Lâm Văn Bé & Nguyễn Thị Cỏ May
COVID và Cuồng Nộ
COVID đã bắt đầu từ hai năm qua, đã sát hại gần 6 triệu người và vẫn tiếp tục hoành hành thế giới với các loại biến thể. Xuất phát từ một vi khuẩn nhân tạo của phòng thí nghiệm Vũ Hán hay từ một loài dơi ở miền Bắc nước Tàu mà các cuộc điều tra vẫn chưa xác định, nay lại xuất hiện vào những ngày đầu năm một loại virus mới do con người tạo ra, nguy hiểm và hậu quả tàn khốc không kém COVID-19, đang lây nhiểm khắp thế giới . Đó là sự cuồng nộ của con người biểu hiện qua các cuộc biểu tình với các đoàn xe vận tải hạng nặng hộ tống bởi các đoàn xe đủ loại đi chiếm đóng thành phố và các trục giao thông huyết mạch. Nhiều bình luận gia nhận định sự cường nộ nầy cũng là một biến thể của COVID-19, nhưng nguy hiểm hơn vì nó tiềm ẩn những yếu tố tàn phá, không phải chỉ sinh mạng con người mà cả xã hội, các cơ cấu chánh trị, kinh tế và tạo nên những bất ổn thường xuyên tại nhiều quốc gia và thế giới. Như một loại tsunami. Bắt đầu từ Canada, những cuộc biểu tình bằng xe tải đã lần lượt lây lan qua Tân Tây Lan, Tây Âu và có thể truyền nhiểm khắp nơi như cơn đại dịch Covid nếu không có «thuốc chữa». Bài viết tóm lược và nhận định về con virus mới nầy.
Đoàn Xe Tự Do 2022
(Freedom Convoy 2022= Convoi de la liberté 2022)
Freedom Convoy là tên gọi các cuộc biểu tình và phong tỏa đang diễn ra tại nhiều địa phương ở Canada chủ động bởi các tài xế xe tải xuyên quốc gia Canada-Mỹ và những nhóm bạo lực chống lại các biện pháp y tế và tiêm chủng ngừa COVID.
Cuộc biểu tình xuất phát tại Prince Rupert ngày 22 tháng 1 năm 2022, đến Prince George cùng ngày. Hôm sau, họ nhập với một đoàn xe khác khởi hành tại Vancouver di chuyển theo Xa lộ Liên Bang Canada (Highway 1). Cả 3 địa điểm nầy thuộc British Columbia, một tỉnh bang vùng cực Tây của Canada. Ngày 24, đoàn xe đi qua Regina, thủ đô của tỉnh bang Saskatchewan với khoảng 1200 xe đủ loại. Ngày 26, đoàn xe qua Kenora (tỉnh bang Ontario) đón tiếp thêm khoảng 400 xe đến từ tỉnh bang Manitoba và khi đến Kingston (Ontario) đoàn xe có 300 xe tải hạng nặng và các xe RV với 424 người trên xe. Từ đây, đoàn xe đến Ottawa qua 2 ngã theo Xa lộ 17 và Xa Lộ 11. Ngày 27, đoàn xe phát xuất từ các tỉnh bang vùng Maritimes (Miền Đông) khởi hành từ Moncton (tỉnh bang New Brunswick) với khoảng 70 xe tải đi qua Québec City vào ngày 28 rồi nhập với đoàn xe miền Tây đến Ottawa vào ngày 29 bắt đầu cuộc biểu tình quấy phá.
Theo Wikipedia, vào ngày 29/01 khi bắt đầu cuộc biểu tình có khoảng 500-1000 xe trong đó có khoảng 120-230 xe trucks, 430-925 người trong xe, và số người tham dự đến từ các nơi từ 3000 đến 18 000 người (Freedom Convoy 2022/Wikipedia). Theo Sở Cảnh Sát Ottawa, khoảng 25% tài xế có chở con đi theo, do đó ít nhứt có 100 trẻ con trong đám biểu tình. Đó là lần đầu tiên trẻ con tham dự một cuộc biểu tình bạo động và dai dẳng mà họ trương biểu ngữ «Liberté pour nos enfants» ! Thật là đáng tiếc, số người Québécois (Canadiens gốc Pháp) u mê nầy học theo sách lược của «bác» giáo dục trẻ con bằng thù hận.
- Mục đích cuộc biểu tình
Từ tháng 11 năm 2021, chính phủ Canada đã yêu cầu các tài xế xe vận tải xuyên biên giới Canada-Mỹ phải tiêm thuốc chủng ngừa COVID như mọi công dân, nếu không, họ phải cách ly 14 ngày khi trở về. Ngày 15/01/2022 Canada và ngày 22/01/2022 Mỹ ban hành luật buộc các tài xế xuyên biên giới phải tiêm chủng Covid mới được nhập cảnh.Theo Liên Minh Xe Tải Canada (Canadian Truckers Alliance) có 160 000 tài xế xe tải qua lại biên giới Canada-Mỹ trong đó có 120 000 tài xế Canadiens mà khoảng 12 000 người chưa tiêm chủng. Liên Minh nầy không ủng hộ cuộc biểu tình và chủ tịch Stephen Laskowski đã tuyên bố trước khi cuộc biểu tình khởi động: « Cách duy nhứt để được qua biên giới trên xe tải thương mại hay bất cứ loại xe nào là chích ngừa».
Yêu sách ban đầu của đoàn biểu tình là đòi chánh phủ Canada bãi bỏ luật tiêm chủng Covid bắt buộc, nhưng đã nhanh chóng biến thành phong trào chống đối các biện pháp y tế công cộng nhằm ứng phó với đại dịch Covid-19, hô hào chống tiêm chủng.
Thực ra, yêu sách trên chỉ là bức bình phong của một cuộc bạo động có tổ chức chặt chẻ nhằm khuynh đảo chánh phủ Trudeau với sự tham gia và hỗ trợ của những thế lực đối kháng trong và ngoài Canada vì cờ Nam quân Mỹ, cờ Chữ thập đỏ Đức Quốc Xã và những biểu ngữ F*ck Trudeau, Tabarnak Trudeau nhan nhản trong đoàn biểu tình ở khắp nơi. Điều phi lý hơn là luật buộc tài xế xuyên quốc gia phải tiêm thuốc chủng là quyết định của hai chánh phủ Canada và Mỹ, nhưng nhóm chủ trương biểu tình chỉ nhắm phản đối Canada mà không đề cập gì đến Mỹ.
- Ai lãnh đạo đoàn biểu tình
Tuy gọi là cuộc biểu tình của tài xế xe tải, nhưng không có ai là lãnh đạo thuộc giới tài xế trong tổ chức. Đa số là người thuộc các nhóm cực hữu, chủ trương bạo động. Một vài người xuất hiện như :- Benjamin Ditcher : Sáng lập viên Tổ chức Rainbow Conservatives nhằm mục đích bảo vệ cộng đồng người LGBTQ (lesbian, gay, bisexual, transexual, queer) trong đảng Bảo Thủ Canada. Năm 2019, ông gia nhập vào Parti Populaire của Maxime Bernier, người đã thất cử Chủ Tịch đảng Bảo Thủ trước đây, chủ trương chống tiêm chủng. Ditcher kỳ thị, chống Hồi giáo mà ông gọi là loại bịnh giang mai, chống báo chí mà ông gọi là kẻ thù. Chính Ditcher là phát ngôn viên của nhóm biểu tình.
- Daniel Bulford : Xạ thủ ưu tú của Cảnh Sát Hoàng Gia trong đội bảo vệ an ninh Thủ tướng Trudeau, bị ngưng chức vào tháng 8/2021 vì không chịu tiêm chủng Covid. Ông liền lập ra nhóm Mounties for Freedom qui tụ những cảnh sát chống lại chánh sách bảo vệ y tế của chánh phủ trong 45 tổ chức cảnh sát Canada. Từ người bảo vệ an ninh quốc gia, ông trở thành kẻ thù của chánh phủ, làm cố vấn cho Freedom Convoy.
- Tom Marazzo : Cựu sĩ quan phục vụ trong quân đội Canada 25 năm, rồi tham gia nhóm Police on Guard of Thee có cùng đường lối như nhóm Mounties for Freedom. Chính ông là người đại diện cho nhóm biểu tình đến gặp bà Gouverneure générale du Canada yêu cầu bà buộc Thủ tướng Trudeau phải từ chức.
- Tom Quiggin: Cựu cố vấn an ninh cho Cảnh sát Hoàng Gia, bộ Di trú, bộ Quốc phòng, nhưng có quan điểm cực hữu, kỳ thị và chống chánh phủ. Trudeau bị bóp cổ trên giường với một đôi vớ là câu chuyện trong một quyển tiểu thuyết do ông viết.
- Tamara Lich : sáng lập viên Maverick Party, một đảng chủ trương ly khai các tỉnh miền Tây ra khỏi Canada, bà là người đứng đầu tổ chức quyên góp tiền cho cuộc biểu tình có 93 000 người, hơn phân nửa ở Mỹ, đóng góp được 8 triệu USD nhờ trang mạng GoFundMe. Bị Canada phản đối vỉ tiền quyên góp không được sử dụng đúng theo mục tiêu, bà đổi tên GofundMe thành GiveSendGo sau khi chi cho đoàn biểu tình 1 triệu CAD.
- Patrick King : cùng đảng với Tamara Lich, tuy không xuất hiện trước truyền thông nhưng là biểu tượng hung bạo nhứt của nhóm. Trước khi đoàn biểu tình đến Ottawa, King tuyên bố là «chuyện nầy chỉ kết thúc khi có một viên đạn vào đầu Trudeau».
Với những nhân vật hung bạo, chủ trương thượng phong da trắng, Nazi, phi chánh phủ, nhưng lại là những người am tường guồng máy an ninh, quân đội, chính trị của Canada, cộng thêm chiến thuật dùng trẻ con trong đoàn biểu tình làm «bia đở đạn », khiêu khích chánh phủ để biến thành «tử vì đạo», Freedom Convoy không phải là một cuộc biểu tình như tên gọi mà là một cuộc bạo loạn đồng loạt tại Ottawa và nhiều tỉnh bang ở Canada.
Ngoài đoàn biểu tình quan trọng ở thủ đô Ottawa, Freedom Convoy còn phối hợp với các nhóm địa phương tổ chức biểu tình tại:
-Thành phố Québec : từ ngày 05 đến chiều 06 tháng 2, thủ lãnh Nghiệp Đoàn Xây Dựng tên «Rambo» Bernard Gauthier, có cung cách du côn ở Côte-Nord, vùng cực Bắc của tỉnh Québec đưa đoàn xe về TP Québec hợp với một số ở Ottawa biểu tình trước Quốc Hội để phản đối các biện pháp y tế chống COVID. Họ gọi Thủ hiến François Legault là Kim-Jong Un. Bởi lẽ trùng hợp với Lễ Hội Mùa Đông và bị Cảnh Sát kiểm soát nghiêm nhặt, họ rút lui và hẹn sẽ trở lại hai tuần sau «tưng bừng hơn». Đúng hẹn, ngày 16, ông báo tin sẽ trở lai Quebec vào ngày 19 sắp tới có kèn trống, có DJ, nhạo báng thị trưởng Québec chỉ là cây nĩa (vì ông nầy gầy ốm).
-Thị trấn Coutts (tỉnh bang Alberta): ngày 29/01, một đoàn xe 100 chiếc đủ loại phong tỏa biên giới qua Montana. Đây là cửa ngõ vận chuyển lương thực, đặc biệt là thịt, từ miền Tây Canada qua Mỹ. Đoàn biểu tình bị dẹp ngày 15 nhưng có một xe chở đầy súng đạn vừa ăn cắp tại một kho vũ khí ở Ontario đêm hôm trước vừa đến.
- Cầu Ambassador : nối liền thành phố Windsor(Ontario) với Detroit (Michigan) là cây cầu huyết mạch vận chuyển hàng hóa mỗi ngày trị giá khoảng 300 triệu USD, đặc biệt là tiếp liệu cho kỹ nghệ xe hơi. Nhiều hãng xe hơi Canada và Mỹ gặp trở ngại khiến TT Biden phải lên tiếng yêu cầu Trudeau giải quyết. Cầu được giải tỏa ngày 14/02 sau 7 ngày bị chiếm đóng.
Theo thống kê năm 2020, các trạm biên giới Canada-Mỹ mỗi ngảy chuyên chở 850 triệu USD hàng hóa.
- Ai tham gia và hỗ trợ cuộc biểu tình
Mặc dù Canada là một trong những quốc gia có tỉ lệ tiêm chủng cao nhứt thế giới, nhưng Canada vẫn còn khoảng 10% người dân nhứt định không tiêm chủng vì đủ lý do. Đó là thành phần chống chánh phủ và chống người tiêm chủng. Người dân Canada cũng như đa số người dân các quốc gia có mức sống cao, sau khi được tiêm 2-3 liều thuốc chủng thì cảm thấy đã yên lòng nên họ đòi hỏi phải được xổ lồng. Đây cũng là thành phần chống chánh phủ vì với những biện pháp bảo vệ y tế cộng đồng mà họ cho là khắc nghiệt, họ mất tự do. Sự chống đối càng quyết liệt hơn đối với những người theo thuyết chủ nghĩa cá nhân (libertarisme) quan niệm quyền cá nhân là tối thượng, phán đoán cá nhân là ưu việt, họ chống đối mọi quyền lực. Đối với người dân theo thuyết âm mưu, ít có niềm tin vào khoa học, báo chí, như lời phát biểu của một phát ngôn viên đoàn biểu tình: «Tiêm chủng thuốc ngừa COVID là một tội ác chống nhân loại».Như vậy, từ căn bản, chánh phủ vì muốn bảo vệ sức khỏe toàn dân đã tạo ra bất mãn cho một thành phần người dân, gồm những người nhứt định không tiêm chủng vì định kiến, và những người dân đã tiêm chủng nhưng vì ích kỷ muốn sống bình thường coi như dịch đã hết. Đa số thành phần nầy có mặt trong số người tham gia hay hỗ trợ tài chánh cho cuộc biểu tình. Cuộc thăm dò ý kiến của công ty Léger từ 4 đến 6 tháng 2 cho biết có 62 % người chống biểu tình, 32% người theo và 6% không ý kiến.
Ngoài ra, cuộc biểu tình còn được sự hỗ trợ của đảng Bảo Thủ, vốn là đảng đối lập với đảng Tự Do của Thủ Tướng Trudeau. Ông Pierre Poilièvre, đảng viên cột trụ của đảng Bảo Thủ đã tuyên bố nhiều lần ủng hộ cuộc biểu tình và bà Candice Bergen đã đội casquette có hình Trump trước khi được bầu làm Chủ tịch lâm thời đảng Bảo Thủ. Sự ủng của đảng Bảo Thủ làm đoàn biểu tình thêm hung hãn và làm suy yếu nỗ lực chống dịch của chánh phủ.
Cuộc biểu tình còn có sự ủng hộ của phe Trumpism. Cựu TT Trump và 14 dân biểu, nghị sĩ, thống đốc đảng Cộng Hòa ủng hộ Freedom Convoy, và Trump đã gọi Trudeau «là kẻ mất trí xa cánh tả đã phá hủy Canada…» (the Freedom Convoy is peacefully protesting the harsh policies of far-left lunatic Justin Trudeau who has destroyed Canada… Washington Post Feb 9, 2022). Nhà tỉ phú số 1 thế giới Elon Musk cũng tuyên bố ủng hộ đoàn biểu tình và các nhà đầu tư bitcoin tặng cho đoàn biểu tình gần 1 triệu $CA.
- Phản ứng của chánh quyền
Tuy thủ đô Ottawa và Quốc hội Canada hàng năm đón tiếp nhiều cuộc biểu tình lớn nhỏ, nhưng với truyền thống ôn hòa, Ottawa chưa bao giờ đối mặt với một cuộc biểu tình bạo động có một tổ chức chặt chẽ qui mô. Sau ngày đầu có vẻ thân ái, đoàn biểu tình bắt đầu dùng bạo lực để uy hiếp người dân. Xe tải của họ nghênh ngang chắn bít đường phố, họ bấm còi inh ỏi suốt ngày đêm gây khủng hoảng tinh thần, sức khỏe cho người dân.Cùng với những người ủng hộ, họ dựng lều trại, trung tâm tiếp tế lương thực, nhiên liệu, phòng ốc giải trí cho trẻ con, spa cho người lớn. Họ làm ô uế các tượng đài kỷ niệm (Terry Fox, National War Memorial, Đài Chiến Sĩ Vô Danh) nhục mạ những người đeo khẩu trang, quấy rối các cơ sở thương mại. Họ quăng đá vào xe cứu thương, làm tê liệt hệ thống 911 bằng những cuộc gọi tràn ngập từ Mỹ. Đoàn biểu tình thực sự trở thành một đạo quân ô hợp chiếm đóng cả thành phố. Họ còn lộng hành lập toán an ninh để bảo vệ họ, thậm chí bắt một nhân viên cảnh sát. Cảnh tượng trên đã phơi bày một sự suy yếu xấu hổ của một chánh quyền dân chủ trong nhóm G7.
Vì sao nên cớ sự ? Vì sự bất tài của Cảnh Sát trưởng Ottawa (đã từ chức hôm 14), vì sự bất lực của Thủ Tướng Trudeau, vì sự chia rẻ của các đảng phái trong Quốc Hội, vì bản chất hèn hạ của các chánh trị gia chuyên nghiệp sử dụng trò mị dân, dân túy, vì ảnh hưởng của phái Trumpism, vì sự phát triển và khủng bố của các nhóm cực hữu bạo động, chống tất cả.
Trong cơn tuyệt vọng để giải tỏa Ottawa đã bị chiếm đóng 17 ngày, chiều ngày 14 tháng 2, Thủ Tướng Trudeau lên truyền hình đề nghị sẽ trình Quốc Hội dự án Luật Khẩn Cấp (Emergency Act) vì với các luật lệ hiện hành không đủ hiệu lực để dẹp cuộc biểu tình nếu không sử dụng quân đội. Như thông lệ, Thủ hiến Legault của tỉnh Québec thuộc đảng dân tộc bác bỏ ngay dự án nầy. Phải hiểu rằng từ hơn nửa thế kỷ qua, sau hai cuộc trưng cầu dân ý bị thất bại, Québec vẫn nuôi mộng tách ra khỏi Canada để thành lập quốc gia Québec nói tiếng Pháp kể từ khi Tổng Thống Charles De Gaulle cổ võ trên balcon Tòa Thị Chánh Montréal ngày 24/07/1967 «Vive le Québec Libre».
Ngày 17/2, ngày thứ 21 cuộc phong tỏa Ottawa, Thủ Tướng Trudeau đọc diễn văn mở đầu cuộc thảo luận Emergency Act. Ông nói: «Đây là giải pháp duy nhứt chấm dứt cuộc biểu tình». Trong khi đó, Cảnh sát Ottawa phát thông báo yêu cầu cha mẹ của trẻ con phải chuẩn bị người săn sóc con cái họ khi họ vào tù. Tuy nhiên, Sở Xã Hội Ottawa cũng đã chuẩn bị một đội ngũ nhân viên Xã Hội sẵn sàng làm «cha mẹ nuôi», không chừng dài hạn, khi đám cha mẹ của chúng phá hoại thành phố rồi được nuôi trong nhà tù. Quả thật là khôi hài cái gọi là dân chủ.
Ước mong đoàn biểu tình sớm giải tán trở về nhà như lời kêu gọi của người dân Ottawa (rentrez chez vous) rồi cùng với Tamara Lich chia chát phần hụi vừa hốt. Cũng ước mong chánh phủ rút kinh nghiệm, chuẩn bị kế hoạch để chào đón các đoàn âm binh sẽ trở lại.
Đoàn “Công-voa Tự do” qua tới Paris và Âu châu
Bị lây nhiểm bởi tài xế đoàn xe tải Canada Freedom Convoy 2022, tuy cách nhau cả một đại dương, ngày thứ tư 9/02, ở Pháp cũng xuất hiện đoàn Công-voa Tự do từ nhiều nơi cùng tiến về thủ đô Paris biểu tình. Lộ trình và ngày giờ phong tỏa các thành phố được thông báo nhau qua mạng xã hội.Sau một week-end tập họp ở chung quanh Paris để cô lập Paris, qua ngày thứ hai 14/02, họ tiến vào Paris không được một bộ phận lớn của đoàn Công-voa Tự do lên đường qua Bruxelles và Strasbourg, trung tâm quyền lực Âu châu. Thủ đô Paris được lực lượng an ninh hùng hậu của chánh phủ, với xe bọc sắt, trấn giữ không cho xe tải vào. Xe du lịch nào đậu cố ý cản trở luu thông, dọn đường cho cuộc biểu tình, liền bị cảnh sát đập bể kiếng, chui vào xe câu điện, đem xe vứt đi chỗ khác. Pháp là xứ của biểu tình, nhưng nay biểu tình của đoàn Công-voa Tự do bị cấm vì không tuân thủ luật lệ biểu tình mà phong tỏa đường xá, cô lập thành phố. Đoàn biểu tình tập họp những người chống chích ngừa virus Vũ Hán, chống “pass vaccinal” nhưng cũng có thêm một bộ phận chống luôn ông Tổng thống Macron, đòi ông hãy dẩn bà vợ đi chỗ khác chơi, và lập lại yêu sách của phong trào “Áo vàng” (Gilets jaunes) hồi cuối năm 2018 chống đời sống đắc đỏ, vật giá leo thang.
Ở Pháp có 4 đoàn biểu tình chống vaccin qui tụ được 32 100 người hôm thứ bảy, với 7600 người ở Paris (theo Bộ Nội vụ). Dĩ nhiên khi biểu tình bạo động là có hơi cay, có bị bắt. Xe biểu tình đậu không đúng chỗ, bị cảnh sát biên phạt tiền, lấy điểm trên bằng lái .
Trên đường qua Bruxelles, khoảng 1300 xe đậu lại trong một parking gần thành phố Lille, miền Bắc nước Pháp. Đêm vừa xuống, họ nhận còi xe inh ỏi, vừa hô lớn “Tự do ! Tự do !”, vừa giương cao cờ Pháp, cả vài cờ Pháp với chữ thập Lorraine (chữ thập nhưng 2 gạch ngang, 1 ngắn, 1 dài – Lorraine là vùng Đông-Bắc nước Pháp nối liền nước Đức). Được tin vào Bruxelles không được, đoàn xe đổi hướng đi Strasbourg nơi có Quốc Hội Âu châu .
Thật khó nhận ra được bộ mặt thật của những người tham gia biểu tình vì đoàn Công-voa Tự do chỉ là một tập họp không thuần nhứt. Những yêu sách, thành phần xã hội, quan điểm chánh trị, địa phương... rất khác nhau. Như ở vùng Đông-Nam, đó là những tiểu chủ, tiểu thương, thường họ bầu cho ứng cử viên cực hũu. Ở miền Tây, đoàn xe tải gồm những công nhơn, giáo chức, có xu hướng khuynh tả. Do đó, trong đoàn « Công-voa Tự do », kẻ chống chích ngừa, người chống chánh phủ, kẻ chống vật giá, xăng nhớt tăng …
Tựu trung, đó không gì khác hơn là sự bất mãn của dân chúng Pháp. Theo kết quả cuộc thăm dò dư luận, người dân sẽ không đi bầu Tổng thống trong hơn hai tháng nữa. Một dấu hiệu « mặc kệ » có tính cơ chế. Nếu để ý người ta sẽ thấy những đòi hỏi của phong trào biểu tình không thống nhứt, mà kết nối với nhau, có khi lại mâu thuẫn nhau nữa.
Về mặt tập họp, họ theo hàng ngang và mỗi người tự tìm cách liên lạc để đến với nhau. Người lãnh đạo phong trào, cũng như người phát ngôn từ phong trào, vào thời điểm của nhu cầu họ đứng lên. Có điểm chung lớn là ghét ông Tổng thống Macron, ghét nghiệp đoàn, chống báo chí và đảng phải chánh trị nhà nghề. Những nhơn viên y tế tham gia biểu tình, xác nhận là họ không chống chích ngừa mà không tin vaccin ARN, lo ngại cho ảnh hưởng không tốt cho con em của họ vì vaccin đem áp dụng quá vội vàng. Sự ngờ vực của họ rất khoa học. Nhưng theo luật, họ sẽ bị cho thôi việc vì không chịu chích ngừa !
Vì tính «năm châu họp chợ», hoàn toàn thiếu tổ chức nên đoàn Công-voa Tự do có vẻ hùng hậu, đầu hôm sớm mai qui tụ hằng vạn người tham gia nhưng sẽ khó giữ được để trở thành phong trào xã hội sanh hoạt dài hạn. Đã có 300 000 người tham gia trên facebook nhưng không có nghĩa là có 300 000 người xuống đường theo lời kêu gọi khi cần. Nhưng dẫu sao thì những mạng xã hội cũng là phương tiện mới phổ biến hình ảnh bừng bừng khí thế của phong trào tranh đấu, những lời kêu gọi đầy bất mãn của quần chúng trên một tầm rộng lớn. Công-voa Tự do có chương trình đi gặp các cơ quan của Âu châu để trình bày nguyện vọng nhưng họ không tới được Bruxelles vì đường xá bị chánh quyển Bỉ phong tỏa. Tuy nhiên, mọi người đều tin tưởng những điều họ muốn nói chắc chắn đã được các giới chức Âu châu nghe hết rồi.
Công-voa Tự do của Pháp xuất hiện và hoạt động do đồng thanh tương ứng với Freedom Convoy 2022 của Canada. Giữa 2 tổ chức có nhiều điểm giống nhau. Về cách xuất hiện, những đòi hỏi, phương tiện tranh đấu xe tải được dân chúng trên đường đi của họ nhiệt tình hưởng ứng, ủy lạo và ủng hộ. Phong trào biểu tình ở Pháp, thật khó nói là do những thế lực chánh trị cực hũu, âm muu (complotistes) hay dân túy xúi giục, lãnh đạo, vì rõ ràng là họ tự phát qua lời kêu gọi trên mạng xã hội. Họ không được tổ chức chặt chẽ, không có lãnh đạo. Và cơ bản là trong Công-voa Tự do không có nghiệp đoàn, không có những chánh trị gia chuyên nghiệp. Chỉ là phản ứng phải có của đông đảo dân chúng bất mãn nhà cầm quyền.
