@www.saigonweeklyonline.com 060825

Tình nghĩa đôi ta chỉ thế thôi…

Sự chia tay của Trump và Musk

sẽ gây tai hại thế nào cho nước Mỹ?

Ảnh chụp Elon Musk đang phát biểu trong một cuộc họp báo tuần trước với Tổng thống Donald Trump, vài ngày trước khi hai bên công khai chỉ trích nhau. (Tom Brenner/For The Washington Post)

“Đôi bạn quyền lực” nhất thế giới, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và tỷ phú Elon Musk đã chia tay một cách ngoạn mục trước sự chứng kiến của cả thế giới vào thứ năm June 5 khi cả hai công khai công kích lẫn nhau trên mạng cũng như (trường hợp ông Trump) là ngay trong phòng bầu dục ở tòa Bạch Ốc.

Một năm qua, tỷ phú Elon Musk đã trở thành “đồng chí” của ông Trump. Tuy người này nhận người kia là "bồ tèo số một - first buddy" khi ông Trump vào tòa Bạch Ốc trở lại nhưng với “cá tính của hai “bồ tèo” này thì câu hỏi lơ lửng trong đầu của nhiều người là bản “tình ca” giữa hai “cái rốn của vũ trụ” này có thể kéo dài được bao lâu. Và hôm nay, ngày thứ năm June 5, chúng ta đã có một câu trả lời chắc chắn: nó được 138 ngày.

Cả hai“cái rốn của vũ trụ” đều mồm to như nhau:  tỷ phú Elon Musk, người đã chi 288 triệu đô la trong mùa bầu cử năm 2024 đã gọi ông Trump là đồ "vô ơn" và đòi sẽ công khai hồ sơ của ông Trump trong vụ “người đã ra đi” Epstein. Sau đó, một video clip ông Trump vui chơi cùng Epstein được phát tán trên nền tảng X. Ông Musk cũng lập lờ kêu gọi 220 triệu người theo ông về việc thành lập một đảng chính trị thứ ba tại Hoa Kỳ.

Tổng thống Trump đáp trả bằng đe dọa sẽ cắt các hợp đồng chính phủ của Musk. Giá cổ phiếu của công ty xe điện Tesla của Elan Musk đã giảm mạnh, giảm 14 phần trăm khi thị trường chứng khoán đóng cửa hôm nay. Giá trị của đồng tiền crypto của Trump cũng giảm.

Trâu bò đánh nhau ruồi muỗi chết. Dự án DOGE của tỷ phú Musk đã kết thúc với số tiền tiết kiệm đưa ra lúc đầu là 2 Trillion xuống còn 2 tỷ và con số chính thức hiện nay là cơ quan này đã tiết kiệm được 150 triệu mà thôi. Lý do là vì ông Musk “cai trị” bằng máy tính, ông sa thải nhân viên liên bang bừa bãi đến độ ngày nay, các cơ quan liên bang FDA, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm, IRS, bộ ngoại giao, bô An Sinh Môi Trường đều phải yêu cầu những người bị sa thải trở lại làm việc nếu không các guồng máy công quyền này sẽ bị tê liệt, không hoạt động được. Cơ quan Agency for International Development - Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ, cơ quan bị Elon Musk và nhóm DOGE Hoa Kỳ giải thể trong những ngày đầu của chính quyền Trump đã nhận được đề nghị quay lại làm việc cho Bộ Ngoại giao.

Tóm lại, chính quyền Trump đang cố gắng tuyển dụng lại nhiều nhân viên liên bang đã bị sa thải theo sáng kiến ​​cắt giảm nhân sự của Elon Musk - DOGE sau khi vụ xóa sổ này đã gây ra tình trạng nguy hiểm cho các dịch vụ quan trọng cần thiết như dự báo thời tiết, phê duyệt thuốc, kiểm soát không lưu mà không tiết kiệm được là bao nhiêu. Trong khi  dự luật ngân sách “Big Beautiful Bill” của ông Trump sẽ khiến cho Hoa Kỳ nợ thêm 3 Ức -Trillion trong 10 năm tới theo Văn phòng Ngân sách Quốc hội - Congressional Budget Office.

Đặc biệt là ông Trump tấn công “bồ tèo” Elon Musk ngay tại Phòng Bầu dục, khi bắt đầu cuộc họp với Thủ tướng Đức Friedrich Merz. Đây là lần đầu tiên ông Merz diện kiến ông Trump sau khi đắc cử vào tháng tư năm nay. Trông “người” mà nghĩ đến ta. Trong khi thủ tướng Đức ngồi vắt chân chữ ngủ, chễm chệ đàng hoàng thì ông Trump ngồi xiêng vẹo, đầu lắc qua, lắc lại, chỉ trích “bồ tèo” Elon Musk.

Ngày Tổng thống Donald Trump đã tiếp đón Thủ tướng Đức Friedrich Merz là ngày 5 tháng 6, một ngày trước lễ kỷ niệm Ngày D. (D-Day) June 6 (1944), ngày dân tộc Đức được giải phóng khỏi chế độ độc tài của Đức Quốc Xã. Ngày D đã giúp xoay chuyển cục diện của Thế chiến II theo hướng có lợi cho lực lượng Đồng minh. Khi Thủ tướng Đức Merz nhắc đến D-Day, Trump đã nhướng mày vì nghĩ rằng đó là một ngày tồi tệ đối với nước Đức: "Đó không phải là một ngày dễ chịu đối với ông". Ông Merz nhắc ông Trump ý nghĩa của ngày D-Day nhưng ông Trump vẫn tiếp tục: "Đây không phải là một ngày tuyệt vời". Khiến sau cùng, thử tướng Đức phải nói: Thưa ngài Tổng thống, đây là ngày giải phóng đất nước tôi khỏi chế độ độc tài của Đức Quốc xã".

Có thể nói, mỗi lần “King Trump” tiếp kiến một nguyên thủ quốc gia là dân Mỹ lại có cơ hội … nhìn lại mình, nhìn lại đất nước này. Đừng buồn, ráng chịu thêm thôi, có sao đâu?

Khi thủ tướng Đức Merz đề cập đến chiến tranh Ukraine và nghĩ rằng Hoa Kỳ nên hợp tác với Âu Châu để giải quyết cuộc chiến này thì ““King Trump” cho rằng đó là chuyện “hai thằng nhỏ” đánh nhau ngoài công viên, nhiều khi mình nên để cho tụi nó đánh nhau một thời gian để biết thế nào là “lễ độ” rồi tính sao. Trái với lời hứa khi ra tranh cử là ông sẽ giải quyết 2 cuộc chiến Ukraine và Gaza trong vòng 24 giờ đồng hồ. Nhận xét “hai thằng nhỏ đánh nhau ngoài công viên” này khiến ông tổng thống Ukraine Zelinsky không vui chút nào. Ông nói rằng đất nước Ukraine bị xâm lược, dân ông phải trả bằng sinh mạng để bảo vệ lãnh thổ sao có thể coi như chuyện “hai thằng nhỏ đánh nhau”. Chả trách mà hiện nay, tổng thống Ukraine Zelinsky đã tuyên bố ngưng mọi cuộc đàm phán kiểu “hạ tầng” tại thủ đô Thổ Nhĩ Kỳ Istanbul vì chỉ mất thì giờ vô ích. Không cần phải là một nhà tiên tri, chúng ta cũng có thể hình dung hai cuộc chiến này sẽ kéo dài và gây tổn thất về nhân mạng và tài sản như thế nào trong những ngày sắp tới. Vũ khí ngày nay rất tối tân. Mới đây Ukraine xử dụng 117 Drones - Máy bay không người lái tấn công bốn căn cứ không quân Nga tiêu hủy 41 phản lực cơ chiến đấu, gây tổn hại hàng chục tỷ đô la cho Nga, phá hủy cây cầu nối liền Nga với bán đảo Crimea của Ukraine mà Nga đang chiến đóng. Ngược lại Nga cũng dội bom nhiều thành phố của Ukraine. Các nước Âu Châu cho rằng hành động của Ukraine là chính đáng vì Ukraine chỉ tấn công các căn cứ quân sự của Nga còn Nga thì tấn công bừa bãi vào thành phố giết thường dân Ukraine.

Ai thắng, Ai sẽ bại?

Tuy là một tỷ phú giầu nhất thế giới 220 triệu người theo dõi trên mạng xã hội nhưng ông Musk không có quyền hành bằng “King Trump”. Lợi dụng được Musk thì ông Trump sẽ lợi dụng nhưng cần vắt bỏ thì ông Trump sẽ có thể làm rất nhiều điều để “hại” Elon Musk:

1. Kỷ nghệ xe hơi, không gian hay quân sự đều phải tuân theo những điều lệ và quy luật của chính phủ. Chính phủ Trump có thể ra những điều luật mới gây thiệt hại cho những công ty của Elon Musk
2. Chấm dứt những hợp đồng chính phủ - Governmental Subsidies and Contracts- với các công ty của Elon Musk. Theo Washington Post, các công ty của Elon Musk đã nhận được 38 tỷ đô la từ ngân quỹ của liên bang cho các dịch vụ về viễn thông.
3.  Các cuộc tấn công của Musk là cơ hội để ông Trump ra lệnh điều tra về các công ty của Musk. Theo một nguồn tin thì việc nhập cư của ông Musk cũng không rõ ràng: Ông Musk sinh ra ở Nam Phi, đến Hoa Kỳ với tư cách là một sinh viên. Khi tốt nghiệp vào năm 1995, ông đã thành lập công ty đầu tiên của mình trước khi được nhập cư và được cấp phép hợp pháp để làm việc tại Hoa Kỳ.

Ngược lại, Musk cũng có nhiều phương tiện để “hủy diệt” ông Trump. Mà việc đầu tiên là gây hoang mang trong hàng ngủ dân cử đảng Cộng Hòa khi tuyên bố ai bỏ phiếu cho dự luật ngân sách “Big and Beautiful” này của ông Trump thì năm tới -2026- khi bầu cử giữa nhiệm kỳ, ông Musk sẽ ủng hộ cho ứng cử viên đối lập của họ. Thời gian được làm “Vua-King” của ông Trump cũng không kéo dài như Tập Cận Bình hay Putin để mà tha hồ tác oai, tác quái vì nếu mùa bầu cử 2026, đảng Dân Chủ nắm lại Hạ Viện hay Thượng Viện thì  đâu lại vào đấy thôi cho đến khi hết nhiệm kỳ. Vì thế mà thế giới ai cũng nín thở qua cầu, không muốn thương lượng điều gì lâu dài với ông Trump cả. Rồi sẽ có ngày ông Trump sẽ ra khỏi Bạch ốc để trở về đối phó với hàng trăm vụ kiện đang chờ ông ở bên ngoài. Chỉ khác biệt là lần này cuối con đường hầm, sẽ không có một lần tranh cử thêm để ông lánh nạn, mua thời gian như trước đây.

Nhưng ai thắng, ai bại thì vận mệnh của 350 triệu người dân Mỹ và tiền đồ thế giới cũng đang được đặt vào tay của hai "cái rốn của vũ trụ" tâm trí không bình thường này. Bi thảm là ở chỗ này. Thiện tai! Thiện tai

Liệu Hoa Kỳ có vượt qua được nhiệm kỳ tổng thống này không?

Câu trả lời ngắn gọn là "Không... Hoa Kỳ sẽ không vượt qua được nhiệm kỳ tổng thống này".

Nhiều người đã kêu lên như thế khi chứng kiến những gì xãy ra hàng ngày trên đất nước này từ 138 ngày qua.

Nhưng tôi không nghĩ như thế dựa trên niềm tin cá nhân của tôi và “quá trình” tự học về kinh tế của một bà mẹ Việt Nam tị nạn. Chỉ là càng tìm hiểu về “bài học kinh tế” của nhiều bà mẹ Việt Nam và các biện pháp kinh tế của các ông tổng thống Hoa Kỳ và so sánh hậu quả của hai phía, tôi càng tin vào lời của nhà viết kịch Paul Harvey trong vở kịch "Freedom to Chains" khi ông viết:

"Chính phủ Hoa Kỳ không phải là chính phủ đầu tiên xuất hiện trên thế giới. Đã có một số chính phủ trở thành những đế chế như Rome, Tây Ban Nha, Hy Lạp và Trung Hoa, tất cả đều đạt được đỉnh cao trong khoảng 150 năm. Sau đó, mỗi quốc gia đều suy tàn. Không một quốc gia nào trong số này bị phá hủy, đè bẹp bởi quân đội, kinh tế của bất kỳ quốc gia nào khác. Mỗi đế chế này đều suy tàn về mặt đạo đức, văn hóa, khoa học, kinh tế cùng một lúc."

Hoa Kỳ đăng trên bờ vực suy tàn về mọi mặt. Và nếu chúng ta không thể khác thì  … chúng ta sẽ đi theo những quốc gia dân tộc vĩ đại khác vào nghĩa địa của sự lãng quên nhục nhã. Lịch sử chỉ hứa với chúng ta một điều chắc chắn: Chúng ta sẽ nhận được chính xác những gì chúng ta đáng được nhận!”

Tôi đã lắng nghe rất nhiều nhà kinh tế, nhiều nhà tài phiệt, nhiều chính trị gia với những quan điểm và cách diễn đạt khác nhau. Tất cả đều bày tỏ cùng một mối quan tâm về quốc gia này: vấn đề bắt đầu từ đâu, hậu quả là gì và thế giới đang và sẽ làm gì? Điểm chung của tất cả: không ai đưa ra được một giải pháp nào để giải quyết vấn đề. Tóm lại, chúng ta:

1.) Không có giải pháp nào cả.

2.) Giải pháp nào cũng khó thực hiện trong tình hình chính trị hiện tại của Hoa Kỳ.

3.) Thiệt hại đối với quốc gia Hoa Kỳ từ chính phủ Trump là không thể phục hồi, ngay cả khi giải pháp được thực hiện.

Vì vậy, cuối cùng…

Chúng ta … xứng đáng để nhận hậu quả dù nó tồi tệ đến đâu! Chúng ta, với tư cách là người Mỹ, xứng đáng khi “được” chứng kiến ​​đất nước này sụp đổ. Khi những lời nói dối trở thành sự thật. Khi sự thật và sự kiện thực sự trở thành… thuyết âm mưu hay fake news. Danh  dự và Trách nhiệm không tồn tại. Màu da, giới tính, khuynh hướng tình dục, tín ngưỡng tôn giáo hoặc khuynh hướng chính trị được coi là quan trọng hơn quyền công dân của con người. Hiến pháp Hoa Kỳ chỉ là “đồ nghề” để các chính trị gia vung vẩy trước mặt dân dù hầu hết họ là những người chưa từng đọc qua những điều này.

Để kết luận, tôi nghĩ rằng các “chủ nhân” của đất nước này muốn cứu vãn đất nước này thì phải học bài học kinh tế và đạo đức của những bà mẹ Việt Nam: thắt lưng buộc bụng, chắt chiêu từng hạt gạo cho con no bụng đến trường. Phải cho các con của mẹ thấy được tình yêu vô bờ bến mà chúng nó đang nhận được qua những hạt lệ trộn lẫn với mồ hôi khi kiếm tiền nuôi chúng lớn khôn để chúng biết biến những giấc mơ của gia đình thành hiện thực. Đừng như cố diễn viên hài George Carlin, người đã tiên tri về sự kết thúc của nước Mỹ: Thực tế là người Mỹ cố tình làm như không biết những thứ đỏ trắng xanh đang nhét vào người của họ mỗi ngày là cặn bả. Vì nó được gọi là Giấc mơ Mỹ. Đất nước này đã không còn là miền Đất Hứa nữa rồi…

Đào Nương