Trúc Giang MN
Cuộc đời và sự nghiệp của
những “phụ nữ thép”
trên chính trường quốc tế
.png)
Năm 1949, Hiến Chương Liên Hiệp Quốc nhấn mạnh vai trò bình đẳng giữa phái nam và phái nữ, trong mọi lãnh vực, nhưng thời đó chưa có một lãnh đạo quốc gia nào trên thế giới do dân bầu lên là phụ nữ cả.
.png)
Mãi đến năm 1960, bà Sirimavo Bandanaike của Sri Lanka (Tích Lan) là phụ nữ đầu tiên được dân bầu lên làm thủ tướng (1960-1965).
Sri Lanka lúc đó là một quốc gia mới độc lập, hỗn loạn và khủng hoảng về chính trị, những âm mưu đảo chánh, vì sự xung đột về khác biệt sắc tộc, tôn giáo và văn hóa. Tình trạng bất ổn đó là một thách thức đối với một phụ nữ.
.png)
Người nữ thủ tướng do dân cử thứ hai là bà Indira Gandhi của Ấn Độ (1966-1977).
Và nữ thủ tướng thứ ba do dân cử là bà Golda Meir của Do Thái (Israel).
Những phụ nữ nầy mở đầu cho hàng trăm phụ nữ, được bầu vào những chức vụ lãnh đạo quốc gia trên thế giới.
Dư luận cho rằng nước Mỹ sẽ có một tổng thống phụ nữ, bà Hillary Clinton. Nhưng đường vào Nhà Trắng quá chông gai đối với phụ nữ.
Bài viết này xin đề cập tới những lãnh đạo quốc gia trên thế giới, được mệnh danh là phụ nữ thép (Iron Lady) gồm có: nữ Thủ tướng Golda Meir của Do Thái, bà Margaret Thatcher của Anh Quốc, và bà Angela Merkel, Thủ tướng Đức, Tổng thống Park Geun-hye của Nam Hàn và Thái Anh Văn của Đài Loan
- Thủ Tướng Do Thái Golda Meir
I.1. Nữ Thủ tướng đầu tiên của Golda Meir
Bà Golda Meir, nữ thủ tướng đầu tiên của Do Thái (Israel), cũng là người phụ nữ đầu tiên được đặt cho cái tên “Người phụ nữ thép” (The Iron Lady).Trước ngày lập quốc, người Do Thái sống ở nhiều quốc gia trên thế giới. Họ mang quốc tịch và ngôn ngữ của các nước mà họ sinh sống. Golda Meir là một trong những người đó.
Tên khai sanh là Golda Mabovitch, sanh ngày 3-5-1898 tại Kiev, Ukraina. Cha là Moshe Mabovitch, thợ mộc. Mẹ là Blume Neiditch.
Năm 1906, gia đình Mabovitch đến Mỹ và định cư ở thành phố Milwaukee, bang Wisconsin. Golda Meir học trường cao đẳng sư phạm và ra làm giáo viên các trường công lập ở Milwaukee, WI.
Ngay từ thời học sinh, bà đã thể hiện óc tổ chức, và hăng say hoạt động, kêu gọi người Do Thái về Jerusalem thành lập nhà nước Israel. Do Thái lập quốc ngày 15-5-1948.
Bà Golda Meir giữ những chức vụ: Đại sứ toàn quyền ở Moscow, Bộ trưởng Bộ Lao Động, Bộ trưởng Ngoại Giao. Bà tích cực hoạt động tranh thủ sự ủng hộ quốc tế, và viện trợ tài chánh, vũ khí cho quốc gia vừa mới thành lập nầy.
Ngày 17-3-1969, Golda Meir giữ chức vụ Thủ tướng Do Thái. Bà là người cương quyết, cứng rắn và dứt khoát, được đặt cho cái tên là “Bà đầm thép” (The Iron Lady)
I.2. Thành lập Chiến dịch “Cơn Thịnh Nộ của Thượng Đế” (The Wrath of God)
Vụ thảm sát Munich năm 1972.
.jpg)
Đoàn lực sĩ Do Thái Olympic 1972 * Khủng bố Tháng 9 Đen
Ngày 5-9-1972, tại Thế Vận Hội mùa hè ở Munich, Tây Đức, 11 vận động viên Do Thái bị Tổ chức Tháng Chín Đen (Black September) hạ sát. Thủ tướng Golda Meir kêu gọi thế giới: “Cứu các công dân của chúng tôi, và lên án những hành động tội ác không thể tả nổi”.
.png)
Do Thái cảm thấy bị tổn thương vì không có sự đáp ứng của thế giới. Bà ra lịnh cho tình báo Mossad đuổi tận, diệt tuyệt, truy lùng, săn đuổi, ám sát tất cả những lãnh đạo, và thành viên của Tháng 9 Đen. Thế là Chiến dịch sắt máu- Cơn Thịnh Nộ của Thượng Đế The Wrath of God ra đời. Tất cả những người có liên hệ đến vụ thảm sát ở Munich 1972 bị tiêu diệt.
I.3. Cuộc chiến Yom Kippur năm 1973
Yom Kippur là lễ Sám Hối thiêng liêng của người Do Thái. Tình báo Mossad của Do Thái không xác định được cuộc tấn công của liên minh Á Rập có thể nổ ra. Tuy nhiên, ngày 5-10-1973, bà Meir đã nhận được tin chính thức là quân Syria đã tràn vào Cao nguyên Golan. Các cố vấn thuyết phục rằng bà không nên lo ngại, vì đa số người Do Thái tin tưởng rằng khối Á Rập sẽ không dám tấn công trước, sau vụ đại bại trong cuộc chiến 6 ngày trước kia.Có hai ý kiến đề nghị lên Thủ tướng. Bộ Trưởng Quốc Phòng Moshe Dayan vẫn cho rằng cuộc chiến sẽ không xảy ra, và chỉ cần động viên không quân và hai sư đoàn là đủ. Tướng David Elazar, Tổng Tham mưu trưởng, đề nghị tổng động viên và dùng toàn lực tấn công phủ đầu liên minh Á Rập.
Cuộc chiến nổ ra vào đúng ngày Yom Kippur. Quân Do Thái vẫn thắng. Đánh bại liên minh Á Rập, nhưng bị thiệt hại nặng nề.
Lý do Thủ tướng Golda Meir không tấn công trước, không đánh phủ đầu, là vì bà lo ngại Hoa Kỳ phản đối về thái độ gây chiến và hiếu chiến của Do Thái, mà không viện trợ tài chánh và vũ khí cho Israel. Bởi vì Mỹ đang có hai đồng minh ở khu vực là Ai Cập và Jordan. Nhất là Mỹ đang lôi kéo Ai Cập ra khỏi ảnh hưởng của Liên Xô.
Sau nầy, Ngoại trưởng Henry Kissinger đã xác định và đánh giá về quyết định khôn khéo của bà Golda Meir, ông cho rằng nếu Do Thái tấn công trước, tức là khởi động gây chiến, thì họ không nhận được viện trợ nào cả, “chỉ hơn một móng tay mà thôi”.
Tuy nhiên sau cuộc chiến, chính phủ của bà bị cho là không chuẩn bị đầy đủ cho cuộc chiến. Ủy Ban Agranat được thành lập để điều tra, và kết luận rằng bà Golda Meir không chịu trách nhiệm trực tiếp.
Trong cuộc bầu cử vào tháng 12 năm 1973, đảng của bà thắng lợi. Nhưng bà Meir từ chức Thủ tướng, mà bà cho rằng đó là “theo nguyện vọng của nhân dân”.
- “Bà Đầm Thép” Margaret Thatcher
II.1. Bà Margaret Thatcher tự hào về cái tên nầy
.png)
“Người Phụ Nữ Thép” Margaret Thatcher
Margaret Thatcher là nữ thủ tướng đầu tiên của nước Anh. Bà được đặt tên là “Người Phụ Nữ Thép”. Và bà rất tự hào về cái tên nầy.
Trong xã hội nước Anh, từ xưa đến nay đều phân chia giai cấp rất rõ ràng.
Bà Margaret Thatcher xuất thân từ một gia đình buôn bán tạp hóa bình thường, nhưng tài năng vượt trội, nên đã giữ chức vụ Thủ tướng Anh suốt ba nhiệm kỳ. Bà nổi tiếng vì tài năng và thẳng tính, không bao giờ khuất phục. Can đảm và gan dạ trước sau như một. Nói được. Làm được. Dư luận khen bà có, chê bà có.
Người chê thì cho rằng bà độc tài, độc đoán, phản dân chủ. Người khen cho rằng bà có tác phong kiên cường, mạnh mẽ. Nhưng bản thân bà cho rằng: “Nếu như tôi không dấy lên một cuộc tranh luận, hoặc một đánh giá nào, thì cả đời tôi chỉ là một người vô dụng”.
II.3. Ra điều kiện trao trả Hongkong cho Đặng Tiểu Bình
Năm 1984, bà thăm Trung Quốc, ký với Đặng Tiểu Bình, trao trả Hongkong theo quy chế “Vùng Hành Chánh Đặc Biệt” theo những điều kiện “Một quốc gia hai chế độ”, trong đó Trung Quốc cam kết giữ nguyên tình trạng các thể chế kinh tế của Hongkong trong 50 năm, kể từ ngày bàn giao là 1-6-1997.
II.4. Đòi Liên Âu trả lại tiền cho nước Anh
Tháng 11 năm 1979, tại Hội Đồng Liên Âu, bà Thatcher cho rằng: “Nước Anh đóng góp nhiều hơn nhận”. Câu nói trứ danh của bà “Chúng tôi không xin cộng đồng hay bất cứ ai khác, chúng tôi chỉ đòi họ phải trả lại tiền cho chúng tôi”.Đòi hỏi được đáp ứng. Tại Hội Nghị Thượng Đỉnh Fontainebleau, năm 1984, EEC (European Economic Community) đồng ý cắt giảm hàng năm cho Anh Quốc lên tới 66% , chênh lệch giữa số tiền đóng góp và nhận lại từ Liên Âu.
III. 5. Nổi tiếng trong cuộc chiến Falkland
• Chiến thắng trận Falkland
Quần đảo Falkland là lãnh thổ hải ngoại của Anh Quốc, ở xa tận phía Nam Đại Tây Dương (Atlantic Ocean), sát bên cạnh nơi tận cùng của Nam Mỹ, cách bờ biển Argentina 500km.
Ngày 2-4-1982, chính quyền quân sự của Argentina đổ bộ lên chiếm quần đảo Falkland.
Khi được tin, Thủ tướng Thatcher lập ngay nội các chiến tranh và ba ngày sau, 5-4-1982 ra lịnh cho một lực lượng đặc nhiệm hải quân lên đường chiếm lại quần đảo. Cuộc chiến kéo dài 10 tuần lễ. Hải quân Hoàng Gia Anh gặp nhiều khó khăn trong tiếp vận vì quá xa, nhưng vẫn thắng trận.
Ngày 14-6-1982, quân Argentina đầu hàng. Quần đảo trở lại dưới sự kiểm soát của Anh Quốc. Tuy thắng trận nhưng thiệt hại nhiều, 255 binh sĩ thiệt mạng. Phía Argentina có 649 người chết.
• Quần đảo Falkland
.png)
Quần đảo Falkland còn gọi là quần đảo Malvinas, nằm ở phía nam Đại Tây Dương, là lãnh thổ hải ngoại của Anh Quốc. Thủ phủ là Stanley. Diện tích 12,200km2. Dân số 2,932 người (2012). Theo chế độ tự quản nội bộ do một thống đốc điều hành. Nguyên thủ quốc gia là Nữ Hoàng Elizabeth II.
Chiến thắng Falkland làm tăng uy tín của bà Thatcher, trong thời gian xuống thấp nhất trong vai trò thủ tướng.
II. 6. Vụ “ám sát chính trị”
Vị thủ tướng lâu đời nhất, bất khả chiến bại trong các cuộc thăm dò dư luận, thế nhưng bị loại bỏ quyền lực một cách bất ngờ do chính trong nội bộ đảng Bảo Thủ của bà thực hiện. Gọi là vụ “ám sát chính trị”. Giết chết một cách bất ngờ.Năm 1990, trong nước nổi lên những bất bình về chính sách thuế vụ ở các địa phương, và những khó khăn về kinh tế. Ngày 1-11-1990 Phó Thủ tướng, Sir Geoffrey Howe, người thân cận và trung thành nhất của bà, từ chức để phản đối chính sách kinh tế. Tiếp theo, Bộ trưởng Michael Heseltine công khai thách thức quyền lãnh đạo của bà.
Ngày 22-11-1990 bà Margaret Thatcher từ chức, do nội bộ đảng Bảo Thủ của bà lật đổ. Được coi là một vụ “ám sát chính trị”
“Chúng tôi sẽ rời Phố Downing sau 11 năm rưởi tuyệt vời, và chúng tôi rất hạnh phúc vì đã gây dựng một nước Anh tốt đẹp hơn rất nhiều, so với khi chúng tôi tới đây”, “Người đàn bà thép” nói trong nước mắt khi rời văn phòng ở số 10 Phố Downing vào ngày 28-11-1990 sau khi không còn là thủ lãnh Đảng Bảo Thủ.
II. 7. Thế giới đánh giá về bà Margaret Thatcher
Bà Thatcher bị bịnh nhiều năm trước khi mất vào ngày 8-4-2013. (88 tuổi). Thủ tướng Anh, David Cameron, cho biết: “Đây là nổi đau buồn sâu sắc nhất của tôi, trước cái chết của bà. Chúng ta đã mất một nhà lãnh đạo tuyệt vời và một người Anh vĩ đại”.Thủ tướng Đức, Angela Merkel ca ngợi bà Thatcher là “Một nhà lãnh đạo phi thường, trên chính trường toàn cầu vào thời đại của bà”.
Cựu lãnh đạo Liên Xô, Mikhail Gorbachev, người được trao giải Nobel Hòa Bình, nêu nhận xét: “Margaret Thatcher là một chính trị gia vĩ đại, và là một cá nhân xuất sắc, bà đã đi vào trong ký ức của chúng ta, và trong lịch sử.
Theo đài BBC năm 2002, bà Thatcher đứng ở vị trí thứ 16 trong danh sách 100 người Anh vĩ đại nhất mọi thời đại của Anh Quốc.
III. Thủ Tướng Đức Angela Merkel
.png)
III.1. Nhà lãnh đạo thầm lặng
Từ một nhà vật lý vô danh ở Đông Đức, thế mà trong 16 năm đã trở thành người phụ nữ trong những người phụ nữ quyền lực nhất thế giới.
25 năm trước, Angela Merkel là một phụ nữ ly dị chồng, sống ở Đông Đức. Sau 10 năm lèo lái nước Đức, bà Merkel vẫn là một người cực kỳ bí hiểm, ngay cả đối với dân Đức. Bà tiết kiệm lời nói, và trở thành kín đáo. “Bà ấy lãnh đạo trong im lặng. Đó là điểm mạnh nhất và cũng là điểm yếu nhất của bà. Bà không bao giờ nhanh miệng trước bất cứ chuyện gì. Cứ từ từ chờ xem con tàu đi tới đâu rồi thình lình nhảy lên tàu”, nhà báo Dirk Kurbjuweit của tờ Der Spiegel nêu nhận xét về bà như thế. Nhà báo nầy đã nghiên cứu và viết tiểu sử của bà Angela Merkel năm 2009.
Xuất thân từ một nước Cộng Sản Đông Đức, lại là một phụ nữ ly dị chồng năm 35 tuổi, không có kinh nghiệm về chính trị thế mà chiếm ghế Thủ tướng một cách ngon lành, và đã duy trì được một nền kinh tế mạnh nhất Châu Âu.
III.2. Bình tĩnh và tàn khốc
Bà Angela Merkel có phong cách bề ngoài là một người xề xòa: tóc hớt ngắn, váy rộng xấu xí, giày sandale bình thường, vậy mà Thủ tướng Helmut Kohl đã bổ nhiệm bà vào chức vụ Bộ trưởng Phụ Nữ&Thanh niên, Bộ trưởng Môi trường và An toàn Lò Phản ứng Hạt nhân, và những vị trí quan trọng khác. Thủ tướng Kohl là người thầy đã dìu dắt bà trên đường chính trị.“Bà Merkel là một chính trị gia tàn nhẫn. Bà “xử lý” các đối thủ trong nội bộ Đảng một cách cực kỳ thông minh và cực kỳ tàn khốc. Bà loại bỏ họ trong nháy mắt”, cựu Chánh Văn phòng Thủ tướng Anh, Jonathan Powel, nêu nhận xét về bà trên đài BBC như thế.
Tại một cuộc vận động tranh cử với đảng đối lập, là Dân Chủ Xã Hội, trong cuộc tranh luận trực tiếp truyền hình, chính khách nổi tiếng Schroder hét vào mặt và chửi rủa bà là “kẻ thua cuộc rõ ràng”.
Vẫn thói quen thường lệ, bà chậm rãi và bình tĩnh làm mất uy tín đối thủ. Người dân Đức nhận ra bà là một lãnh đạo xuất sắc và tài ba. Thế là bà nhảy lên chiếc ghế Thủ tướng Đức (Chancellor of Germany) đầy quyền lực một cách ngon lành, trở thành thủ tướng phụ nữ đầu tiên của nước Đức kể từ năm 2005.
Bà Angela Merkel đã có 8 lần xuất hiện trên danh sách Những Phụ nữ Quyền lực nhất Thế giới (The 100 Most Powerful Women) do tạp chí Forbes bình chọn.
Tạp chí Time của Mỹ đã bình chọn Thủ tướng Angela Merkel là nhân vật của năm 2015, do vai trò lãnh đạo của bà trong cuộc khủng hoảng nợ công, khủng hoảng người nhập cư Syria vào Châu Âu, cũng như khủng hoảng Ukraina.
III. 3. Vài nét về bà Angela Merkel
Tên khai sanh là Angela Dorothea Kasner, sanh ngày 17-7-1954 tại Hamburg. Con gái của mục sư Tin Lành Horst Kasner. Mẹ tên là Herlind, giáo viên. Cũng như tất cả học sinh của chế độ Cộng Sản Đông Đức, bà là đoàn viên Thanh niên Cộng Sản rồi lên chức bí thư huyện đoàn.Bà tốt nghiệp Tiến sĩ Lý Hóa. Nói thông thạo tiếng Anh và lưu loát tiếng Nga.
Ngày 19-5-2009, trong một cuộc nói chuyện trên truyền hình, bà cho biết khi bà xin việc làm ở Đại học Bách khoa, thì mật vụ Đức muốn tuyển mộ bà làm nhân viên, nhưng bà từ chối. Thế là không được thu nhận vào làm việc ở trường đại học đó.
Bà tiết lộ, bà có ý định vượt biên sang Tây Đức trong cuộc viếng thăm Tây Bá Linh, nhưng vì hoàn cảnh gia đình nên bỏ ý định. Khi Bức Tường Bá Linh sụp đổ năm 1989, bà khui bia ăn mừng.
Năm 1977, kết hôn với nhà Vật Lý Ulrich Merkel, và ly dị năm 1982. Năm 1998, kết hôn với GS Hóa học tên Joachim Sauer. Không có con.
Câu nói bất hủ của bà Angela Merkel: “Cộng sản đã làm cho người dân trở thành gian dối”
VI. Bà Thái Anh Văn, một “Merkel của Đài Loan”
.png)
IV.1. Bà Thái Anh Văn là một người quyết đoán
Ngày 20-5-2016, bà Thái Anh Văn tuyên thệ nhậm chức Tổng thống của Trung Hoa Dân Quốc (Đài Loan). Bà là người phụ nữ đầu tiên giữ vai trò lãnh đạo quốc đảo nầy.Giới báo chí Đài Loan đánh giá bà Thái như sau: “Bà Thái có cái vẻ mềm yếu bề ngoài nhưng lại là một chính trị gia quyết đoán”.
Quyết đoán là phán đoán một cách quả quyết. Dựa trên kiến thức và kinh nghiệm của mình, đưa ra những quyết định nhanh chóng và dứt khoát.
Bà Thái đã từng tiết lộ, thần tượng của bà là Thủ tướng Anh Margaret Thatcher và Thủ tướng Đức Angela Merkel. Bà thích tính linh hoạt và sức mạnh của bà Thatcher, đồng thời ngưỡng mộ sự quyết đoán của bà Merkel.
Bà Thái Anh Văn sinh ngày 31-8-1956. Tốt nghiệp Luật khoa Đại học Đài Loan (1978). Cao học Đại học Cornell, New York, Hoa Kỳ (1980). Tiến sĩ Kinh tế Đại học London (Anh Quốc) (1984).
Bà Thái chưa từng kết hôn và không có con. Hiện đang sống tại một “căn hộ” chung cư với hai con mèo Think Think và Ah-Tsai ở Đài Bắc.
IV.2. Quan điểm của nữ Tổng thống Đài Loan về Trung Quốc và Biển Đông
1). Về Trung Quốc
Trong bài phát biểu sau chiến thắng của cuộc tổng tuyển cử 2016, bà Thái Anh Văn cảnh báo Bắc Kinh: “Hệ thống dân chủ, bản sắc dân tộc và không gian quốc tế của chúng tôi phải được tôn trọng, bất kỳ hình thức đàn áp nào cũng sẽ gây tổn hại mối quan hệ giữa hai bờ eo biển”.
Ngoài ra, bà Văn cũng kêu gọi tôn trọng tự do hàng hải ở Biển Đông, và cùng tìm kiếm một giải pháp hòa bình cho các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS= The United Nations Convention on the Law of the Sea)
2). Về chủ quyền Biển Đông
Nữ Tổng thống Đài Loan nêu ra 4 điểm:
- Bà nhấn mạnh chủ quyền của Đài Loan trên đảo Ba Bình. Không nhắc đến đường lưỡi bò.
- Bảo vệ tự do hàng không và hàng hải trên biển.
- Là cần giải quyết các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS.
- Bà phản đối, lên án Trung Quốc bồi đắp, xây dựng đảo nhân tạo bất hợp pháp ở Biển Đông.
2). Ủng hộ đồng tính luyến ái
Một đoạn video dài 15 giây lên trang Facebook của bà, nói "Tôi là Thái Anh Văn, và tôi ủng hộ bình đẳng hôn nhân" và "Hãy để mọi người có thể tự do yêu và theo đuổi hạnh phúc”.
Đài Loan vẫn là một đồng minh của Mỹ. Quốc Hội Mỹ cho phép hành pháp được quyền tài trợ và huấn luyện quân đội Đài Loan. Trong 23 năm, Mỹ đã bán cho Đài Loan những vũ khí hiện đại nhất trị giá 44.8 tỷ USD. Và cam kết bảo vệ Đài Loan.
Một bảng thống kê cho biết, trên thế giới đã có trên 80 phụ nữ giữ những vai trò lãnh đạo quốc gia, ở những chức vụ tổng thống, phó tổng thống, thủ tướng.
