DNA
giải mật nhiều nghi vấn của nhân loại
giải mật nhiều nghi vấn của nhân loại
Dùng xét nghiệm DNA để chứng tỏ không còn ai sống sót trong số năm người con của Hoàng gia Nga bị tàn sát vào tháng 7, 1918
Trong những năm đầu của thập niên, 80 thế kỷ trước, nhà di truyền học người Anh, tiến sĩ Alex Jeffreys, trở thành người tiên phong trong việc nghiên cứu tính chất di truyền của con người và đề xướng xét nghiệm DNA (deoxyribonucleic acid ) để xác định “lý lịch” một đối tượng nhất định. Khoa học cho rằng DNA là chất liệu di truyền kiểm soát sự di truyền ở trong “nhân tế bào” của hầu hết các sinh vật (the genetic material of nearly all organisisms, which controls heredity and is located in the cell nucleus.) Từ đó, các nhà khoa học và các điều tra viên các vụ án hình sự có tham vọng dùng phương pháp xét nghiệm DNA để giải mã các bí mật liên quan đến con người, lịch sử và vạn vật.
Đầu thế kỷ 20, sau khi hoàng gia Nga Romanov bị tàn sát trong tay các phần tử Bolshevik vào tháng bảy, 1918, có dư luận cho rằng có hai thiếu niên, một nam, một nữ thuộc hoàng tộc này là Anastasia and Alexei nhờ may mắn nên thoát chết. Từ đó có hàng trăm người nhận là dòng dõi Nga hoàng hoặc vì danh hoặc vì lợi, khiến rối mù dư luận. Nhưng mới đây, 2009, nguồn tin phức tạp đã bị bác bỏ khi người ta tìm ra nắm xương tàn tại thị trường thảm sát năm xưa và qua xét nghiệm DNA, sử gia xác nhận chẳng có ai trong số năm người con của Nga hoàng đã thoát khỏi những viên đạn hành hình và những lưỡi lê đâm nát thân.
Cũng nhờ xét nghiệm DNA, các nhà nghiên cứu khẳng định hai hung thần của chế độ Đức quốc xã là Martin Bormann và Josef Mengele cũng bỏ mạng khi chế độ phát xít kết thúc.
Gần đây, tháng 4, 2017 báo chí Âu Mỹ đưa tin, một nhà khoa học Tân tây lan, Giáo sư Neil Gemmell của University of Otago có ý định khảo sát nước của hồ Loch Ness xem liệu có dấu vết DNA khác lạ của một con quái vật ở hồ này hay không.
Tuy nhiên, xét nghiệm DNA được dùng nhiểu nhất trong việc phá án và ngày nay chẳng mấy tháng trên thế giới lại không có tin tức về việc dùng DNA để tìm ra thủ phạm các vụ án cũ và mới. Ngay cả các vụ án nguội, tưởng rằng để quá lâu, cảnh sát đành gác bỏ hồ sơ mặc cho hung thủ tự do ngoài vòng pháp luật, nay nhờ chứng cớ để lại trên người nạn nhân hoặc ở hiện trường vụ án và qua xét nghiệm DNA, pháp luật đã tìm ra hung thủ.
Sau đây là vài thành quả trong một vài vụ án điển hình, cuộc điểu tra đang bế tắc, nhờ xét nghiệm DNA màn bí mật được gỡ bỏ:
Cái chết của cô nữ sinh ở South Carolina
Một tối cuối tuần của tháng 11/1991, nữ sinh 17 tuổi Crystal Faye Todd (thị trấn Conway, South Carolina, Mỹ), học sinh tại trung học “the Conway, South Carolina high school.” Cô học sinh năm cuối, học khá, bạn bè quý mến, lại được mẹ, bà Bonnie Fay Todd, cưng chiều mới mua cho chiếc Toyota Celica 1991. Thích bạn, có xe mới, nên Crystal hay họp nhóm bạn ở một thương xá nổi tiếng trong vùng để bày trò tiêu khiển. Một đêm, sau khi tham dự một party mãi tới khuya không về nhà. Bà mẹ sốt ruột liên tục gọi 911 báo cảnh sát báo tin con mất tích.
Cho tới sáng, cảnh sát cùng bạn bè đi tìm và thấy chiếc xe của Crystal bị bỏ lại ở một bãi đỗ gần trường. Trong xe vẫn còn ví và áo khoác của Crystal.
Vào sáng chủ nhật, 17 tháng 11, 1991 hai người đi săn ăn khi vào khu vực hoang vắng Maple Community nhìn thấy dấu máu dẫn đến một cái rãnh cạn. Xác Crystal với hàng chục vết đâm được tìm thấy, nửa trên không không mặc gì. Ban đầu, các nhà điều tra suy đoán thủ phạm có thể là người đến từ vùng khác. Tuy nhiên, các bằng chứng đã chỉ ra rằng thủ phạm ở gần hơn họ nghĩ.
Khám nghiệm tử thi, pháp y thấy tay trái của nạn nhân có các vết thương nên cho rằng Crystal đã phản kháng. Một số vết đâm không gây chảy máu nhiều, được phán đoán có thể hung thủ tiếp tục thực hiện tội ác ngay cả khi Crystal đã chết. Khi đo kích thước các vết đâm, chuyên viên pháp y kết luận hung khí gây án là con dao dài khoảng 9 cm, loại có lưỡi bật mở.
Các nhà điều tra cũng chứng minh rằng Crystal bị tấn công tình dục trước khi chết. Cô bị giết ném xác ở gần rãnh bên đường.
Khi kiểm tra các giấy tờ của Crystal, cảnh sát tìm thấy quyển vở có cái tên Andy Tyndal được viết trên trang bìa. Bạn bè Crystal kể rằng cô quen Tyndal qua người quen. Anh ta từng có tiền án trộm cắp, đang bị truy nã tại bang Alabama do vi phạm luật tại ngoại quản thúc. Cảnh sát còn phát hiện Tyndal có mối quan tâm đặc biệt tới các nữ sinh trung học.
Cuộc điều tra tiếp tục: các kết quả ADN và phân tích máu của mẫu sinh học tại hiện trường không trùng khớp với Tyndal. Bonnie Fay Todd, mẹ của Crystal và cảnh sát đã kêu gọi mọi người cung cấp các thông tin liên quan đến vụ án tuy nhiên họ không nhận được phản hồi hữu ích nào.
Giống những vụ án khác, khi không tìm được những bằng chứng chính xác tại hiện trường, các điều tra viên được yêu cầu thực hiện “hồ sơ nghi phạm” với những suy luận về tính cách, ngoại hình hay thông tin về thủ phạm. Phân tích dữ liệu tại hiện trường, cảnh sát dự đoán thủ phạm là nam giới khoảng 20 tuổi, phải là người quen của Crystal nên mới thuyết phục được cô lên xe hắn và bỏ xe của cô tại gần trường. Thủ phạm có vẻ là kẻ khỏe mạnh, ham tình dục, bất mãn, dễ nổi giận và bạo hành. Đặc biệt, cảnh sát nhận định hắn khá tự tin rằng mình sẽ không bị cho là nghi phạm. Tại sao vậy?
Dựa vào phán đoán này, cảnh sát đã liên lạc với các bạn nam có quen biết với Crystal và vận động tình nguyện hiến máu để kiểm tra ADN. Gần như tất cả mọi người đều đồng thuận, và cảnh sát đã thu thập được 52 mẫu máu.
Một trong số mẫu máu đó có kết quả trùng khớp. Đó là mẫu ADN của người mà không ai ngờ – Ken Register, bạn thân của Crystal từ hồi còn nhỏ. Hai người không có mối quan hệ yêu đương. Ken nói chuyện với Crystal gần như hàng ngày và cũng là người đầu tiên bà Bonnie gọi điện nhờ giúp đỡ tìm kiếm con gái.
Theo lời khai của bà Bonnie, một tuần trước khi chết, Crystal có kể với mẹ về việc Ken muốn trở thành bạn trai và tất cả những gì anh ta muốn chỉ là quan hệ thể xác.
Điều tra qua bạn bè và người thân, cảnh sát phát giác Ken rất nóng tính và từng có tiền án. Cách đó hai tháng, hai nữ sinh đã tố cáo anh ta có hành vi khiêu dâm. Ba năm trước, Ken bị bắt vì gọi điện quấy rối một phụ nữ trong vùng. Anh ta gọi điện mô tả chi tiết sẽ cưỡng hiếp và giết người phụ nữ đó như thế nào. Theo lời kể lại của người phụ nữ này, cách giết người anh ta mô tả khá giống với cách Crystal đã bị sát hại.
Ken tỏ ra khá ngạc nhiên khi bị coi là nghi phạm. Trong suốt quá trình thẩm vấn, anh ta phủ nhận mọi cáo buộc liên quan tới việc giết Crystal và còn phản biện rằng không có lý do gì lại tình nguyện nộp mẫu máu nếu biết chính mình là thủ phạm. Lục soát xe của Ken, cảnh sát không tìm thấy bất cứ dấu vết gì có liên quan hiện trường vụ án. Ken cũng có bằng chứng ngoại phạm. Bạn gái của Ken khẳng định cậu ta đã ở cùng mình vào đêm xảy ra án mạng, mẹ của Ken cũng làm chứng rằng Ken trở về nhà lúc 12h30.
Vai trò xét nghiệm DNA giúp tìm ra thủ phạm, vào 1991, còn quá mới mẻ với cư dân của South Carolina. Có lẽ vì thế Ken tình nguyện cho máu để xét nghiệm. Ai ngờ hắn tự cho cổ vào thòng lọng. Một viên cảnh sát kể lại Ken thậm chí đã hỏi “ADN là gì” khi cho mẫu máu. Đó cũng là vụ án đầu tiên sử dụng đến xét nghiệm này tại bang South Carolina.
Cuối buổi Ken Register đã thú tội giết bạn trong cơn dục tình nổi lên.
Hắn khai rằng nhìn thấy Crystal vào lúc nửa đêm ở gần bãi đậu xe gần trường nên rủ đi dạo. Cô lên xe của Ken đi đến một khu vực hoang vắng. Crystal đã tự nguyện quan hệ tình dục. Sau đó khi biết ra Ken không đeo bao cao su, Crystal bất mãn đã dọa sẽ tố cáo hắn tội hiếp dâm vì giao hợp không bảo vệ an toàn cho người nữ. Trong cơn nóng giận, Ken dùng dao đâm chết nạn nhân.
Tuy nhiên những bằng chứng tại hiện trường cho thấy Crystal không tự nguyện quan hệ. Trong nhà Ken, cảnh sát tìm thấy một hộp đựng dao để trống. Đó là loại dao có thể bật mở lưỡi và có kích thước đúng như suy luận về hung khí gây án.
Ken Register bị buộc tội bắt cóc, hiếp dâm và giết người với mức phạt tù chung thân và 35 năm. Dù gia đình Ken vẫn luôn khẳng định anh ta vô tội, tuy nhiên các xét nghiệm ADN sau đó vẫn chỉ ra đây chính là hung thủ.
Chu Nguyễn
