Tân thủ tướng Anh Quốc Rishi Sunak là một người gốc Ấn
Rishi Sunak, Tân Thủ tướng nước Anh © Ảnh Dan Kitwood / Getty Images
LONDON - Sau nhiều tháng bất ổn về chính trị, Anh quốc sẽ có một thủ tướng mới vào thứ Ba tuần tới, vị thủ tướng thứ ba trong vòng hai tháng, ông Rishi Sunak - cựu bộ trưởng tài chính và là một chuyên viên về tài chánh đã từng làm việc ở Wall Street, một người mới 42 tuổi, rất giàu với hy vọng sẽ chống đỡ được những khủng khoảng về kinh tế khắc nghiệt nhất trong vòng mấy chục năm qua mà Anh quốc đang phải đối diện sau khi quyết đinh tách rời khỏi Liên Hiệp Âu Châu, sau đại dịch COVID 19 và nhất là những khó khăn về nhiêu liệu đến từ cuộc chiến Ukraine do Putin chủ xướng.
Ông Sunak, một người gốc Ấn theo đạo Hindu, sẽ là người da màu đầu tiên phục vụ trong chức vụ cao nhất của chính phủ Anh, và là người lãnh đạo Đảng Bảo thủ đã dành được chiến thắng vào thứ Hai 22 tháng 10, trùng với lễ hội Diwali của người Ân như đánh dấu một bước ngoặt khó tưởng tượng sẽ xãy ra của nhiều người ở Anh và cả Ấn độ, một quốc gia đôi khi vẫn còn bị đè nặng bởi quá khứ thuộc địa vì Anh Quốc đã cai trị Ấn Độ trong gần một thế kỷ, từ năm 1858 đến năm 1947. Ngày nay, nước Anh ngày nay tràn ngập con cháu của những người Ân nhập cư.
Tại Southall, một khu vực phía tây London đôi khi được gọi là “Little India” vì cộng đồng người Ấn đông đảo, người Ấn ở đây đã tràn ra đường phố đã chúc mừng ông Sunak - mặc dù nhiều người Ấn lại ủng hộ Đảng Lao động hơn là đảng Bao Thủ của ông Sunak.
Nha sĩ Davinderpal Singh Kooner, 67 tuổi, phát biểu bên ngoài một ngôi đền cho rằng: Đây là một khoảnh khắc độc nhất vô nhị khi có nước Anh có một Thủ tướng người Châu Á, một thời điểm quan trọng trong sân khấu chính trị của đất nước này.”
Nhưng không phải ai cũng ăn mừng như vậy. Vì thực tế là dân chúng không có vai trò gì trong cuộc đua này vì họ chỉ là khán giả, như các nhà lập pháp Đảng Bảo thủ tại Hạ viện kết luận, dựa trên phiếu bầu của 357 thành viên, rằng Sunak là vị cứu tinh của họ. Trong bài phát biểu trên truyền hình dài hai phút, lần đầu tiên với tư cách là nhà lãnh đạo, ông Sunak đã bày tỏ sự kính trọng đối với bà thủ tướng sắp ra đi Liz Truss - người mà nhiệm kỳ thủ tướng chỉ kéo dài 6 tuần, một thảm họa chưa từng có trong lịch sử An quốc - và cảnh báo rằng nước Anh phải đối mặt với một “nền kinh tế khủng khoảng trầm trọng ." Nói một cách ngắn gọn, ông dự báo về một “Nước Anh” hậu Brexit, một chủ trương mà trước đây chính ông Sunak và những người tiền nhiệm của ông chủ trương đã bắt đầu đối diện với những thực tế mới, không thực sự tốt đẹp như họ kỳ vọng. Ông Sunak cam kết sẽ phục vụ với “sự chính trực và khiêm tốn” - những “khiếm khuyết về cá tính” mà ông cho rằng ông đã phạm phải khi từ chức khỏi chính phủ của Boris Johnson để lãnh đạo một cuộc nổi dậy chống lại xếp cũ của mình. Ông kêu gọi "sự ổn định và thống nhất" - nói cách khác, đối lập với sự hỗn loạn và chia rẽ tiêu biểu trong nhiệm kỳ 6 tuần của bà Truss.
Các chính trị gia đối lập dường như không dành cho ông nhiều thời gian cho kỳ trăng mật. Vào thứ Hai, họ tiếp tục kêu gọi tổng tuyển cử. Dân biểu đảng lao động Angela Rayner phàn nàn rằng sự “đăng quang” dễ dàng của Sunak là một điều không thể chấp nhận được và nước Anh không thể "loại bỏ các thủ tướng mỗi tháng." Lãnh đạo đảng Lao động Keir Starmer thì cáo buộc rằng ông Sunak đã "vây phủ bởi mớ hỗn độn" mà 12 năm cầm quyền của đảng Bảo thủ đã tạo ra.
Nhưng quá khứ đã chứng minh là ông Sunak là một chính trị gia ôn hòa trung hữu, ông tin tưởng rằng ông sẽ thận trọng để cân bằng ngân sách của Anh và giải quyết khoản nợ cao ngất trời của nước này, một phần là kết quả của chính sách vay nợ của chính ông ta. Sunak đã chi tiêu vượt mức với tư cách là Bộ trưởng tài chánh dưới thời chính phủ Johnson trong đại dịch. Ông yêu cầu chính phủ đài thọ tới 80% tiền lương cho hàng triệu công nhân Anh - một trong những khoản trợ cấp đại dịch hào phóng nhất trên thế giới. Ông cũng quảng cáo một tháng trợ giúp các bữa ăn vào tháng 8 năm 2020, có tên là “Đi Ăn để giúp đỡ nhau” hoặc “Các món ăn của Rishi”, được đặt ra để thu hút người Anh trở lại các quán ăn.
Các khoãn nợ trong mùa đại dịch trên khắp thế giới hiện đang đến hạn. Và tình trạng khó khăn của nước Anh càng trở nên tồi tệ hơn do kế hoạch của Truss cắt giảm thuế đối với những người giàu có và các tập đoàn, đồng thời tăng gấp đôi số tiền vay nợ, với hy vọng tăng trưởng từ phía sản xuất.
Ngay cả sau khi Truss rút bỏ kế hoạch và tuyên bố từ chức, chỉ số chứng khoán hàng đầu của quốc gia, FTSE 100, vẫn đang gặp khó khăn. Đồng bảng Anh đã bị phá vỡ và đang giao dịch với đồng đô la ở mức 1,13 đô la. Ngân hàng Trung ương Anh đang dự đoán về một cuộc suy thoái cho nước Anh trong những tháng tới. Lạm phát đã lên tới 10,1%, mức cao nhất trong 40 năm, với chi phí sinh hoạt tăng vọt do chi phí năng lượng và lương thực cao hơn, một phần do cuộc chiến của Nga ở Ukraine.
Cơ quan xếp hạng Moody’s đã hạ triển vọng kinh tế của Anh từ “ổn định” xuống “tiêu cực” vào thứ Sáu, với lý do “tính khó đoán định cao trong hoạch định chính sách giữa bối cảnh chính trị trong nước đầy biến động” và “nguy cơ lạm phát dai dẳng hơn”.
Nước Anh từng vững chắc đã trở thành một trò cười trên toàn cầu về kinh tế, một phiên bản kinh tế của nước Ý ở Bắc Âu, với những chính sách xáo trộn liên tục của các nhà lãnh đạo.
Cựu thủ tướng Boris Johnson sau khi ởm ờ rằng nếu ông quay trở lại thì ông chắc chắn rằng ông sẽ có đủ sự ủng hộ của các nhà lập pháp Đảng Bảo Thủ nhưng "mặc dù tôi tin rằng tôi có nhiều thứ để cống hiến nhưng đơn giản là tôi không nghĩ là thời điểm thích hợp để tôi trở lại."
Penny Mordaunt, lãnh đạo đảng Bảo thủ tại Hạ viện, cũng đã rút lui hôm thứ Hai ngay trước thời hạn để có một quyết định mà ông gọi là “Quyết định này là một quyết định lịch sử và một lần nữa cho thấy sự đa dạng và tài năng của đảng chúng ta. Rishi có sự ủng hộ hết mình của tôi ”.
Chưa bao giờ có một thủ tướng nào giống như Sunak nhận trách nhiệm khi mà những chính trị gia lão làng của Anh đều chạy làng trước tình trạng kinh tế khủng khoảng của nước Anh như hiện nay. Mặc dù đã chọn ngày nhưng tin chưa được chính thức và Vua Charles III có ý định dời ngày đăng quang vì ông cho là một cuộc lễ lạc như vậy không thích hợp với tình trạng nước Anh hiện nay. Nhiều người ở Ấn Độ và cộng đồng người nước ngoài ca ngợi cột mốc quan trọng trong chính trị Anh như một minh chứng cho chủ nghĩa đa văn hóa của đất nước - tương phản với lịch sử chủ nghĩa thực dân và phân biệt chủng tộc.
Ở Ấn Độ, sự kiện một chính trị gia Anh gốc Ấn - và là một người theo đạo Hindu - nắm quyền lực của đất nước đã từng cai trị đất nước của họ trong một thế kỷ được coi như là một kỳ tích thỏa mãn được lòng tư ái dân tộc của họ. Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã gửi lời chúc mừng đến tân thủ tướng Sunak, coi ông là "cầu nối sống động" của Ấn Độ với vương quốc Anh "và bày tỏ hy vọng rằng hai quốc gia Ấn-Anh sẽ cùng nhau" biến mối quan hệ lịch sử của chúng ta thành mối quan hệ đối tác hiện đại. "
Thật ra việc di chuyển vào dinh thủ tướng ở phố Downing là bước chân “đi xuống” đối với ông Sunak vì ông Sunak là một trong những người giàu có nhất ở Anh. Là một cựu chủ ngân hàng và vợ ông, người thừa kế đại công ty công nghệ Ấn Độ Akshata Murty, có tài sản ước tính khoảng 827 triệu USD, theo Sunday Times Rich List. Trong danh sách tương tự, được công bố trước khi Nữ hoàng Elizabeth II qua đời, ước tính có khoảng 420 triệu USD.
Gia tài của hai vợ chồng phần lớn đến từ phần gia tài của Murty trong công ty của cha cô, Infosys, công ty này cũng sử dụng hàng nghìn công nhân ở Anh. Đầu năm nay, vợ của Sunak bị tố cáo là đã khai ở Anh là một cư dân "không cư trú" để tránh phải trả thuế Anh cho khoản thu nhập đáng kể mà bà ta kiếm được ở nước ngoài. .
Khi được hỏi về sự giàu có của mình trong cuộc chạy đua vào ghế thử tướng vừa qua, tân thủ tướng của nước Anh cho ràng việc giàu có không khiến ông xa rời thực tế đời sống. “Tôi không đánh giá mọi người bằng số tiền trong tài khoản ngân hàng của họ, tôi đánh giá họ bằng giá trị và hành động của họ,”
