• ĐIỂM TIN NGÀY 2 THÁNG 3, 2020
Lo ngại dịch COVID-19,
Pháp đóng cửa bảo tàng Louvre
Virus đã lây lan sang hơn 60 quốc gia và hơn 3.000 người đã chết vì dịch COVID-19 do chủng mới của virus corona (SARS-CoV-2) gây ra. Hiện có hơn 88.000 người nhiễm bệnh ở các châu lục, trừ Nam Cực, theo AP (2/2).
Trung cộng đóng cửa bệnh viện dã chiến đầu tiên
Thành phố miền trung Trung Quốc, nơi tâm dịch nCov, đã đóng cửa bệnh viện dã chiến đầu tiên, một trong 16 bệnh viện được dựng lên vội vàng để xử lý dịch bệnh, sau khi cơ sở này cho xuất viện những bệnh nhân hồi phục cuối cùng, Reuters dẫn truyền hình Trung Quốc CCTV cho biết hôm thứ Hai (2/3).Tin tức về việc đóng cửa trùng hợp với sự sụt giảm mạnh các ca nhiễm mới ở tỉnh Hồ Bắc và thủ phủ Vũ Hán.
Tính đến 28/2, Vũ Hán đã dựng lên 16 bệnh viện tạm thời, thêm 13.000 giường bệnh với 12.000 người được điều trị cho đến nay. Nhìn chung, số giường bệnh ở Vũ Hán đã tăng từ 5.000 lên 23.000.
Mỹ: ca tử vong thứ hai vì Covid-19
Thời báo Los Angeles hôm 1/3 dẫn lời các quan chức y tế Mỹ cho biết, đã có ca tử vong thứ hai vì nCoV ở tiểu bang Washington, khi số người mắc bệnh tiếp tục gia tăng tại đất nước, bao gồm cả tiểu bang California.Người đàn ông tử vong trong độ tuổi 70 và đã mắc các vấn đề sức khỏe từ trước, đã qua đời hôm thứ Bảy (29/2) tại Trung tâm Y tế Evergreen Health ở Kirkland, ngoại ô Seattle, các quan chức y tế tiểu bang cho biết. Quận King đã ghi nhận thêm 4 trường hợp lây nhiễm khác, tất cả các bệnh nhân đều là người cao tuổi – nâng tổng số ca mắc nCov ở đây lên 10.
Lãnh đạo cấp cao Iran tử vong vì COVID-19
AP đưa tin, ông Mohammad Mir-Mohammadi, một thành viên của Hội đồng Phân xử Khẩn cấp (Expediency Discernment Council) – cơ quan quan trọng trong chính phủ Iran, đã tử vong hôm 2/3 vì COVID-19.
Ông qua đời ở tuổi 71, trở thành lãnh đạo cấp cao đầu tiên của Iran tử vong vì COVID-19, trong bối cảnh dịch bệnh đã lây nhiễm cho một số quan chức của nước này.
Ông Mohammad Mir-Mohammadi thuộc Hội đồng Phân xử Khẩn cấp, có nhiệm vụ cố vấn cho Lãnh đạo Tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei, và giải quyết khi lãnh đạo tối cao và Quốc hội Iran có bất đồng.
Trước đó, truyền thông đưa tin, các quan chức cao cấp khác đã nhiễm virus bao gồm Phó tổng thống Masoumeh Ebtekar, Thứ trưởng Y tế Iraj Harirchi và người đứng đầu Ủy ban An ninh Quốc gia và Chính sách Đối ngoại ở Quốc hội Mojtaba Zonnour.
Ngoài ra, một nghị sĩ của nước này là ông Mohammad Ali Ramazani Dastak, người vừa được bầu làm đại diện cho thành phố Astana Ashrafieh hôm 21/2, đã qua đời hôm 28/2 cũng vì dịch COVID-19.
Theo số liệu từ worldometer, hiện Iran có 978 ca nhiễm bệnh, trong đó có 55 người đã tử vong.
Nam Phi hồi hương dân mắc kẹt ở Vũ Hán
Nam Phi chuẩn bị sơ tán 151 công dân khỏi thành phố Vũ Hán, Trung Quốc khi virus chủng mới tiếp tục lan rộng khắp toàn cầu, hãng AP dẫn tin giới chức Nam Phi cho biết hôm 1/3.Người Nam Phi sẽ được sơ tán trong một hoạt động quân sự và họ sẽ bị cách ly y tế 21 ngày sau khi về tới đất nước, Bộ trưởng Y tế Zweli Mkhize cho biết.
Tất cả người Nam Phi trở về đều khỏe mạnh và đã xét nghiệm âm tính với virus, nhưng để phòng ngừa an toàn họ sẽ được kiểm dịch khi về tới Nam Phi, ông Mkhize. Chuyến không vận sẽ diễn ra trong khoảng 10 ngày.
Tổng thống Sri Lanka giải tán quốc hội
Tân tổng thống Sri Lanka chuẩn bị giải tán quốc hội trong thời gian ngắn và kêu gọi một cuộc bầu cử lập pháp sớm 6 tháng so với kế hoạch, tờ Politicopathy ngày 1/3 dẫn nguồn một tờ báo nhà nước cho biết hôm Chủ nhật (1/3).Ông Gotabaya Rajapaksa dự kiến sẽ thực thi quyền lực hiến pháp của mình để sa thải quốc hội khi cơ quan này đã hoàn thành 4 năm rưỡi trong nhiệm kỳ 5 năm vào tối Chủ nhật, tờ Sunday Observer nói.
Ông Rajapaksa, 70 tuổi, đã giành được chiến thắng vang dội trong cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11 và sau đó ông đã bổ nhiệm cựu tổng thống Mahinda, cũng là anh trai của ông vào vị trí thủ tướng.
Triều Tiên lại bắn hai tên lửa
Triều Tiên đã bắn hai tên lửa tầm ngắn ngoài khơi bờ biển phía đông vào hôm thứ Hai, tiếp tục thử nghiệm sau 3 tháng tạm dừng, Reuters (2/3) dẫn tin quân đội Hàn Quốc cho biết.
Các tên lửa được phóng đi từ thành phố ven biển phía đông Wonsan, bay 240 km và đạt 35 km độ cao, Tham mưu trưởng liên quân Hàn Quốc (JCS) cho biết. Trước đây Triều Tiên từng phóng một loạt tên lửa từ khu vực này.
Kinh tế thế giới "ốm yếu" vì virus corona
Lối vào đấu trường cổ Coloseo tại Roma không một bóng người vì Virus corona. Ảnh ngày 02/03/2020. Reuters
Tình hình dịch bệnh Covid-19 thu hút sự quan tâm của tất cả các báo thế giới, nhất là trong bối cảnh cho đến chiều tối ngày 01/03, Pháp ghi nhận 130 ca nhiễm virus và trở thành ổ dịch lớn thứ hai tại châu Âu, sau nước láng giềng Ý.
Ra sớm từ chiều Thứ Bảy, báo Le Monde chạy tựa trang nhất « Virus corora, các bệnh viện căng thẳng ». Các bệnh viện công lo ngại không thểđối phó trong trường hợp số ca tăng đột ngột vì dịch bệnh. Hệ thống bệnh viện Pháp, vốn đã suy yếu do nhiều năm phải áp dụng các biện pháp tiết kiệm kinh phí, nay đã quá tải do số người đến làm xét nghiệm virus ngày càng tăng. Trong khi hơn 200 nhân viên y tế bệnh viện Creil và Compiègne, vùng Oise, ổ dịch chính tại Pháp, bị cách ly, Cơ Quan Y Tế Vùng Ile-de-France thừa nhận nguy cơ lây nhiễm tại các bệnh viện là vấn đề khiến họ lo ngại nhất.
Cũng quan tâm đến virus corona, báo Le Figaro chạy tựa « Virus corona : Dịch bệnh đến Pháp, chính phủ hạn chế các hoạt động tụ tập đông người ». Còn trong lĩnh vực kinh tế, báo Les Echos thể hiện sự lo ngại qua hàng tựa « Virus corona : Báo động kinh tế ». Mối lo kinh tế lớn dần, không chỉở châu Âu và còn trên toàn thế giới, với « một kịch bản đen tối » về giao thông vận chuyển và hoạt động của các doanh nghiệp. Nhiều câu hỏi được đặt ra khi các thị trường tài chính đột ngột suy yếu.
Báo công giáo La Croix trong bài viết « Kinh tế thế giới ốm yếu vì virus corona », dự báo mức tăng trưởng của Trung Quốc, có thể sẽ giảm ½ trong quý 1/2020. Toàn bộ nền kinh tế toàn cầu sẽ chịu tác động. Virus corona đang gây ra cú sốc kinh tế mà hiện giờ vẫn còn rất khó để thống kê các con số. Khởi phát từ Trung Quốc, dịch bệnh lan rộng tại châu Á và châu Âu, khiến nhiều tuyến hàng không ngưng trệ, các chuyến du lịch bị hủy, nhiều nhà máy phải đóng cửa, các sự kiện lớn và các trận thi đấu thể thao cũng bị hủy.
Dù chưa thể thống kê hết, nhưng theo La Croix, cuộc khủng hoảng mang tên virus corona đã cho phép đo lường tầm quan trọng của Trung Quốc đối với nền kinh tế thế giới. Theo công ty phân tích dữ liệu IDC, Trung Quốc là nước sản xuất đến 70% lượng điện thoại smartphone bán ra trên toàn cầu. Việc nhiều nhà máy ở nước này phải ngưng hoạt động đã khiến ngành sản xuất điện thoại thông minh chỉđảm bảo được 2/3 sản lượng trong quý 01/2020.
Trung Quốc cũng sản xuất đến 90% penicilline, lần lượt 60% và 50% các hoạt chất giảm đau, hạ sốt paracétamol và ibuprofène. Tất cả các hãng dược phẩm lớn trên thế giới đều sử dụng nguồn cung ứng từ Trung Quốc. Còn bộ trưởng Kinh tế Pháp Bruno Le Maire hồi cuối tháng 02 cho biết Trung Quốc bào chế đến 80% hoạt chất phục vụ ngành dược phẩm. Theo công ty nghiên cứu Dun & Bradstreet, ít nhất 51.000 doanh nghiệp trên thế giới có một hoặc nhiều nhà cung cấp trực tiếp tại Vũ Hán, trung tâm ổ dịch virus corona tại Trung Quốc. Việc thiếu nguyên vật liệu đến từ Trung Quốc đã khiến dây chuyền sản xuất trên thế giới bịảnh hưởng. Nhà máy sản xuất của hãng xe hơi Fiat Chrysler tại Kragujevac, Serbia đã phải ngưng hoạt động.
Trong khi đó, ngay tại Trung Quốc, tiêu dùng nội địa cũng bịđình trệ. Điều này cũng khiến các tập đoàn lớn của châu Âu bị thiệt hại. Từđầu năm tới nay, lượng hàng Adidas bán được tại nước này giảm 85%. Trong khi Trung Quốc chiếm ¼ thị trường xe hơi toàn cầu, lượng xe bán được tại đây trong nửa đầu tháng 2 đã giảm 92%.
50% tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc là nhờ vào tiêu thụ trong nước, vì thế chính nước này sẽ phải gánh chịu cú sốc kinh tế lớn nhất. Theo nghiên cứu của ngân hàng Nhật Nomura, dịch bệnh sẽ khiến Trung Quốc mất 3 điểm GDP trong quý 1. Các nước láng giềng như Nhật Bản và Singapore đều có thể rơi vào suy thoái.
Pháp thất thu nặng về du lịch
Vẫn liên quan đến tác động của virus corona, nhưng trong lĩnh vực du lịch, báo La Croix nhấn mạnh “Du lịch Pháp trong tình trạng báo động”. Các chuyên gia về du lịch lo ngại là vắng khách Trung Quốc, Pháp sẽ thất thu 2 tỉ euro trong năm 2020, tương đương 0,1% GDP cả nước. Một số người am hiểu về du lịch còn cho rằng lượng khách doanh nhân đến từ mọi nước trên thế giới cũng sẽ giảm, do các cuộc hội thảo, hội nghị quốc tế bị hủy hoặc dời sang các nước khác ngoài Pháp.
Về số du khách Pháp sang Trung Quốc du lịch, thường thì giai đoạn đầu năm là mùa thấp điểm nhưng theo một nghiêp đoàn du lịch, năm nay sẽ không còn nhiều du khách Pháp sang Trung Quốc, một phần cũng là do các điều kiện cấp visa nhập cảnh vào Trung Quốc đã bị chính quyền Bắc Kinh thắt chặt từ năm ngoái.
Liên quan đến người láng giềng Ý, Atout France, cơ quan phụ trách phát triển du lịch Pháp, cho biết Pháp là điểm đến du lịch ngoại quốc đầu tiên của người Ý và Ý là điểm đến du lịch nước ngoài thứ hai của du khách Pháp. Tình hình dịch bệnh tại ổ dịch lớn nhất và nhì châu Âu như hiện nay chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến lượng khách từ nước này sang nước kia.
Các phong trào đấu tranh đường phố Pháp có chịu lùi bước trước virus corona?
Nước Pháp vốn nổi tiếng về các hoạt động tuần hành, biểu tình. Trong bối cảnh chính phủ đã ra lệnh cấm các buổi tụ tập trên 5000 người ngoài trời, Le Figaro vẫn dự báo sẽ rất khó ngăn cản người dân tham gia phong trào đấu tranh đường phố. Ngay trong ngày hôm qua, khi chính quyền ra lệnh hủy giải chạy bán việt dã ở Paris với 44.000 người tham gia, nhiều thành viên đã bất chấp lệnh cấm rủ nhau chạy. Còn những người Áo Vàng phát biểu là không ai có thể ngăn cản họ biểu tình đòi quyền lợi.
Từ phía lực lượng an ninh, liệu cảnh sát Pháp đã sẵn sàng trước nỗi lo dịch bệnh hay chưa? Nghiệp đoàn Liên minh cảnh sát quốc gia Alliance-police nationale dọa sẽ dùng quyền tạm ngưng làm việc để cảnh sát, nhân viên lực lượng an ninh phòng tránh nguy cơ lây nhiễm virus corona. Tuy nhiên, một sĩ quan cảnh sát trấn an Le Figaro: “Chúng tôi sẽ không ngưng làm việc chỉ vì nguy cơ bị nhiễm bệnh, nếu không thì tình hình sẽ trở nên hỗn loạn”.
Chiến lược của tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ thất bại tại Syria
Nhìn ra quốc tế, Le Monde nhận định « Chiến lược của tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ thất bại tại Syria ». Lạnh nhạt với Tây phương, bất đồng với nước Nga … chưa bao giờ Erdogan lại bị cô lập trên trường quốc tế như khi quân đội Thổ phải đối phó với các cuộc tấn công từ chế độ Damas, dưới sự yểm trợ của không quân Nga.
Gần 10.000 binh lính Thổ Nhĩ Kỳ đã được triển khai tại Idleb mà không có sự yểm trợ của không quân, trong khi Nga là lực lượng duy nhất làm chủ bầu trời. Theo Le Monde, chỉ riêng điều này cũng cho thấy chính sách đối ngoại và an ninh của tổng thống Erdogan là không hợp lý. Ankara vốn muốn hướng tới quan hệ đối tác chiến lược lâu dài với Matxcơva.
Chính sách này cũng bộc lộ sự yếu ớt của Ankara khi « chân trong, nhân ngoài » NATO. Khi cuộc khủng hoảng ngoại giao với Mỹ tăng cao, hồi năm 2018, tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan gián tiếp dọa rời NATO, khẳng định Ankara đang tìm kiếm những người bạn mới, ý nhắc tới nước Nga.
Thế nhưng, khi phải đối phó với sự tấn công của Nga, lãnh đạo Thổ lại đề nghị sự hỗ trợ quân sự của các đồng minh cũ, đe dọa Châu Âu về một cuộc khủng hoảng di dân mới, kêu gọi Liên Minh Bắc Đại Tây Dương trợ giúp và đề nghị Mỹ lắp đặt hệ thống lá chắn tên lửa Patriot mà ông Erdogan từng từ chối để chọn hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 của Nga, do dù S-400 không tương thích với hệ thống phòng vệ của NATO.
Hồi tháng 12/2019, bên lề thượng đỉnh kỷ niệm 70 năm thành lập NATO tại Luân Đôn, tổng thống Erdogan phát biểu : « Bây giờ, Thổ Nhĩ Kỳ có khả năng thực hiện một chiến dịch để bảo vệ an ninh quốc gia mà không cần đến bất cứ một ai cho phép ». Phát biểu này tóm lược chính sách đối ngoại của nguyên thủ Thổ Nhĩ Kỳ theo đó Ankara sẵn sàng can thiệp quân sự trên mọi mặt trận.
Nhờ có thỏa thuận với Nga, Thổ Nhĩ Kỳ được cho là nhắm mắt làm ngơ khi chế độ Syria, với trợ giúp của không quân Nga, tung chiến dịch tấn công vào miền nam Idleb, hồi cuối tháng 12 năm 2019. Về phía Thổ, chính quyền Ankara nghĩ rằng cuộc phản công của Damas nhắm vào hang ổ cuối cùng của phe nổi dậy sẽ kéo dài, cho phép Thổ có những nhượng bộ mới từ phía Nga. Erdogan trông chờ vào một chiến dịch dài hơi, mà chưa bao giờ tính đến chuyện binh lính Thổ được triển khai tại tỉnh Idleb nhờ thỏa thuận Sotchi mà ông ký với đồng nhiệm Nga, Vladimir Poutin, hồi năm 2018, có thể bị lực lượng của chế độ Syria bao vây. Rõ ràng là tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đã không thể tính đến điều đó.
Nhìn từ trong nước, đối với những người không ưa Erdogan, việc tổng thống không có khả năng dự báo tình hình là do ông ta quá sự tin vào bản thân sau 18 năm một mình nắm quyền. Theo một nhà ngoại giao được Le Monde trích dẫn, Erdogan đã trở thành nhà hoạch định chính sách duy nhất trong nước. Không nhà cố vấn nào có thể gây ảnh hưởng đến Erdogan. Dường như các quyết định đều do một mình Erdogan đưa ra mà không tham khảo ai hết, nếu có thì cũng chỉ rất qua loa.
Năm 2019, dịch sốt xuất huyết đánh bại mọi kỷ lục
Trong khi toàn thế giới đang tập trung vào dịch viêm đường hô hấp cấp do virus corona mới gây ra, báo Le Figaro không quên nhắc nhởđộc giả về một mối nguy hiểm đang không ngừng tăng do Trái đất nóng dần lên : « Năm 2019, dịch bệnh sốt xuất huyết trên thế giới đã đánh bại mọi kỷ lục ».
Trung bình hàng năm có 390 triệu người sốt xuất huyết, chủ yếu ở các vùng cận nhiệt đới như châu Á - Thái Bình Dương, Nam Mỹ … Con số người bị bệnh sốt xuất huyết trên toàn cầu đã tăng 30 lần so với cách nay 50 năm. Với hơn 20.000 người thiệt mạng hồi năm ngoái, sốt xuất huyết đã bị tổ chức Y Tế Thế Giới xếp vào danh sách 10 mối đe dọa lớn nhất đối với sức khỏe cộng đồng. Các chuyên gia y tế cảnh báo tình hình năm nay cũng sẽ rất đáng lo ngại.
Riêng châu Á - Thái Bình Dương tập trung 70% ca nhiễm trên toàn thế giới. Dịch bệnh lây lan rất mạnh ở Malaysia, Philippines và Sri Lanka. Còn tại Nam Mỹ, năm ngoái số người chết cũng tăng đến mức chưa từng có : 3 triệu người.
Virus COVID-19 chế ngự trang nhất tất cả báo Pháp
Trong khi báo Le Monde, Le Figaro và Les Echos đều chạy tựa trang nhất về virus corana, Libération đăng bức ảnh tổng thống Emmanuel Macron đậm nét, phía sau là hình thủ tướng Edouard Philippe mờ nhạt. Trên nền bức ảnh, Libération chơi chữ qua hàng tít : « Cải cách hưu trí, Manu Militari ». Tờ báo cánh tả nhận định khi áp đặt điều 49 - khoản 3 Hiến pháp để rút ngắn thời gian tranh luận về dự án cải cách lớn nhất trong nhiệm kỳ tổng thống, vốn đang gây rất nhiều tranh cãi, nguyên thủ Pháp Emmanuel Macron lại trở lại tính độc đoán mà ông từng tìm cách rũ bỏ.
Trong khi đó, báo công giáo La Croix loan báo « Kho tài liệu lưu trữ về Giáo hoàng Pio XII cuối cùng cũng được mở ra ». Kể từ hôm nay 02/03/2020, các nhà nghiên cứu có thể tiếp các tài liệu của tòa thành Vatican trong nhiệm kỳ của giáo hoàng Pio XII (1939-1958), nhất là về về vai trò và trách nhiệm của Giáo Hội Công Giáo trong việc người Do Thái bị Đức Quốc Xã sát hại trong Đệ Nhị Thế Chiến.
