Ngành điện ảnh thế giới thất thu hàng tỷ đô la
Phim Mulan - Hoa Mộc Lan "biến mất" khỏi các rạp tại Luân Đôn. Nhân viên của rạp hát thu dọn thảm đỏ sau buổi ra mắt đầu tiên. REUTERS - HENRY NICHOLLS
(Tuấn Thảo) Tác động của viruscorona đối với ngành điện ảnh quốc tế cũng như ngành sản xuất phim truyền hình chỉ mới ở trong giai đoạn đầu. Ngày công chiếu các bộ phim mới đều bị dời lại, các dự án quay phim bị đình chỉ, thậm chí bị hủy bỏ. Theo tuần báo Hollywood Reporter, trước mắt dịch Covid-19 đã gây ít nhất 5 tỷ đô la thất thu cho ngành điện ảnh quốc tế.
Còn theo tạp chí điện ảnh Pháp Première, mức thiệt hại sẽ càng cao hơn nữa, chừng nào dịch bệnh còn kéo dài. Sự kiện liên hoan điện ảnh Cannes 2020 buộc phải dời lại cho tới mùa hè đã là một vấn đề, nhưng nghiêm trọng hơn nữa là việc đình chỉ Hội chợ phim quốc tế, vốn là cơ hội để cho các nhà sản xuất ký được những hợp đồng phân phối quan trọng. Khá nhiều công ty do không có đủ nguồn vốn, cho nên khó mà trụ vững được lâu, trước tác động của mùa dịch.
Riêng các bộ phim đã quay xong và sắp được cho ra mắt khán giả, phim siêu anh hùng ‘‘BloodShot’’ (của Valiant Comics) bị dời lại vô thời hạn. Tập nhì của ‘‘A Quiet Place’’ (Vùng đất câm lặng / Sans un bruit) âm thầm rút lui khỏi các màn ảnh lớn, không một tiếng động. Người Vô hình (Invisible Man) cũng đột ngột biến mất, sau khi Ý và một số nước châu Âu hủy bỏ luôn ngày công chiếu.
Phim ‘‘The New Mutants’’ (Dị nhân Thế hệ mới) sau hai lần đã bị trì hoãn rốt cuộc cũng không chống chọi nổi với virus corona. Tập 9 của ‘‘Fast & Furious’’, dự kiến công chiếu vào tháng 5, bị hoãn lại gần một năm cho tới tháng 4 năm 2021.
Nền điện ảnh Pháp cũng bị tác động mạnh mẽ, các bộ phim truyện như ‘‘Miss’’ (tạm dịch Giấc mơ làm Hoa Hậu) cũng như ‘‘Divorce Club’’ (Câu lạc bộ của những người ly hôn) hay là tác phẩm ‘‘Effacer l’historique’’ cũng bị xóa tên trên danh sách phát hành phim, tất cả các ngày ra mắt đều bị dời lại cho đến mùa thu, sớm lắm là vào tháng 9. Các kênh truyền hình Pháp cũng phải ngưng khâu sản xuất phim.
Trong số này, có nhiều series như ‘‘Plus Belle La Vie’’, ‘‘Tropiques Criminels’’, ‘‘Les Rivières Pourpres’’ (Những dòng sông huyết thẫm) từng là phim xinê ăn khách, nay được dựng thành phim truyền hình nhiều tập, phóng tác từ quyển tiểu thuyết trinh thám ăn khách của Jean Christophe Grangé. Quan trọng không kém là loạt phim truyền hình dành cho ‘‘Leonardo Da Vinci’’ nhân 500 năm ngày giỗ của thiên tài. Phim này do nhiều nước châu Âu đồng hợp tác sản xuất kể cả Ý, Pháp, Tây Ban Nha, nay đành phải dời lại vô thời hạn.
Riêng trên màn ảnh lớn, sau James Bond và Hoa Mộc Lan, đến phiên anh hùng gô loa Astérix và điệp viên Ethan Hunt của Mission Impossible cũng bị choáng váng. Trước virus corona, nhiệm vụ bí mật trong tập 7 càng trở nên bất khả thi. Theo dự kiến, bộ phim Mission Impossible 7 (quay cùng lúc với tập 8) đã lên kế hoạch bấm máy quay nhiều cảnh của thành phố Venise nhân mùa lễ hội hóa trang carnaval.
Sau khi toàn bộ nước Ý bị phong tỏa, các thành viên trong đoàn làm phim đã trở về Mỹ. Qúa trình làm phim bị gián đoạn do dịch bệnh, hãng phim Paramount hiện đang xét lại việc có nên dời lại việc quay phim tại Venise vào tháng Hai năm 2021, tái tạo lễ hội hoá trang nhưng ở một nơi có khung cảnh gần giống với Ý, hay là viết lại một phần kịch bản để cho Tom Cruise quay phim dễ dàng hơn ở một nước khác.
Sau phần tiền kỳ, các dự án quay phim blockbuster bị mất sạch các chi phí đầu tư cho việc bấm máy khởi quay ngoài phim trường. Kế hoạch quay phim ‘‘Jurassic World : Dominion’’, đã bắt đầu tại Hawaii, rốt cuộc bị gián đoạn.
Tập đoàn Universal buộc phải tuyên bố đình chỉ mọi dự án sản xuất. Về phần mình, Disney đã chọn cuối tháng 3/2020 để tung mạng phân phối Disney + cạnh tranh trực tiếp với Netflix. Tập đoàn Disney đặt nhiều kỳ vọng vào loạt phim khai thác các tuyến ngoại truyện ‘‘Avengers’’ Biệt đội Siêu anh hùng. Nhưng rốt cuộc, dự án quay phim The Falcon & The Winter Soldier, (Diều hâu và Chiến binh mùa đông) đang diễn ra tại Praha, Cộng hòa Séc, đành phải tạm ngưng.
Rất nhiều kế hoạch quay phim mới đều đã bị gián đoạn vô thời hạn. Đó là trường hợp của ‘‘The Batman’’ Người Dơi phiên bản mới với Robert Pattinson trong vai chính, tập thứ tư của ‘‘Matrix’’, phần cuối của ‘‘Fantastic Beasts’’ Sinh vật Huyền bí (tuyến ngoại truyện Harry Potter) và nhất là hai tập phim ‘‘Avatar’’ (tập nhì và tập ba) của James Cameron mà giới hâm mộ đã chờ đợi từ hơn một thập niên nay.
Song song với ngành điện ảnh, ngành sản xuất phim truyền hình Mỹ cũng bị lao đao. Các đoàn làm phim đang ở trong giai đoạn quay các tập mới cho mùa phim năm tới. Trong số này, có các dự án mới đầy tham vọng như The Witcher (Thợ săn quái vật), Peaky Blinders (Bóng ma Anh quốc), các bộ phim nhiều tập quen thuộc như Grey’s Anatomy, The Resident, The Fires of Love, hay là SWAT (Đội lính đặc nhiệm). Hiện giờ, chỉ có hai bộ phim nhiều tập The Walking Dead (Xác sống) và The Crown (Vương Miện) vẫn còn duy trì lịch bấm máy quay phim.
Trong năm 2019, tập đoàn Disney đã lập kỷ lục với hơn 10 tỷ đô la doanh thu, với 8 thương hiệu ăn khách trong đó có Star Wars tập 9 (Skywalker trỗi dậy), Frozen 2 (Nữ hoàng băng giá), Lion King (Vua sư tử phiên bản mới), Aladdin và cây đèn thần (live action) … Tuy nhiên, chính cái tầm vóc khổng lồ ấy cũng khiến cho Disney dễ bị tác động mạnh mẽ : các công viên giải trí Disneyland tại nhiều quốc gia đã buộc phải đóng cửa ít nhất là cho tới tháng 4/2020.
Dịch Covid-19 bùng phát tại Âu Mỹ vào lúc tập đoàn này đã khởi động chu kỳ thứ tư hầu mở rộng Vũ trụ điện ảnh Marvel (MCU - Marvel Cinematic Universe). Tương lai của phim Black Widdow dự trù được công chiếu vào tháng 5, ngày càng trở nên bấp bênh. Bộ phim truyện Shang-Chi và The Legend of the Ten Rings (Huyền thoại 10 chiếc nhẫn) lần đầu tiên có diễn viên châu Á trong vai một siêu anh hùng cũng đã bị gián đoạn. Còn phim ‘‘The Eternals’’ đáng lẽ mở ra một kỷ nguyên mới của những siêu anh hùng với thần lực vô biên, rốt cuộc cũng bị một siêu vi khuẩn tí hon khống chế.
