PHỤ NỮ QUA VĂN CHƯƠNG 

Phụ nữ qua văn chương 




Đàn ông đều thuc " nòi tình " luôn th hin qua văn chương phong phú , c đọc... nht định các bn phi thông cm cho và mí em cũng là đồng bnh tương lân thế nên chúng ta có nhng vn ca dao sau :

Rau răm ngt ngn li trng

Em thương anh lm s lòng ch ghen.

Anh v bo ch đừng ghen,

Để em thp thoáng ánh đèn cho vui.


Bn cũng như tôi, có l đều thuc "nòi tình" ? Bn nghĩ gì và có thy va thương va ti nghip cho người con gái xưng "em" y không ? Thương và ti nghip cho nàng vì nàng biết phn mình, không có cái chuyn "đến sau" mà c ghen ngược, đòi chiếm c làm ca riêng như chúng ta thường thy xy ra trong đời sng hàng ngày. Nàng có đòi hi điu gì quá đáng đâu, ch xin "thp thoáng ánh đèn" cho vui thôi mà.

Đó là nói v nàng, còn người viết ra my câu trên thì tôi tin chc cũng thuc thành phn "Ta cũng nòi tình, thương người đồng điu" (Chu Mnh Trinh). Đó là mt người ham thích ca l, mun đèo bng chy mt lúc vài ba "máy" cho đời thêm vui, và thêm...rc ri.

*** Tht ra, trong 10 anh "đần ông" thì hết 11 anh có máu long qung, léng phéng không ít thì nhiu. Quý v nam nhi chi chí nào t xưng mình là người mu mc, đạo đức, không h phiêu lưu, mơ tưởng đến nhng "vùng đất xa l" thì người y có th được sánh ngang vi hàng "thánh sng" ri. ***

Đa phn còn li, trong đó có tôi, thuc loi phàm phu tc t, mt th "đần ông" chính hiu ngt ngư con tàu đi. Cho nên, xin có li bái phc ! Phi bái phc các v thánh sng đó là bi vì, chính các c đạo đức cùng mình ngày xưa, đã không ngn ngi mà tht lên rng :

Thế gian ba s không cha,

Rượu nng, dê béo, gái va đương tơ.


Mt nàng thì rt du dàng, e p, chu phn lép vế ch xin "thp thoáng ánh đèn" thôi, nàng kia thì can đảm hơn, chn anh gia đường, níu áo anh li để than th vi anh vài li :

Hi anh đi đường cái quan,

Dng chân đứng li em than vài li.

Đi đâu vi thế anh ơi,

Công vic đã có ch tôi nhà.


Và mt nàng khác, tuy cũng thương anh nhưng rt thc tế, nàng cnh giác ti đa ch s bà c vác dao chém cho vài nhát thì còn chi là đời na :

Gp anh em cũng mun chào,

S rng ch c dt dao trong người.


Tc ng có câu "cái nết đánh chết cái đẹp", nghĩa là coi chuyn nhan sc ca người ph n không quan trng bng tính nết. Tc ng nói vy thì ta c biết như vy, nhưng cái hp dn đầu tiên ca người ph n đối vi các đấng nam nhi là cái gì ? Có phi nhan sc ca người ph n y không ? Tôi không biết người yêu ca Chí Phèo trong tiu thuyết ca Nam Cao xu xí ra sao nhưng các c ngày xưa vn mt mc cương quyết :

Chng thà chu lnh nm không,

Còn hơn có v lm cm, răng hô.


Cm lm, răng hô thì các c chê đã đành ri mà ngay c đến cô nàng có cái mt mo phinh phinh, chân li đi vòng kin ch bát thì có cho không, các c cũng chng thèm :

Người mà phinh phính mặt mo,

Chân đi chữ bát, có cho chẳng thèm


Ngược li, người con gái có đôi mt lá răm, chân mày lá liu thì đúng là ca quý, đáng trăm quan tin :

Người mà con mt lá răm,

Chân mày lá liu đáng trăm quan tin.


Đến đây các bn có th thc mc : thế cái loi nhan sc nào ca các nàng khiến các c nhìn ri mun chi (?):

Mt má miếng bu, nhìn lâu mun chi

Mt ch đin, tin rưỡi cũng mua.


Các c có được nhng hiu biết v cách ăn , đối x ca người chung quanh là do quan sát, tích lũy kinh nghim ri đối chiếu, so sánh để có mt nhn định chung. Theo đó, người ph n nào mà đáy tht lưng ong thì khéo chiu chng và khéo nuôi con. Còn "m" nào béo trc béo tròn thì ăn vng như mèo li hay ry rà con cái. Đúng được bao nhiêu phn trăm thì khó mà khng định, có điu nhng hình nh đó đã truyn li cho con cháu sut bao thế h và đã li mãi mãi trong văn chương bình dân :

Người mà đáy tht lưng ong,

Va khéo chiu chng, va khéo nuôi con

Nhng người béo trc béo tròn,

Ăn vng như chp, cu con c ngày.


Cũng qua kinh nghim trên mt s người mà các c có nhn xét :

Trai Nhâm Đinh Quý thì tài

Gái Nhâm Đinh Quý phi hai ln đò.


Hai ln đò là trong cuc đời ca người ph n có cái tui Nhâm Đinh Quý này s có ti hai đời chng. Ngày xưa, ít có v ly d mà ch khi chng chết ri người đàn bà mi tái giá, đi thêm mt bước na. Còn thi nay, nht là trên x M t do mt cách k cc này thì không hn là do chng chết mà là do không còn "hp" nhau na nên "anh đường anh, tôi đường tôi" đấy thôi. Không nói ti chuyn tin bc, dp diếc làm chi, ch cn chàng ng ngáy hơi ln tiếng là nàng vác đơn ra tòa ca bài "hai giòng sông ly bit" ri.

(Nhân nói v mt người đàn bà đi thêm bước na gi là tái giá, tôi thy Tiếng Vit ta tht hay và phong phú. Đàn ông v chết, ly v khác gi là tc huyn, còn đàn bà ly chng khác gi là tái giá. Tôi đã ln thn nghĩ rng trong trường hp các bà, sao ta không gi là "tc tu", có phi vui hơn không ? Nghĩa là : đàn ông, v chết ly v khác; gi là tc huyn. Đàn bà, chng chết, ly chng khác: gi là tc tu. Cũng đều bt đầu bng ch "tc" c. Tái nm, tái gu vào đây làm chi cho thêm phin toái !)
Trong khi đó, v cánh đàn ông, các c không e ngi gì mà tuyên b thng thng rng:

Sông bao nhiêu nước cũng va,

Trai bao nhiêu v cũng chưa va lòng


Hoc :

Trong nhà có sn yến ngâm,

Li còn mun nhng nhung sâm nước ngoài.


đây là mt chàng tuy đã có v nhưng không lúc nào quên b nhí ca mình:

Con qu bay xa, bay qua vườn hoa kêu chua chát,

Con nhn đậu lu vàng ngh mát kêu sương

Nhn kêu tiếng nhn đau thương,

Đêm nm nh v, ngày thường nh em.


Chàng có v bé hoc b nhí hay cho rng v người khác đẹp hơn v mình thì cũng là chuyn thường tình nhưng chàng s là mt tên "đại cà chn" nếu có tà ý đem lòng thương yêu v bn. Chàng cũng hiu như thế là bt nhân, là không đạo đức :

Ai xui ai khiến bt nhơn

Tui thy v bn tui thương hơn v nhà.


Còn chàng có thương v người khác mà không được thì thôi ch chng l ăn v hay t t(?):

Bun tình chng mun nói cười,

Bi thương v người không được thì thôi.


Thương không được thì thôi ch không như my anh chàng có máu "dê" đầy mình và gan góc, chết thì chu ch quyết theo đui nàng ti cùng :

Dao phay k c, máu đổ không màng

Chết tôi, tôi chu, buông nàng không buông.


Nếu chàng gan d và can đảm cùng mình như thế thì hn chàng có nhiu lá gan và không ch chàng dành cho v mà còn cho người khác na :

Đàn ông năm by lá gan,

cùng v, lá toan cùng người.


Đó ch mi là "toan tính" thôi ch chưa chc đã dám hành động rõ ràng dt khoát như trường hp ca phe tóc dài dưới đây :

Hai tay cm hai qu hng,

Qu chát phn chng, qu ngt phn trai.

Đêm nm vut bng th dài,

Thương chng thì ít thương trai thì nhiu.


Như thế, cuc sng la đôi ca cp v chng trên đây không có gì bo đảm s tn ti vi thi gian, không th nào ăn đời kiếp đến răng long đầu bc được. Người chng đây là mt người chng đau kh. Anh đau kh là vì li là do chính anh ch không phi nguyên do nào khác. V anh không thương anh mà đem lòng thương trai là do anh đần độn quá sc :

Mt là em ly chng quan,

Hai là chng lính, ba là chng dân

Nhưng em không chu ly chng đần,

V nhà cha m mng, ra đường ch em khinh.


Cái quan nim chn chng ca người đàn bà trên tht minh bch. Ly ai cũng được, sang hèn gì cũng xong nhưng không th đi nâng khăn sa túi cho mt anh ngu đần, ăn nói vng v luôn luôn gây pht lòng người khác. Có mt câu chuyn k rt tiếu lâm v mt anh chng đần độn kiu này như sau :

"Mt anh chng trong mt gia đình n, va ngu va vng v. H m ming ra là đem bc mình đến cho người khác. Vì thế, trong mi giao tiếp, bà v phi cm ch anh ta, không nói gì hết. Mt hôm, hai v chng được mi d ba tic đầy tháng con ca mt người bn. Bà v dn chng là sut ba tic phi im lng hoàn toàn. Anh chng nghe li. Đến d, mc cho thiên h nói gì thì nói, sut bui anh th khu như bình. Đến khi tic tan, mi người chia tay nhau ra v, mi người đều nói mt li chúc tng nào đó cho cháu bé. Anh chng buc li phi phát ngôn. Anh bèn nói vi ch nhà, là m ca đứa tr sơ sinh : Ch thy đó, t đầu tic đến gi tôi hoàn toàn không có nói điu chi c. L ngày mai cháu bé có chết, ch đừng có đổ tha là ti tôi đấy nhá !"

Cánh đàn ông chúng ta thường t nhn mình là "đần ông" để vut ve, tha mãn t ái ca các bà ch nếu các bà tht s chê chúng ta là ngc, là đần thì ta đành phi xách xe không chy mút ch c tha thôi :

Mt đêm quân t nm k,

Còn hơn thng ngc v v quanh năm.


Hay :

Mt ngày da mn thuyn rng

Còn hơn chín tháng nm trong thuyn chài


T Đông sang Tây, mt ngàn năm trước hay mt triu năm sau, bt c đâu, thi nào cũng có nhng người đàn bà không đoan chính, t do x láng sáng v sm. Có chng thì càng d..."lăng ba v b", vì đã có người đứng mũi chu sào ri mà.

Có chng càng d chơi ngang,

Đẻ ra con thiếp, con chàng, con ai ?


Và còn ra cái điu "thách thc" na các c :

Con tôi đi kiếm v đây,

Có cho nó gi bng thy thì cho.


Không nhng thách thc mà còn trâng tráo, đanh đá, trơ mt ngi xm trên luân thường đạo lý mi là kinh hãi. Trong đời, bn đã tng gp loi người đàn bà này chưa :

Lng lơ cũng chng có mòn,

Chính chuyên cũng chng sơn son để th.


Trường hp nàng gp phi mt anh chàng ba phi, phi bò, không quan tâm thc mc gì đời sng ca nàng, ra cái điu rng lượng thì nàng cũng có quyn rong chơi vi tháng ngày ch :

Em đây là gái năm con,

Chng em rng lượng, em còn chơi Xuân.


Thà là như thế còn hơn cái cnh đêm nay để ca ch chng, đêm mai thì ch ông láng ging:

Đêm qua để ca ch chng

Đêm nay để ca ch ông láng ging.


Ngày xưa, khi người chng qua đời, người v để tang 3 năm, sau đó có quyn ly chng khác. Tuy thế, cũng không ít trường hp chưa mãn tang, người đàn bà đã vi có người đàn ông khác :

M chng còn đó trơ trơ,

Đã cùng người khác đợi ch năm canh.


Bên cnh đó cũng có nhng người v rt đàng hoàng, đoan chính, nh nh, thưa vi người đi theo tán tnh rng "cám ơn nhng tình cm anh dành cho tui nhưng xin anh đừng đến nhà tui na ko chng tui ghen" :
 

Có lòng thì t ơn lòng

Anh đừng đến na mà chng em ghen.


Trong đời sng hàng ngày, v chng chia bùi x ngt vi nhau. Không ai có th săn sóc lo lng cho nhau tn tình như v vi chng. Th hình dung ra cnh người chng đau nm lit giường, người v lo thuc thang, chân thp chân cao bưng thuc đến cho chng ung, va đi va vái tri cho chng mnh khe để cùng ăn đời kiếp... Làm sao ta không thương hết mình nhng người v như thế được :
 

Cm con dao sc ct đôi c gng,

B vô ni đất, sc li vài phân.

Cái tay em bưng, cái chân em bước

Va đi va vái ông tri

Cho chng em mnh, đời vi em.


Nếu người đàn bà thương chng nhiu đến thế thì hn nhiên là cũng thương con ngp lòng. Nàng bương chi đi làm nuôi con, mc cho áo rách sn vai:
 

Em đi làm mướn nuôi ai,

Cho áo em rách,cho vai em mòn.

Em đi làm mướn nuôi con,

Áo rách mc áo, vai sn mc vai.


Mt vài hình nh khác cho thy s buôn tn bán to và bương chi ngược xuôi, đầu tt mt ti để lo sinh kế gia đình ca người đàn bà đến ni vú xp, lưng nàng teo :

Một ngày ba bận trèo đèo,

Vì ai vú xẹp, lưng teo hỡi chàng?


Nhìn chung, qua nhng vn ca dao, chúng ta có th hình dung và hiu được nhng suy nghĩ cùng tâm tình và cách sng ca dân gian. Cũng qua ca dao, người xưa đã để li cho chúng ta mt kho tàng v kinh nghim sng trên mi lãnh vc, trong đó đáng k nht là kinh nghim nói v bn cht không th thay đổi mt s người, hay nói nôm na là khi đã thành "tt" ri thì khó mà cha được :

Tri nng ri tri li mưa,

Tính nào tt ny có cha được đâu ???


C Gàn

 
Viện Việt-Học và chương-trình văn-nghệ chủ-đề \"Những Tình Khúc Mùa Thu\".
Viện Việt-Học trân-trọng kính mời Quí-vị tham dự chương-trình văn-nghệ được tổ chức vào Thứ Bảy, 19 tháng Mười năm 2024 lúc 3 giờ chiều.  Chương-trình do Nhóm Bạn Văn Nghệ QGHC và Thân Hưũ thực hiện với chủ-đề "Những Tình Khúc Mùa Thu".
Tòa soạn
Do công ty Saigon News LLC thực hiện
Editor-in-chief: HOÀNG DƯỢC THẢO
Director of Marketing: ANDY TRƯƠNG
Với sự cộng tác của: LÊ TẤT ĐIỀU, HOÀNG NGỌC NGUYÊN, NGUYỄN THỊ CỎ MAY, TRẦN TRỌNG HẢI.

Email: saigonweeklyonline@gmail.com

Thư từ bài vở: 702-389-5729

Quảng cáo: 702-630-0234

702-426-4404

Hotline: 702-426-4404

back top