Shinzo Abe, cựu thủ tướng Nhật Bản, bị bắn chết khi đang vận động tranh cử
Theo Washington Post ngày 8 tháng 7 năm 2022 lúc 6:40 sáng
Thi Thể của Cựu thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe ngã trên mặt đất sau khi bị bắn tại một buổi vận động tranh cử ở Nara, Nhật Bản, vào ngày 8 tháng 7. (Kyodo News / AP)
TOKYO - Cựu thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, một nhân vật chính trị nổi tiếng trong và ngoài nước Nhật, đã qua đời sau khi bị bắn gục khi ông tham dự một buổi vận động tranh cử sáng thứ Sáu ngày 8 tháng 7. Tin này đã khiến cho toàn thể nước Nhật kinh hoàng vì nước Nhật là quốc gia có luật vũ khí thuộc vào hàng nghiêm ngặt nhất thế giới và nạn bạo lực bằng súng hiếm khi xảy ra nếu không muốn nói là ít khi xãy ra.
Ông Abe, 67 tuổi, đang vận dộng tranh cử cho một chính trị gia thuộc Đảng Dân chủ Tự do (LDP) ở Nara, gần Osaka, vào sáng thứ Sáu thì bị hạ sát bởi một tay súng sử dụng một khẩu súng tự chế. Hidetada Fukushima, giám đốc trung tâm cấp cứu tại Bệnh viện Đại học Y Khoa Nara, cho biết Abe không hồi tỉnh từ khi bị bắn cho đến khi qua đời vào lúc 12 giờ 20 phút tối Thứ sáu vì bị mất máu quá nhều mặc dù các bác sĩ đã nổ lực để cứu sống ông.
Vụ ám sát cựu thủ tướng tại vì lâu nhất của Nhật Bản, đồng thời là một đồng minh trung thành của Hoa Kỳ, đã gây ra làn sóng chấn động khắp đất nước này trước cuộc bầu cử thượng viện vào Chủ nhật tới đây.
Cảnh sát đã bắt giữ một nghi phạm, một người đàn ông 41 tuổi, một cư dân ở Nara tên là Tetsuya Yamagami, và thu giữ một khẩu súng mà cảnh sát cho rằng đó là khẩu súng giết người. Yamagami là thành viên của Lực lượng Phòng vệ Hàng hải Nhật Bản trong ba năm theo tin của Bộ quốc phòng Nhật nói với truyền thông Nhật Bản.
Khúc phim quay của sự kiện cho thấy cựu thủ tướng Abe đang phát biểu thì có một đám khói bốc ra phía sau ông trước khi ông gục xuống. Các viên chức đã chạy đến và bắt hung thủ ngay tại hiện trường vì dường như được xếp đứng sau ông Abe. Các video cho thấy một cảnh hỗn loạn với thi thể ông Abe, bất động, nằm trên mặt đất khi những người tham dự vây quanh la hét yêu cầu xe cấp cứu.
Chưa có sự xác nhận rõ ràng về các phát súng bắn vào ông Abe và các mục tiêu của chúng. Các bác sĩ cho biết họ tìm thấy hai vết thương ở cổ, gần ngực và một viên đạn đã đi vào tim ông ta. Cảnh sát Nara cho biết ông Abe đã quay lại sau khi nghe thấy phát súng đầu tiên không trúng ông, để xem tiếng ồn ào phát ra từ đâu. Một viên đạn thứ hai mới trúng vào ông Abe và gây ra các vết thương ở ngực trái và cổ của ông, theo cảnh sát.
Hung thủ Yamagami thừa nhận tội giết người và nói rằng muốn hạ sát ông Abe vì anh ta tin rằng ông Abe có liên hệ với một nhóm mà anh ta ghét, nhưng lại từ chối nêu tên nhóm này. Cảnh sát tìm thấy nhiều khẩu súng chế tạo bằng tay tại nhà của Yamagami. Khẩu súng mà anh ta sử dụng hôm thứ Sáu dài gần 16 inch.
Cựu thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tại Tokyo vào ngày 22 tháng 6. (Ảnh Philip Fong / AFP / Getty Images)
Cựu thủ tướng Abe, xuất thân từ một gia đình chính trị nổi tiếng, là vị thủ tướng trẻ tuổi nhất của Nhật Bản thời hậu chiến. Ảnh hưởng của ông đã tăng vọt sau khi ông từ chức vào năm 2020. Ông thường xuyên lui tới các nơi vận động tranh cử để ủng hộ các chính trị gia khác thuộc đảng LDP của ông. Tại một cuộc họp báo đầy xúc động sau khi nghe tin cựu Thủ tướng Abe qua đời, Thủ tướng Fumio Kishida đã ca ngợi người đồng nghiệp cũ là “một người bạn thân của ông, một người yêu mến thật sự đất nước này. Một người như vậy ra đi là một mất mát tàn khốc cho đất nước!
Kishida cho biết cuộc bầu cử thượng viện vào Chủ nhật sẽ tiếp tục theo kế hoạch nhưng với các biện pháp an toàn được nâng cao, đồng thời cho rằng điều quan trọng là phải bảo vệ tiến trình dân chủ và không cho phép bạo lực thay đổi tiến trình của nó.
“Bầu cử là nền tảng của dân chủ, mà chúng ta phải bảo vệ. Chúng ta không thể nhượng bộ trước bạo lực. Vì lý do này, chúng tôi sẽ tiếp tục chiến đấu trong chiến dịch tranh cử cho đến phút cuối cùng. Tôi hy vọng người dân Nhật Bản sẽ suy nghĩ và làm việc chăm chỉ để bảo vệ nền dân chủ này của chúng ta và ông Kishita gọi việc bắn súng này là 'man rợ'.
Ông Abe đã lãnh đạo nước Nhật trong giai đoạn tương đối ổn định với chức vị thủ tướng từ năm 2012 đến năm 2020. Thành tích của ông được ghi nhận là đã nâng cao hình ảnh toàn cầu của Nhật Bản và duy trì được mối quan hệ đồng minh chặc chẽ với Hoa Kỳ, ngay cả dười trào của Tổng thống Donald Trump. Các quan sát viên quốc tế cho rằng họ đã có một mối quan hệ cá nhân thân thiết và thường xuyên chơi golf cùng nhau. Đó có thể là lý do mà khi ông Biden thắng cuộc chạt đua vào Tòa Bạch Ốc năm 2020, ông Abe đã từ chức thủ tướng để tránh cho Nhật một trường hợp khó xử với “đồng minh” Hoa Kỳ.
Là một người theo chủ nghĩa dân tộc Nhật Bản, Abe đôi khi là một người cực đoan, không phải là một chính trị gia ôn hòa. Ông đã nhiều lần đến thăm đền Yasukuni, một đài tưởng niệm những chiến binh Nhật được coi là tội phạm chiến tranh sau thế chiến thứ II, khiến một số nước láng giềng của Nhật Bản như Đại Hàn, đặc biệt là Trung Hoa phẫn nộ vì các quốc gia này đã phải hứng chịu sự cai trị quân phiệt tàn bạo đế quốc của Nhật trên đất nước của họ.
Ông Abe tập trung vào việc vực dậy nền kinh tế đang trì trệ của Nhật Bản qua một chiến dịch được gọi là “Abenomics” và ông đã tìm cách mở rộng hệ thống phòng thủ quân sự của Nhật Bản. Để dung hòa ông đã cố gắng sửa đổi hiến pháp Nhật thoát khỏi chủ nghĩa hòa bình thời hậu chiến của nước Nhật. Ngay cả sau khi rời nhiệm sở, ông vẫn tiếp tục thúc đẩy Nhật Bản tăng cường khả năng phòng thủ, gần đây nhất là sau khi Nga xâm lược Ukraine. Ông cho rằng Nhật Bản nên thảo luận về một chương trình "chia sẻ" phòng thủ nguyên tử tương tự như các thành viên của khối NATO.
Dân chúng Nhật đang thi nhau mua ấn bản phụ của nhật báo Yomiuri Shimbun loan tin cựu thử tướng Shinzo Abe bị bắn chết tại một trạm Metro ở thành phố Tokyo ngày 8 tháng 7. (Eugene Hoshiko / AP)
Ảnh chụp từ trên không địa điểm phạm trường ở Nara nơi cựu thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe bị bắn khi đang vận động tranh cử yểm trợ một thành viên trong đảng của ông vào ngày 8 tháng 7. (Kyodo News / Reuters)
Thật ra trước đây ông Abe đã từng là thủ tướng nước Nhật từ năm 2006 đến năm 2007 nhưng phải từ chức vì bệnh viêm loét đại tràng mãn tính. Khi ông phải từ chức vào năm 2020 ông cũng đã nêu lý do tương tự.
Ông ngoại của ông Abe là cựu Thủ tướng Nobusuke Kishi, sống sót sau một vụ ám sát vào năm 1960 khi ông bị đâm vào đùi trong một buổi tiếp tân ngay tại văn phòng Thủ tướng.
Các nhà lãnh đạo nước ngoài bày tỏ phản ứng kinh hoàng trước tin ông Abe bị bắn chết ở Nara.
Lãnh đạo Hoa Kỳ cho biết "rất sốc và đau buồn khi biết tin này”. Tổng thống Biden đã gửi lời chia buồn đến gia đình ông Abe và người dân Nhật Bản.
Bộ Ngoại giao Trung cộng cũng gửi lời chia buồn đến gia đình. Tổng thống Đài Loan Tsai Ing-wen cho biết Abe “không chỉ là người bạn tốt của bà mà còn là người bạn trung thành nhất của Đài Loan”. Thủ tướng Anh Boris Johnson cho biết ông “hoàn toàn kinh hoàng và đau buồn”. Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi cho biết ông “vô cùng đau khổ”. Điện Kremlin cho biết họ “lên án mạnh mẽ” cuộc tấn công nhằm vào “một người yêu nước bảo vệ lợi ích của Tokyo”.
Đã không có một cuộc tấn công bạo lực chống lại một chính trị gia Nhật Bản trong nhiều năm. Năm 2007, Ito Itcho, thị trưởng của Nagasaki, đã chết khi bị ám sát bằng súng. Trước đó, một tay súng đã bắn vào Thủ tướng Morihiro Hosokawa tại một khách sạn vào năm 1994, nhưng ông không bị thương.
Dân Nhật nhìn cảnh cựu thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe bị bắn khi đang vận động yểm trợ tranh cử ở Nara. (Kosuke Okahara / Bloomberg News)
Thủ tướng Kishida, cũng đang vận động tranh cử ở Yamagata khi vụ ám sát xảy ra, đã hủy bỏ lịch trình và quay trở lại Tokyo.
Trái với Hoa Kỳ, Súng được kiểm soát nghiêm ngặt ở Nhật Bản. Những tội ác và bạo lực vì súng thường liên quan đến yakuza, tổ chức tội phạm của Nhật Bản. Năm ngoái, 8 trong số 10 vụ xả súng ở Nhật Bản đều có liên quan đến yakuza, theo Cơ quan Cảnh sát Quốc gia Nhật.
Bất kỳ ai muốn mua súng ở Nhật Bản đều phải xin giấy phép, tham gia lớp học về luật và an toàn súng, và vượt qua bài kiểm tra viết. Có một khóa đào tạo cả ngày về kỹ thuật bắn và thực hành an toàn. Có nhiều vòng kiểm tra và xác minh về lý lịch và sức khỏe của chủ sở hữu súng, bao gồm thông tin về gia đình, sức khỏe tâm thần, nợ cá nhân và tiền án của họ. Súng phải được đăng ký và được cảnh sát kiểm tra.
Tin của Michelle Lee, phái viên thường trực của The Washington Post ở Tokyo.
Bản tin Việt Ngữ của Saigon Weekly.
