành” ngăn chận “rợ Latino” (một cách dịch chữ shithole country), mà còn là chuyện phân hóa xã hội vì màu da, vì tôn giáo trong nội tình từng nước (rõ rệt nhất ở Mỹ) và âm mưu tái lập đế chế từ Nga đến Hoa, đồng thời là cuộc vận động khủng bố Hồi giáo toàn cầu.

Tấn kịch “Trump khắc phục Cô-Vy” không hẳn là một hài kịch cho dù đã làm nhiều khán giả lắc đầu cười nhẹ. Càng chắc chắn không phải là một bi kịch cho dù nhân vật chính là tổng thống, người lãnh đạo đứng đầu cả nước, nay bị coronavirus, bình thường có thể phải nằm giường ít nhất cả một tháng, chưa nói đến tuổi già sức yếu, nam hiểm nghèo hơn nữ, và bệnh mập, sống chết có số. Như thế mà chỉ mới ba ngày ông đã trỗi dậy. Không phải là hài kịch bởi vì những chuyện ông đã và đang làm khiến cho người ta lo lắng, không khỏi nhớ đến “the world’s most dangerous man” ểm nhất thế giới” – như cháu gái của ông là Mary Trump đã cảnh báo. Không phải là bi kịch bởi vì ông ở lại nhà thương Walter Reed chưa quá 72 giờ, sau đó trở lại Tòa Bạch Ốc và còn tuyên bố hàng loạt những điều nghe lạ lùng: “Tôi nay mạnh hơn trước nhiều”, “Chinavirus sẽ tự động biến mất, chúng ta dư sức trấn áp đại dịch này”, và “mức tử vong của đại dịch này cũng chỉ tương đương với nạn cúm bình thường (H1N1)” ... Và sau đó, ông lao vào “việc nước việc nhà” - mải miết vận động tranh cử bất kể lội dòng nước ngược.

Ông Trump từng tweet: “Tổng thống Obama sẽ đi vào lịch sử Mỹ có lẽ là một tổng thống tồi tệ nhất của nước Mỹ”. Nhưng các sử gia nhìn ông Obama như thế nào. Thật ra, trong một thăm dò mà 91 sử gia về Tòa Bạch Ốc tham dự, được tiến hành vào tháng hai năm 2018, Tổng thống thứ 44 Barack Obama được xếp hạng thứ 12 (Lincoln 1, Washington 2, F. Roosevelt 3, T. Roosevelt 4, Eisenhower 5, Truman 6, Jefferson 7, Kennedy 8, Reagan 9, Johnson 10, Wilson 11). Một thăm dò chỉ mới đây cũng cho thấy, tổng thống thứ 45, ông Donald Trump được xếp hạng 45!

”, Tổng thống Donald Trump có lẽ  chưa bao giờ thực sự hiểu chủ nghĩa xã hội là gì (ông không có tiếng là người biết cầm cuốn sách cho dù người ta nói kẻ sĩ một ngày không đọc sách thì soi gương thấy mặt mũi mình khó coi; càng không có tiếng là người chịu nghe người khác nói mà chỉ thich nói cho người khác nghe), nhưng ông chính là người qua hành động cho thấy con tim “Marxist-Leninist” như con nít của ông.

Những sử gia của Hoa Kỳ đã cho thấy họ quên cuộc Cách mạng tháng mười này, cho nên chưa hiểu đúng mức cuộc chiến tranh lạnh Stalin khơi mào sau đó, mà Việt Nam là một nạn nhân  khốc liệt nhất của sự ngu xuẩn chính trị ở Washington, và nay vẫn còn mơ hồ về thời hậu chiến tranh lạnh mà nước Nga của Putin đang lợi dụng tình trạng mất trật tự quốc tế để táo tợn, lần đầu tiên trong lịch sử, tìm hết cách có tay trong để mở rộng ảnh hưởng đến cả nước Mỹ.

Chúng ta đang sống trong một thời buổi đảo điên, điên đảo, cho nên tâm trạng bất ổn nay đã trở thành chuyện bình thường - người ta gọi là “bình thường mới” (new normal), có nghĩa là phải chấp nhận “cuộc sống mới” .Trước mắt chúng ta không chỉ là một cơn đại dịch coronavirus mà ánh sáng leo lét không bảo đảm chúng ta đang ở cuối đường hầm, mà còn một cơn đại dịch khác còn nguy hiểm hơn bội phần – đã nổi lên từ bốn năm qua và đường hầm ngày càng tối mịt.

Một lãnh tụ chống cộng nhưng chỉ thân được với các lãnh tụ cộng sản: từ trái qua phải: Putin (Nga), Trump, Trần Đại Quang (Việt cộng) và Tập Cận Bình (Trung Cộng) (Ảnh Asean 2017)/ Nhưng món quà lớn hơn mà ông đang gói ghém cho không chỉ nước Mỹ mà cả thế giới là trât tự thế giới mới mà ông đang muốn là người đao diễn với mot “scenario” có thể kinh hoang nhất trong lịch sữ đất nưóc này và cả thế giới này.

Mặt trận truyền thông thật chẳng yên tĩnh tí nào. Những người chính lưu chỉ muốn soi sáng con đường phải tìm tới trước, nhưng bao nhiêu thế lực đang bủa vây có thể làm cho giới chính lưu phải dồn sức tự vệ, phòng thủ hơn là phản công và tỏa rộng. Chính trị đang làm hỏng đất nước, làm hỏng con người nơi nơi.Đó là điều chúng ta đang lo âu theo dõi trong những ngày sắp tới, để xem dưới ánh sáng của lương tâm, Hoa Kỳ sẽ đi về đâu với những quyết định của Thượng Viện trong việc chọn thành viên mới cho Tối Cao Pháp Viên thay thế cho bà Ginsburg vừa ra đi.

Thời thế đang khiến chúng ta học tập một thói quen mới: mỗi ngày lại xem lịch trên tường để biết chúng ta có bao nhiêu ngày còn lại. Đến giữa tháng chín, chúng ta chỉ còn tròm trèm “bảy tuần đợi mong”.  Năm mươi ngày chẳng phải là lâu, nhưng chúng ta đang sống vào thời kỳ quái, chuyện gì cũng có thể xảy ra cả. Chúng ta hướng nhìn phía trước nhưng không thể chắc được chuyện gì có thể xảy ra, bởi vì thiên tài tai tiếng rất ổn định của Trump vô hạn, ngày nào cũng có chuyện mới...

Trong những ngày đang phải cố thủ tại gia một cách tuyệt vọng trước “kẻ thù vô hình” coronavirus giăng mắc, phong tỏa nơi nơi, “Mặt trận ở Sài Gòn” là một nguồn quên lãng lớn cơn đại dịch này. Trước hiện tại đang thêm phần đen tối không chỉ vì đại dịch Cô-Vy và nạn suy thoái/ lạm phát mà chủ yếu vì một chính tình thối nát, có khi người ta phải đi vay mượn một vài tia sáng từ quá khứ để có thể ngày qua ngày. Những câu chuyện cách đây cả 50 năm ở một nơi nay quá xa xôi bỗng dưng sống lại một cách da diết trong trí nhớ, trong con tim của mỗi chúng ta khi có “Mặt trận ở Sài Gòn” đặt đầu bàn ngủ  (không phải gối đầu giường).

Người ta vẫn dễ dãi nói như thế để tự trấn an trước những mối lo về tương lai đất nước dưới sự dẫn dắt của Tổng thống Donald Trump. Có người vẫn nghĩ ông Trump xem vậy chứ vẫn là người khôn đáo để (Chẳng phải hay sao ông vẫn tự khen mình có chỉ số thông minh IQ cao hơn hết thảy người chung quanh, khi bị ông ngoại trưởng của ông Rex Tillerson gọi ông là “moron” - Trâm lú), tập trung chung quanh ông những người tài giỏi chăm lo việc nước, cho nên được thư thả, rảnh đầu rảnh tay tweet tối ngày. Dĩ nhiên, người ta cũng cần phải cố lạc quan mới sống nổi thời này (Nguyễn Công Trứ từng “Than nghèo”, nhưng vẫn cố giữ niếm tin: “Còn trời, còn đất, còn non nước; Chẳng lẽ ta đây mãi thế này!), nhưng lạc quan quá, có khi đến sát bờ vực mà vẫn cứ tưởng xe lửa đã thấy ánh sáng cuối đường hầm!

Tháng này là tháng 8, tức gần bốn năm sau khi ông Donald Trump được bầu lên làm tổng thống nước Mỹ thay ông Barack Obama tại Tòa Bạch Ốc. Trump là một doanh nhân với đầy đủ ý nghĩa của hai chữ “doanh nhân”, cho nên chiến thắng của ông trước hàng loạt chính khách chuyên nghiệp của cả hai đảng Dân Chủ và Cộng Hòa ba năm sau vẫn còn những âm hưởng bàng hoàng mạnh mẽ trong quần chúng.

Cả một tháng bảy đúng là chúng ta đứng ngồi không yên vì chuyện coronavirus. Con số người bị nhiễm vì COVID-19 cứ lên vùn vụt, và Arizona (gần 180.900 ca và 3.800 người chết) của Bút Tre nay đã được xếp hạng tám trong số những tiểu bang đại dịch nặng nhất (sau California, Florida, Texas, New York, Georgia, Illinois, New Jersey). Tổng thống Donald Trump cứ nói không sao, nó như cúm, cứ ở nhà một vài tuần rồi sẽ qua khỏi. Sự thực ông không biết, hay không cần biết, hay biết mà lờ đi, là nhà thương hết chỗ chứa, bác sĩ, y tá không có đủ, thuốc men không có, trang bị thiếu thốn, và những người già, người bệnh nay không biết làm sao đi khám bác sĩ được.

Tính đến giữa tháng tám, chúng ta chỉ còn 80 ngày nữa là biết nước Mỹ tương lai sẽ như thế nào, và tất cả tùy thuộc vào vận số nước Mỹ, sự công tâm và lương tri của người Mỹ, cho dù là màu da cua họ có thể khác nhau nhiều nhưng chúng ta phải biết nhìn về một hướng. Vấn đề chính  là cái đầu và con tim của cả người da trắng và người da đen. Chưa kể người Latino, người da vàng, da đỏ... Thời thế đang diễn biến rất phức tạp. Chúng ta đang sống giữa một thời đại nghiệp – và dường như chẳng loại trừ ai!!! Cho nên lãnh đạo là câu hỏi mấu chốt hiện nay.