TikTok - mục tiêu mới của TT Trump
Từ nay đến ngày 15/09/2020, nếu tập đoàn Mỹ Microsoft và TikTok không đạt được thỏa thuận sáp nhập, TikTok sẽ bị cấm hoạt động tại Mỹ. AFP/File
(RFI) Cuộc chiến công nghệ Mỹ - Trung vẫn tiếp diễn. Sau Hoa Vi, giờ đến lượt mạng xã hội TikTok, vốn rất được giới trẻ ưa chuộng, với gần 1 tỉ người dùng trên toàn thế giới, lọt vào tầm ngắm của tổng thống Mỹ Donald Trump.
TT Trump cho rằng ứng dụng TikTok là của Trung Cộng và có thể gây nguy hại cho an ninh quốc gia Mỹ.
Tiktok là gì ?
Tiktok là ứng dụng chia sẻ những đoạn video ngắn, do Kevin Mayer, một người Mỹ từng tham gia công việc điều hành ở hãng Walt Disney, làm chủ tịch - tổng giám đốc. TikTok có trụ sở tại Los Angeles, nhưng trên thực tế, TikTok thuộc về công ty ByteDance của Trung Cộng , và là phiên bản quốc tế của ứng dụng Douyin ở Trung Cộng . Ra đời cách nay 4 năm, nhưng phải đợi đến năm 2019, và nhất là kể từ khi dịch bệnh Covid-19 bùng phát thì mạng xã hội này mới bất ngờ phát triển mạnh, thu hút được nhiều “tín đồ”, chủ yếu là giới trẻ, nhất là thiếu niên.
Gần đây, Tiktok được truyền thông quốc tế nói đến nhiều. TikTok hồi đầu tháng 07 thông báo rời Hồng Kông khi Bắc Kinh áp đặt luật an ninh quốc gia mới đối với đặc khu hành chính này. Nhưng điều không mấy được nhắc đến, theo Le Monde ngày 01/08, là các quy định về điều kiện sử dụng của mạng này vẫn ghi rõ là dữ liệu của người dùng có thể được chia sẻ với các thành viên khác, chi nhánh khác, hoặc với các công ty khác của tập đoàn, có nghĩa là thông tin cá nhân người dùng TikTok có thể bị chuyển về Trung Cộng .
Trước đó là vụ TikTok cùng 58 ứng dụng khác của Trung Cộng bị New Delhi cấm hoạt động tại Ấn Độ hồi cuối tháng Sáu để “bảo đảm an ninh và chủ quyền không gian mạng của Ấn Độ”, sau khi hai nước xảy ra xung đột ở biên giới. Tại quốc gia Hồi Giáo Pakistan, láng giềng của Ấn Độ, TikTok bị chính quyền cảnh cáo vì có những nội dung “vô đạo đức, tầm thường và tục tĩu”. Pakistan yêu cầu TikTok gỡ bỏ những video có nội dung như vậy.
Hồi năm 2019, TikTok bị FTC, Ủy ban thương mại liên bang Mỹ, phạt 5,7 triệu đô la vì thu thập và quản lý trái phép dữ liệu của người dùng dưới 13 tuổi. Hồi tháng Sáu 2020, ứng dụng của ByteDance cũng bị Cơ quan bảo vệ dữ liệu của Liên Hiệp Châu Âu nhắm tới, thông qua việc triển khai một nhóm công tác để tìm hiểu cách thức hoạt động của TikTok tại châu Âu.
Tiktok là “ngựa gỗ thành Troie” của Trung Cộng ?
Tại Mỹ, lần này mọi chuyện bắt đầu từ ngày 08/07/2020. Trong một cuộc phỏng vấn trên đài Fox News, tổng thống Donald Trump nhiều lần dọa cấm mạng xã hội Tiktok hoạt động tại Mỹ. AFP ngày 29/07 cho biết, ông Peter Navarro, một cố vấn thân cận của tổng thống Donald Trump, một nhân vật có quan điểm cứng rắn với Trung Cộng và cũng là người ủng hộ cuộc chiến thương mại chống Bắc Kinh, tố cáo việc TikTok gửi tất cả các dữ liệu về máy chủ ở Trung Cộng và gửi thông tin trực tiếp cho quân đội Trung Cộng, đảng Cộng Sản Trung Cộng và các cơ quan Nhà nước Trung Cộng, vốn muốn đánh cắp bản quyền sở hữu trí tuệ của Mỹ.
Đến ngày 31/07, TT Trump lại khẳng định với các nhà báo là sẽ cấm TikTok hoạt động tại Mỹ. Ông Trump cho rằng ứng dụng của ByteDance có thể có kẽ hở về an ninh. Đến hôm qua 03/08, tổng thống Mỹ mới bật đèn xanh cho phép Microsoft thương lượng mua lại Tiktok với điều kiện hai bên phải đạt thỏa thuận trước ngày 15/09, nếu không TikTok sẽ bị cấm hẳn.
Trong thời gian qua, Washington lo ngại Bắc Kinh sử dụng Tiktok để gây hại cho Mỹ, chẳng hạn thông qua việc Byte Dance đánh cắp thông tin cá nhân người dùng Mỹ cho các cơ quan tình báo Trung Cộng .
Liệu Tiktok có phải là “ngựa gỗ thành Troie” của Trung Cộng? Các nhà lãnh đạo của mạng xã hội TikTok đương nhiên phủ nhận điều đó. Trước đây, TikTok đã thường xuyên bác bỏ các mối liên hệ với Bắc Kinh, phủ nhận việc chia sẻ các dữ liệu với chính phủ Trung Cộng và khẳng định không có ý định chấp nhận những đòi hỏi kiểu như vậy từ đảng Cộng Sản Trung Cộng. Tuần báo Pháp Le Journal Du Dimanche hôm 01/08 cho biết, cách nay vài ngày, để trấn an chính quyền Mỹ và cả công chúng, TikTok cam kết sẽ đảm bảo tính minh bạch cao và nhất là cho phép các cơ quan chức năng kiểm tra các thuật toán của TikTok.
Ngày 29/07, chủ tịch - tổng giám đốc Kevin Mayer tuyên bố Tiktok không làm chính trị, không chấp nhận các quảng cáo chính trị và mục tiêu duy nhất của họ là vẫn duy trì ứng dụng này như một mạng xã hội năng động được tất cả mọi người đánh giá cao. Ông chủ của TikTok cũng nhấn mạnh “TikTok đã trở thành mục tiêu mới nhất bị Mỹ nhắm đến nhưng chúng tôi không phải là kẻ thù của nước Mỹ”.
Về phía các cơ quan chức năng của Mỹ, CFIUS, ủy ban liên ngành chịu trách nhiệm thẩm định các dự án đầu tư nước ngoài tại Mỹ để bảo đảm an ninh quốc gia, đã mở một cuộc điều tra về TikTok. James Lewis, lãnh đạo chương trình chính sách công nghệ của Trung tâm nghiên cứu quốc tế về chiến lược, đánh giá nguy cơ an ninh từ việc sử dụng TikTok “gần như bằng 0”, nhưng ông thừa nhận “ByteDance có thể bị Bắc Kinh gây sức ép”.
TikTok và chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ
Đối với tổng thống Mỹ Donald Trump, TikTok không chỉ là một mạng xã hội của Trung Cộng , mà còn là một công cụ được các đối thủ chính trị trong nước sử dụng để chống lại ông.
Hồi cuối tháng 06, nhiều thanh thiếu niên Mỹ, những fan hâm mộ K-pop, đã kêu gọi các tín đồ TikTok đăng ký nhưng không đến tham dự buổi meeting vận động tranh cử của ông Trump tại Tulsa (Oklahoma). Kết quả là buổi meeting của tổng thống Trump diễn ra ở sân vận động có khả năng chứa 22.000 người nhưng cuối cùng chỉ có 6.200 người tham dự. Một vài ngày sau, nhóm ủng hộ ứng viên Joe Biden của phe Dân Chủ thông báo đã tuyển dụng Mary Joe Laupp, người được gọi là “TikTok Grandma”, một trong những người sử dụng TikTok đã kêu gọi tẩy chay buổi meeting của ông Trump tại Tulsa.
Còn theo Le Monde ngày 29/07, trong một bức thư đề ngày 28/07 gửi đến giám đốc cơ quan tình báo quốc gia (DNI), lãnh đạo bộ An Ninh Nội Địa (DHS) cũng như giám đốc FBI, thượng nghĩ sĩ của đảng Cộng Hòa Marco Rubio của bang Florida, thượng nghị sĩ bang Arkansas, Tom Cotton và nhiều thượng nghị sĩ Cộng Hòa khác tố cáo TikTok đã kiểm duyệt một số nội dung, chẳng hạn video về số phận người Hồi Giáo thiểu số Duy Ngô Nhĩ tại Trung Cộng . Bức thư cũng đề cập đến những ý đồ của đảng Cộng Sản Bắc Kinh trong việc kiểm soát TikTok, qua đó bóp méo thông tin, nội dung các diễn văn chính trị để gây bất hòa trong xã hội Mỹ, can dự vào kỳ bầu cử tổng thống Mỹ tháng 11/2020.
