Mỹ tiết lộ tài liệu mật: ‘Sáu bảo đảm’ cho
Đài Loan nếu Bắc Kinh tấn công về quân sự
Đài Loan nếu Bắc Kinh tấn công về quân sự
Đại Nghĩa
Hai bức điện năm 1982 của chính phủ Mỹ đề cập đến "Sáu Bảo Đảm" của phía Mỹ đối với Đài Loan (ảnh chụp màn hình Focus Taiwan dẫn từ ait.org.tw).
Washington hôm 31/8 đã công bố hai bức điện mật từ gần 40 năm về trước theo đó đưa ra các cam kết của Mỹ trong việc đảm bảo an ninh cho Đài Loan. Bức điện mật được đưa ra trong bối cảnh quốc đảo này đang hứng chịu sự đe dọa từ phía Trung Quốc, Bộ Ngoại giao Đài Loan (MOFA) cho biết hôm thứ Hai (31/8).
Tờ Focus Taiwan cho biết, hai bức điện đề năm 1982, được giải mật hôm 16/7 và công bố trên trang web của Viện Hoa Kỳ tại Đài Loan (AIT) ngày 31/8, đề cập đến các điều ước bán vũ khí và ‘Sáu đảm bảo’ của phía Mỹ đối với Đài Loan.
Hai bức điện năm 1982 của chính phủ Mỹ đề cập đến “Sáu Bảo Đảm” của phía Mỹ đối với Đài Loan (ảnh chụp màn hình Focus Taiwan dẫn từ ait.org.tw).
Mặc dù không đưa ra bất kỳ tiết lộ cụ thể nào, nhưng cả hai tài liệu đều thể hiện cam kết hỗ trợ Đài Loan từ phía Mỹ. Động thái này gửi một thông điệp tới Bắc Kinh trong bối cảnh căng thẳng leo thang giữa hai bờ eo biển và góp phần trả lời câu hỏi liệu Mỹ có giúp đỡ Đài Bắc nếu Bắc Kinh ra quân.
Các bức điện chứng tỏ “cam kết mạnh mẽ” của Mỹ đối với an ninh Đài Loan “trong bối cảnh Trung Quốc tiếp tục có những hành động phá hoại hòa bình và ổn định tại eo biển Đài Loan và trong khu vực”, Bộ Ngoại giao Đài Loan cho biết trong một tuyên bố.
Bộ Ngoại giao Đài Loan cho biết, bằng cách công bố chi tiết hơn các phương thức đối phó với cả hai bờ eo biển Đài Loan, Mỹ muốn ngăn chặn Trung Quốc tiếp tục xuyên tạc Thông cáo chung năm 1982 và nhắc nhở bản thân về cam kết giải quyết vấn đề eo biển Đài Loan một cách hòa bình.
Bức điện tín được giải mật đầu tiên, có tiêu đề “Về việc bán vũ khí cho Đài Loan,” được Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ lúc bấy giờ là Lawrence Eagleburger gửi cho cho Giám đốc AIT lúc đó là ông James Lilley vào ngày 10/7/1982.
Theo AIT (đại sứ quán thực tế của Hoa Kỳ tại Đài Loan), bức điện cung cấp các giải thích của phía Mỹ cho Hiệp ước năm 1982 giữa Hoa Kỳ và Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (CHND Trung Hoa) xoay quanh việc Mỹ đang bán vũ khí cho Đài Loan.
AIT cho biết: “Bức điện giải thích Mỹ sẽ sẵn sàng giảm bán vũ khí cho Đài Loan với điều kiện CHND Trung Hoa cam kết duy trì một giải pháp hòa bình cho sự khác biệt giữa hai bờ eo biển”.
“Trái lại, nếu CHND Trung Hoa trở nên hiếu chiến hoặc củng cố lực lượng gây mất an ninh hoặc bất ổn khu vực, thì Mỹ sẽ tăng cường bán vũ khí cho Đài Loan”.
Tài liệu chỉ ra mối quan tâm chính của phía Mỹ là duy trì sự đối trọng quyền lực tại hai bờ eo biển, theo đó số lượng và chất lượng vũ khí Mỹ bán cho Đài Loan hoàn toàn phụ thuộc vào mối đe dọa được đưa ra bởi phía Trung Quốc, theo AIT.
Cuối Bản ghi nhớ phía Mỹ đưa ra cam kết sẽ tiếp tục bán vũ khí cho quốc đảo này, AIT cho biết.
Những quan điểm tương tự đã được nhắc lại trong một bản ghi nhớ nội bộ do Tổng thống Ronald Reagan soạn thảo ngày 17/8/1982. Đây được coi là những diễn giải của phía Mỹ đối với “Thông cáo năm 1982”.
Theo AIT, bức điện thứ hai, đề ngày 17/8/1982, có tiêu đề “Các bảo đảm cho Đài Loan”, được Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ lúc đó là George Shultz gửi cho Giám đốc AIT James Lilley, trình bày “sáu bảo đảm” cho Đài Loan.
“Sáu đảm bảo” do Tổng thống Reagan đưa ra cho Đài Loan vào năm 1982 là một yếu tố nền tảng trong chính sách của Hoa Kỳ đối với Đài Loan và Trung Quốc, AIT cho biết.
Chúng là các cam kết của Mỹ bao gồm:
(1) không ấn định ngày chấm dứt việc bán vũ khí cho Đài Loan,
(2) không tham khảo ý kiến của CHND Trung Hoa về việc bán vũ khí cho Đài Loan
(3) không đóng vai trò hòa giải giữa Đài Bắc và Bắc Kinh
(4) không sửa đổi Đạo luật Quan hệ Đài Loan
(5) không thay đổi lập trường của họ đối với vấn đề chủ quyền Đài Loan
(6) không gây áp lực để Đài Loan tham gia đàm phán với CHND Trung Hoa.
Theo Taiwan News,
Đại Nghĩa biên dịch
