Phan Nhật Nam, Thơ Haiku Người Nhật/Tấm lòng Nam Nhân

Phan Nhật Nam

Thơ Haiku Người Nhật/
Tấm lòng Nam Nhân


Matsuo Basho Haiku Poem Print - Blossoming Cherry on a Moonlit Night, Etsy.com


Đại Sư Basho (1644-1694) chuyển những Công Án Thiền thành Thơ Haiku theo “cấu trúc 5-7-5”, trình bày những hình ảnh, sự vật, việc không liên lạc gì với nhau (theo nhận định thông thường). Tuy nhiên, mỗi người đọc cứ thong dong tham dự tùy theo ”tâm lượng” của mình. Từ thân, ý, tình đơn giản của bản thân, Haiku cũng tương tự như “Đêm qua ra đứng bờ ao..” của người Việt. Chỉ khác Haiku có 17 chữ chia làm ba giòng: 5-7-5 - Khác với Lục/Bát của người Việt-14 chữ viết thành hai giòng 6-8. Tại sao Lục/Bát/Người Việt 14 CHỮ chia thành HAI giòng, và Haiku Người Nhật/17 CHỮ chia thành BA giòng thì chỉ do “thuận duyên” mà thành, mỗi Dân Tộc có Tính và Hạnh khác nhau. Chẳng nên thắc mắc. Người viết trong cảnh hỗn loạn hiện tại, không thể làm gì hơn là làm Haiku/Lục-Bát. Làm chơi cho vui kiểu như Bùi Giáng trước kia. Cũng nên chân thực nói thêm, những chữ, lời đơn giản từ Haiku là viết cho hết thảy chúng ta trong đời sống bình thường, chứ không gì sâu xa, bí hiểm. 
1. Vốc tuyết nhỏ mái hiên    
Êm êm rơi lặng thinh trắng xóa

Hòa tan thành âm điệu
   (Issa,1763-1827)    
  Hàng hiên nắm tuyết rơi im
Lắng nghe âm sắc lặng thinh tuyệt mù

 2- Mặc lên tấm áo mới
     Ồ lạ lẫm khác biệt làm sao
     Cứ như một ai đó
     (Basho, 1644-1694)

     Xỏ tay áo mới lần đầu
     Thấy ra như thể một người nơi đâu?

3- Gió đầu năm thổi tới  
    Ngọn lửa đèn dầu nơi phòng tắm
    Chập chờn leo lét soi
    (Oemaru, 1720-1805)

    Đầu năm gió lạnh thổi dồn
    Đèn dầu phòng tắm chập chờn lặng im

4- Chào em, chim sẻ nhỏ
    Trên hàng hiên sạch đẹp nhà tôi
    Dấu chân in lấm chấm
    (Shiki, 1866-1902)

    4-1/ Chào em chim sẻ mến thương
          Dấu chân để lại nhẹ như sương mờ  
    4-2/ Sẻ ơi để lại hiên nhà
         Chân em in dấu mù sa nhạt nhòa

5- Thương người nữ không con
     Dịu dàng thay bàn tay chạm tới
     Búp bê bày bán son.
     (Ransetu, 1654-1707)

     Thương thay người nữ không con
     Ngón tay khẻ chạm dạng hình búp-bê   

6- Đá băng và giòng nước
    Khác nhau từ bao lâu thuở trước
    Cùng rơi giọt vô âm
    (Teishitsu, 1610-1673)

     Đá băng kia với giòng nầy
     Cùng nhau rơi lặng giọt thầm vô thanh 
 
7- Dẫu lũ to, mưa lớn
    Tẩy xóa thế nào Phú Sĩ Sơn
    Xuống bùn hồ nhỏ hẹp
    (Buson 1715-1783)

    Lũ to, mưa lớn thế nào
    Làm sao tẩy xóa cao vời Đại Sơn

8- Đầu năm được giấc mơ
    Giữ kín như một điều cẩn mật
    Cười thầm riêng một mình
    (Sho-U, (?) )

    Đầu năm nằm thấy giấc mơ
   Cười thầm giữ chặt một điều riêng tư     

9- Bầy ngỗng hoang trở về
    Cớ sao gào tiếng kêu ầm ĩ
    Vang động vỡ đêm trường
    (Roka, 1672-1703)

    Ngỗng hoang ngờm ngợp bay về
    Tiếng kêu vang động đêm trường âm u  

10- Rơi tuột xuống đất đen
      Cánh diều sau nhiều lần tung gió
      Hẳn diều chẳng còn hồn
      (Kubonta, 1889-1963)

      Hỡi ơi rơi xuống đất đen
      Cánh diều còn giữ linh hồn được chăng  

Cali, 6 Tháng 6, 2022
Giữa ầm ĩ biến động chung quanh

Phan Nhật Nam

 
Viện Việt-Học và chương-trình văn-nghệ chủ-đề \"Những Tình Khúc Mùa Thu\".
Viện Việt-Học trân-trọng kính mời Quí-vị tham dự chương-trình văn-nghệ được tổ chức vào Thứ Bảy, 19 tháng Mười năm 2024 lúc 3 giờ chiều.  Chương-trình do Nhóm Bạn Văn Nghệ QGHC và Thân Hưũ thực hiện với chủ-đề "Những Tình Khúc Mùa Thu".
Tòa soạn
Do công ty Saigon News LLC thực hiện
Editor-in-chief: HOÀNG DƯỢC THẢO
Director of Marketing: ANDY TRƯƠNG
Với sự cộng tác của: LÊ TẤT ĐIỀU, HOÀNG NGỌC NGUYÊN, NGUYỄN THỊ CỎ MAY, TRẦN TRỌNG HẢI.

Email: saigonweeklyonline@gmail.com

Thư từ bài vở: 702-389-5729

Quảng cáo: 702-630-0234

702-426-4404

Hotline: 702-426-4404

back top