Vaccine Moderna đạt hiệu quả đến 95%
James Gallagher (Phóng viên Y tế và Khoa học)
NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES
Dữ liệu ban đầu từ công ty Moderna của Mỹ cho thấy một loại vaccine mới chống lại Covid-19 đạt hiệu quả gần 95%.
Kết quả này được đưa ra ngay sau khi có các kết quả tương tự từ Pfizer và điều đó làm gia tăng niềm tin vào việc vaccine có thể giúp chấm dứt đại dịch.
Cả hai công ty đều sử dụng cách tiếp cận mang tính thử nghiệm và cải tiến cao trong việc tạo ra vaccines của mình.
Cuối cùng chúng ta đã có thuốc chủng ngừa Covid?
Công ty Moderna nói rằng đó là một "ngày tuyệt vời" và họ dự định sẽ nộp đơn xin duyệt việc sử dụng vaccines trong vài tuần tới.Tuy nhiên, đây vẫn là dữ liệu ban đầu và các vấn đề cốt yếu vẫn chưa được giải đáp.
Vaccine này tốt mức nào?
Cuộc thử nghiệm có sự tham gia của 30.000 người ở Mỹ với một nửa trong số đó được tiêm hai liều vaccine, cách nhau bốn tuần. Số người còn lại dùng giả dược.Phân tích dựa trên 95 người đầu tiên phát triển những triệu chứng của Covid-19.
Theo đó, chỉ có 5 trường hợp nhiễm Covid nằm trong số những người được tiêm vaccine, 90 trường hợp còn lại thuộc nhóm người được điều trị giả dược. Công ty nói rằng vaccine này đang bảo vệ được tới 94,5% số người.
Dữ liệu cũng cho thấy trong thử nghiệm có 11 trường hợp nhiễm Covid nghiêm trọng, nhưng không có trường hợp nào nằm trong những người đã được tiêm chủng.
Tal Zaks, Giám đốc Y tế tại Moderna, nói với BBC News: "Hiệu quả tổng thể thật đáng chú ý...thật là một ngày tuyệt vời."
Tiến sĩ Stephen Hoge, chủ tịch của công ty, nói ông "cười xếch đến mang tai suốt một phút" khi có kết quả.
Ông nói với BB News: "Tôi cho rằng không có ai trong chúng tôi từng hy vọng vaccine sẽ hiệu nghiệm 94% trong việc phòng bệnh Covid-19, đây thực sự là một kết quả sửng sốt."
Khi nào chúng ta được tiêm?
Điều này phụ thuộc vào việc bạn đang ở đâu và bạn bao nhiêu tuổi.Moderna cho biết sẽ đăng ký với các cơ quan quản lý ở Mỹ trong vài tuần tới. Dự kiến rằng sẽ có 20 triệu liều có sẵn trong nước.
Công ty hy vọng sẽ có tới một tỷ liều có sẵn để sử dụng trên khắp thế giới vào năm tới và cũng đang có kế hoạch tìm kiếm sự phê chuẩn ở các quốc gia khác.
Hôm nay, Vương quốc Anh đã thông báo kể từ mùa xuân, nước này sẽ có 5 triệu liều vaccine Moderna, đủ để tiêm chủng cho 2,5 triệu người. Nước Anh cũng đã vạch ra các kế hoạch ưu tiên tiêm chủng cho những người lớn tuổi nhất.
Những gì chúng ta chưa biết
Chúng ta vẫn chưa biết khả năng miễn dịch sẽ kéo dài bao lâu vì cần phải theo dõi các tình nguyện viên lâu hơn nữa mới có lời giải đáp.Có những dấu hiệu cho thấy vaccine mang đến một số bảo vệ ở các nhóm người lớn tuổi hơn, những người có nguy cơ tử vong cao nhất vì Covid, nhưng không có dữ liệu đầy đủ.
Ông Zaks nói với BBC rằng dữ liệu của họ cho đến nay cho thấy loại vaccine này "dường như không mất đi sự công hiệu" theo tuổi tác.
Và chúng ta vẫn chưa biết liệu vaccine chỉ giúp ngăn người trở bệnh nặng, hay nó cũng giúp ngăn họ lây truyền virus.
Tất cả những vấn đề này sẽ ảnh hưởng đến cách sử dụng vaccine corona virus.
Sẽ có tác dụng phụ nào?
Không có dấu hiệu đáng ngại nào được ghi nhận, nhưng cần lưu ý là không có gì, kể cả paracetamol, là an toàn 100%.Tình trạng mệt mỏi, nhức đầu và đau trong thời gian ngắn đã được ghi nhận ở một số bệnh nhân sau khi được tiêm chủng.
Giáo sư Peter Openshaw đến từ Đại học Hoàng gia London cho biết: "Những kết quả này là những gì chúng tôi mong đợi ở một loại vaccine hoạt động và tạo ra phản ứng miễn dịch tốt.
NGUỒN HÌNH ẢNH,MODERNA
Các nhà khoa học Moderna đã sử dụng một kỹ thuật cải tiến để phát triển vaccine một cách nhanh chóng
Vaccine của Moderna so với vaccine của Pfizer?
Cả hai loại vaccine đều sử dụng cùng một cách tiếp cận là tiêm một phần mã di truyền của virus để tạo ra phản ứng miễn dịch.Dữ liệu sơ bộ cho chúng ta thấy rất giống nhau - khoảng 90% khả năng bảo vệ đối với vaccine Pfizer / BioNTech và khoảng 95% đối với Moderna.
Tuy nhiên, cả hai thử nghiệm vẫn đang diễn ra và con số cuối cùng có thể thay đổi.
Vaccine của Moderna có vẻ như dễ bảo quản hơn vì nó vẫn ổn định ở nhiệt độ âm 20°C trong tối đa sáu tháng và có thể được giữ trong tủ lạnh tiêu chuẩn lên đến một tháng.
Vaccine của Pfizer cần được bảo quản cực lạnh ở nhiệt độ khoảng âm 75°C , nhưng có thể để trong tủ lạnh trong vòng năm ngày.
Vaccine Sputnik V, được phát triển ở Nga, cũng đã đưa ra dữ liệu rất sớm cho thấy nó có hiệu quả 92%.
Vaccine hoạt động thế nào?
Moderna đã phát triển một "vaccine RNA" - nghĩa là một phần mã di truyền của virus corona được tiêm vào cơ thể.Tiến trình này bắt đầu sản sinh các proterins của virus, nhưng không phải bản thân virus, chỉ một lượng đủ để kích thích hệ miễn dịch tấn công.
Điều này sẽ rèn cơ thể tạo ra cả kháng thể - và một phần khác của hệ thống miễn dịch được gọi là tế bào T để chống lại coronavirus.
Khi nào Covid sẽ chấm dứt?
Trong khoảng thời gian một tuần, những kết quả tích cực từ Pfizer, Moderna và Nga đã giúp biến đổi cơ hội chấm dứt đại dịch của chúng ta.Trước khi có kết quả đầu tiên, chúng ta nói về một loại vaccine có thể đạt hiệu quả 50%. Những phỏng đoán đã hoàn toàn sai - chúng ta không chỉ có vaccine, mà còn vaccine đó còn có công hiệu.
Dữ liệu đến nay cũng thắp lên hy vọng rằng các loại vaccine khác đang được phát triển cũng sẽ thành công, nhưng bây giờ khi một thử thách kết thúc, một thách thức khác bắt đầu.
Các nỗ lực hậu cần để triển khai tiêm ngừa, có thể lên tới hàng tỉ người trên khắp thế giới vô cùng lớn.
Một số chuyên gia đã tuyên bố mọi thứ sẽ trở lại bình thường vào mùa xuân, có người nói là mùa đông năm sau, số khác lại nghĩ còn cả một hành trình dài phía trước.
Câu trả lời sẽ phụ thuộc vào việc các quốc gia có thể đưa "chiếc lọ chứa hy vọng" này vào tay của người dân nhanh đến mức nào.
Đã có phản ứng gì?
Giáo sư Peter Openshaw từ Đại học Hoàng gia London chia sẻ: "Tin tức này từ Moderna vô cùng phấn khởi và thúc đẩy sự lạc quan đáng kể rằng chúng ta sẽ có vaccine tốt trong vài tháng tới.Ông nói thêm: "Chúng ta cần nhiều chi tiết đầy đủ hơn những gì chúng ta có trong thông cáo báo chí này, nhưng thông báo này làm tăng thêm tinh thần lạc quan nói chung."
Giáo sư Trudie Lang, từ Đại học Oxford, nói: "Đây quả thực là một tin rất tốt khi thấy một loại vaccine khác ra đời với hiệu quả tương tự như đã được ghi nhận vào tuần trước từ Pfizer.
"Đây cũng là một phân tích tạm thời, nghĩa là số lượng ca nhiễm đủ lớn trong số tình nguyện viên được tiêm ngừa để có thể có được giá trị thống kê và cho phép nhóm nghiên cứu có thể xác định được ai dùng vaccine ai dùng giả dược."
Tiến sĩ Richard Hatchett, người đứng đầu Liên minh Vì đổi mới về chuẩn bị dịch, nói: "Các kết quả của Moderna tốt như mong đợi của chúng ta và thực sự đáng khích lệ."
Viruscorona: 'Khả năng hai triệu người chết'
ngay cả khi có vaccine
ngay cả khi có vaccine
Ông Mike Ryan, Giám đốc Chương trình Y tế Khẩn cấp WHO
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo, số ca tử vong do virus corona trên toàn cầu có thể lên tới hai triệu người trước khi một loại vaccine hiệu quả được sử dụng rộng rãi.
Ông Mike Ryan, người đứng đầu Chương trình Y tế Khẩn cấp của WHO, cho biết con số này có thể cao hơn nếu không có quốc tế không phối hợp hành động.
Gần một triệu người đã chết do Covid-19 trên toàn thế giới kể từ khi căn bệnh này lần đầu tiên xuất hiện ở Trung Quốc vào cuối năm ngoái.
Các ca nhiễm virus corona tiếp tục gia tăng, với 32 triệu ca được xác nhận trên toàn cầu.
Sự bắt đầu của làn sóng nhiễm virus thứ hai đã xảy ra ở nhiều nước ở Bắc bán cầu khi mùa đông đến gần.
Cho đến nay, Mỹ, Ấn Độ và Brazil đã xác nhận nhiều ca nhiễm với hơn 15 triệu ca.
Nhưng trong những ngày gần đây, tình trạng nhiễm virus đã bùng phát trở lại trên khắp châu Âu, khiến các chính phủ phải cảnh báo về các đợt đóng cửa đất nước giống như được áp dụng thời điểm cao điểm của đợt đại dịch đầu tiên.
"Nhìn chung trong khu vực rất rộng lớn này, chúng ta đang chứng kiến sự gia tăng đáng lo ngại của căn bệnh này", Ông Ryan nói về sự gia tăng rõ rệt các ca bệnh ở châu Âu.
Ông kêu gọi người châu Âu tự hỏi bản thân liệu họ đã làm đủ để tránh phải đóng cửa đất nước hay chưa - và liệu các giải pháp thay thế, chẳng hạn như xét nghiệm và truy vết, kiểm dịch và giãn cách xã hội, đã được thực hiện hay chưa.
Ông Ryan nói với các phóng viên tại trụ sở của WHO ở Geneva: "Đóng cửa đất nước gần như là phương sách cuối cùng - và nghĩ rằng chúng ta sẽ trở lại phương sách này vào tháng Chín, đó là một suy nghĩ rất nghiêm túc".
Ông Ryan nói gì về số người chết?
Khi được hỏi liệu hai triệu ca tử vong trên toàn thế giới có thể xảy ra trước khi có vaccine hay không, ông Ryan nói: "Không phải là không thể."Ông nói thêm rằng tỷ lệ tử vọng giảm khi phương pháp điều trị được cải thiện.
Tuy nhiên, các phương pháp điều trị tốt hơn và thậm chí cả vaccine hiệu quả có thể không đủ để ngăn chặn số ca tử vong vượt quá hai triệu người, ông nói.
"Chúng ta có chuẩn bị để làm những gì cần thiết để tránh con số đó không?" Tiến sĩ Ryan đặt câu hỏi, đồng thời kêu gọi các chính phủ làm mọi cách để kiểm soát Covid-19.
"Trừ khi chúng ta làm tất cả những điều này, con số bạn nói đến không chỉ có thể tưởng tượng, mà rất tiếc và đáng buồn, rất có thể xảy ra trên thực tế."
Tình hình trên toàn cầu?
Trên khắp thế giới, các hướng dẫn và hạn chế chặt chẽ hơn về giãn cách xã hội đối với doanh nghiệp đang được đưa ra để ngăn chặn làn sóng mắc Covid-19 thứ hai.Ở Tây Ban Nha, chính phủ đã khuyến nghị áp dụng lại lệnh phong tỏa một phần đối với toàn bộ khu vực Madrid, nơi các ca nhiễm tăng mạnh. Thay vào đó, chính quyền địa phương đã tăng cường lệnh hạn chế đối với một số quận của thành phố, ảnh hưởng đến một triệu người.
Trong khi đó ở Pháp, nhân viên các quán bar và nhà hàng ở thành phố miền nam Marseille đã biểu tình phản đối việc đóng cửa nơi làm việc của họ vào thứ Bảy.
Vào thứ Sáu, nhiều lệnh hạn chế hơn đã được công bố ở một số khu vực của Vương quốc Anh, vì các ca nhiễm mới hàng ngày tiếp tục gia tăng.
Ngược lại, các biện pháp hạn chế đối với các doanh nghiệp đang được dỡ bỏ ở một số bang của Hoa Kỳ, bất chấp số ca nhiễm gia tăng trên toàn quốc.
Ông Anthony Fauci, chuyên gia hàng đầu về các bệnh truyền nhiễm của nước này, cho biết đợt bùng phát đầu tiên của đại dịch vẫn chưa kết thúc ở Mỹ, vì các ca nhiễm chưa giảm đủ kể từ đợt bùng phát ban đầu.
Israel bắt đầu đợt đóng cửa toàn quốc lần thứ hai.
Trong một diễn biến khác, Israel đã thắt chặt các hạn chế đối với các doanh nghiệp và ngành du lịch, một tuần sau khi quốc gia này trở thành nước đầu tiên trên thế giới bắt đầu đợt đóng cửa toàn quốc lần thứ hai.
