Nữ thi sĩ Hoa Kỳ LOUISE GIUCK
đoạt giải Nobel Văn Chương 2020
đoạt giải Nobel Văn Chương 2020
Theo New York Times
Louise Glück được ca ngợi "vì dòng thơ cá biệt, không thể nhầm lẫn với ai khác."
"Tôi nghĩ rằng cơ hội của tôi là rất ít. Nhưng thâm tâm tôi cũng có tham lam. Ai lại không muốn công việc của mình được tôn vinh”
Giải Nobel Văn học năm nay, 2020, đã được loan báo vào thứ Năm dành cho Louise Glück, một trong những nhà thơ nổi tiếng nhất của Mỹ.
Nữ sĩ Glück, đã xuất bản nhiều tập thơ hầu hết đều viết về những bất hạnh của cuộc sống gia đình và thời trưởng thành. Trong đó có tập "The Wild Iris" đã đoạt giải Pulitzer năm 1993, và một tập thơ khác được coi như làm nên tên tuổi của bà “Faithful and Virtuous Night” viết về cái chết và nỗi đau buồn khi mất người thân năm 2014. Bà được vinh danh là nhà thơ quốc gia Hoa Kỳ năm 2003.
Tại lễ công bố Giải Nobel, Anders Olsson, chủ tịch ủy ban trao giải thưởng, đã ca ngợi ngôn ngữ đơn giản của bà và đặc biệt là những dòng thơ chọn cuộc sống gia đình là trọng điểm. “Thi ca Louise Glück thì không thể nhầm lẫn với tiếng nói của ai khác: thẳng thắn, kiên quyết và nhà thơ muốn được người đọc hiểu về mình như thế. Tuy vậy, ngôn ngữ của bà thì lại đầy hài hước và không kém phần cay đắng."
ĐÁNH GIÁ CỦA NHÀ PHÊ BÌNH Dwight Garner: "Chính phần trí tuệ phong phú và cảm giác sâu sắc đã giữ kéo bạn trở lại thi ca của Louise Glück,".
Nhân được tin đoạt giải tại nhà ở Cambridge, Mass, vào buổi sáng thứ năm, bà Louise Glück "đã thật hảnh diễn khi ủy ban trao giải Nobel đã chọn một nhà thơ người Mỹ da trắng." Bà cho biết về cảm giác choáng váng, khi nhận được giải thưởng trong khi rất nhiều nhà thơ và nhà văn đặc biệt khác của Mỹ đã bị bỏ qua. "Khi nghĩ về các nhà thơ Mỹ đã không nhận được giải Nobel, sự chấp nhận thật khó khăn. "Tôi đã bị sốc."
Sinh ra ở thành phố New York vào năm 1943, Glück lớn lên ở Long Island và từ khi còn nhỏ đã bị thu hút bởi việc đọc và sáng tác thơ. Cha mẹ bà chọn những câu chuyện thần thoại cổ điển để đọc cho bà nghe trước khi đi ngủ, và bà đã bị lôi cuốn bởi những câu chuyện của các vị thần Hy Lạp và anh hùng - chủ đề yêu thích của bà sau này. Cô đã viết một số câu thơ đầu tiên khi lên 5 tuổi, và đặt quyết tâm sẽ trở thành một nhà thơ khi còn ở tuổi thiếu niên. Bà bị chứng biếng ăn hành hạ khi còn là một thiếu niên, một căn bệnh khiến cả đời bà bị ám ảnh về sự tinh khiết và tự kiểm đến độ gần như chết vì thiếu dinh dưỡng trước khi được điều trị.
Bà bắt đầu tham gia các hội thảo về thơ vào khoảng thời gian này và theo học Trường Cao đẳng Sarah Lawrence và sau đó là Đại học Columbia, nơi bà được theo học với nhà thơ Stanley Kunitz. Bà kiếm sống bằng cách làm thư ký để có thể theo đuổi nghiệp làm thơ. Năm 1968, bà xuất bản tập thơ đầu tiên, "Firstborn". Mặc dù khi tập thơ này ra mắt, bà được đón nhận nồng nhiệt bởi các nhà phê bình nhưng lại không được các nhà văn đồng thời đón nhận. Bà rời New York, nhận một chân giảng dạy tại Goddard College ở Vermont. Chính khi làm việc với các sinh viên, bà cho biết đã có cảm hứng để bắt đầu viết lại, và tiếp tục xuất bản hàng chục tập thơ sau đó.
Đặc biệt, bà tìm được cảm hứng từ những nhân vật thần thoại Hy Lập cỗ. Tâp thơ
“Meadowlands,” (1996) hình ảnh Odysseus và Penelope trong Homer’s Odyssey biến thành câu chuyện của hôn nhân đổ vở của thời hiện đại. Trong tập “Averno,” (2006), bà lại dung huyền thoại Persephone để viết về mối liên hệ giữa mẹ và con gái, sự đau khổ khi cùng đi qua tuổi già và cái chết.
Những câu thơ của Glück thường phản ánh mối bận tâm của bà với các chủ đề đen tối - cô đơn, phản bội, gia đình tan vỡ và các mối quan hệ hôn nhân, cái chết. Nhưng trên tất cả là ngôn ngữ tuyển chọn, khéo léo và tài tình, mượn những nhân vật thần thoại quen thuộc để mang lại cho thơ của bà một cảm giác thân cận và vượt thời gian: đó là lời phê bình của nhà văn Daniel Mendelsohn, The New York Review of Books về thi ca của bà.
Nữ sĩ Hoa Kỳ Louise Glück là nhà thơ nữ đầu tiên được trao giải thưởng này kể từ Wislawa Szymborska, một nhà văn Ba Lan, vào năm 1996. Các nhà thơ khác đã nhận được giải thưởng này gồm Seamus Heaney, nhà thơ Bắc Ireland (1995). Bà là người Mỹ đầu tiên giành chiến thắng kể từ ca nhạc sĩ Bob Dylan vào năm 2016.
Vì hạn chế đi du lịch do coronavirus, bà sẽ đọc bài diễn văn nhận giải Nobel của mình tại Hoa Kỳ. Nhiều nhà phê bình văn học thế giới đã ca ngợi việc lựa chọn Louise Glück là một sự lựa chọn xứng đáng vì dựa trên thành tích văn học thuần túy. Đây là một điều cần thiết cho danh tiếng của giải Nobel và cho giải thưởng văn học, đã bị làm u tối bởi những bê bối trong những năm gần đây.
Năm ngoái, Ủy Ban Trao Giải Nobel đã bị chỉ trích sau khi trao giải thưởng cho Peter Handke, một tác giả và nhà viết kịch người Áo, người đã bị cáo buộc đồng lõa vợi nạn diệt chủng vì trả lời những câu hỏi về các sự kiện trong chiến tranh Balkan những năm 1990 - bao gồm vụ thảm sát Srebrenica, trong đó khoảng 8.000 người đàn ông và trẻ em trai Hồi giáo đã bị sát hại.
Sự lựa chọn này đưa ra một năm sau khi viện hàn lâm Nobel hoãn giải thưởng năm 2018 vì một vụ bê bối liên quan đến chồng của một thành viên Ủy Ban bị cáo buộc có liên hệ tình dục và rò rỉ thông tin tuyển chọn cho các nhà xuất bản. Người này là Jean-Claude Arnault, sau đó đã bị kết án hai năm tù vì tội hiếp dâm.
Những sự kiện liên tiếp này biến giải thưởng Nobel về văn chương mất đi truyền thống văn chương thuần túy, có từ năm 1901 và đã được trao cho một số tiểu thuyết gia, nhà thơ và nhà viết kịch có ảnh hưởng và tôn kính nhất thế giới. Những người đoạt giải nổi bật trong quá khứ bao gồm Toni Morrison, Kazuo Ishiguro, Alice Munro, Gabriel García Márquez, Saul Bellow và Albert Camus. Năm 1964, viện hàn lâm đã chọn Jean-Paul Sartre, người đã từ chối vinh dự này, khi cho rằng các nhà văn không nên chấp nhận giải thưởng.
Vì thế nhiều nhà quan sát dự kiến giải thưởng Nobel văn chương năm nay sẽ phải là một sự lựa chọn không gây tranh cãi hay tai tiếng. Giải Nobel Văn học, được trao cho toàn bộ tác phẩm trọn đời của một nhà văn và được coi là giải thưởng văn học uy tín nhất thế giới, đi kèm với giải thưởng 10 triệu krona Thụy Điển, tương tự khoảng 1,1 triệu usd.
Những giải Nobel khác trong năm 2020
Harvey J. Alter, Michael Houghton and Charles M. Rice nhận giải Nobel về Vật Lý tri liệu hay Y Học vì công trình tìm được cách trị hepatitis C virus mà qua thử nghiệm máu và thuốc trị liệu đã cứu được hang triệu người trên thế giới.
Roger Penrose, Reinhard Genzel and Andrea Ghez nhận giải Nobel về Vật Lý giúp nhân loại hiểu rõ hơn về vũ trụ loài người, nhất là những hiểu biết về Hố Đen - black holes.
Emmanuelle Charpentier and Jennifer A. Doudna nhận giải Nobel về Hóa Học cho công trình phát triển chất Crispr-Cas9 từ năm 2012
Giải Nobel về Hòa Bình được trao cho Ủy Ban Thực Phẩm của Liên Hiệp Quốc U.N.’s World Food Program
