Nguyễn thị Cỏ May
Chiến tranh Ukraine
sẽ kết thúc cuối năm nay ?
Tổng thống Nga Putin kỷ niệm một năm ngày “phát động cuộc hành quân” dậy dỗ dân Ukraine … tưởng dễ như ăn bánh sinh nhật nhưng kéo dài trên 2 năm vẫn không thắng nổi
Ông Bill Burns, Trùm CIA, hôm 19/04/24, cảnh báo « Ukraine có thể thua cuộc chiến sanh tử với Poutine từ đây tới cuối năm » . Lời tuyên bố đưa ra trước hôm Hạ viện Huê kỳ biểu quyết có nên tháo khoán 61 tỷ us để giúp Ukraine hay không ? Nay thì Ukraine có 61 tỷ us, và còn thêm phần viện trợ của Otan nữa, để tăng cường khả năng quân sự và cả kinh tế để đối đầu với Poutine . Vậy tới cuối năm, chiến tranh Ukraine sẽ kết thúc và thắng lợi sẽ ngã về phía Ukraine ?
Ukraine là bổn mạng của Poutine
Nhiều nhà quân sự thấy, hằng tháng, Nga mất hằng trăm xe bọc sắt và hằng chục ngàn binh lính nên tự hỏi như vậy liệu Nga sẽ đủ sức cầm cự cuộc chiến lâu dài để chờ cơ hội thắng trận hay không ?Không chắc lắm .
Tuy nhiên, theo báo Telegraph của Anh, thì Nga, qua ba năm lao vào cuộc chiến xâm lược Ukraine, đã lần lần ít nhiều rút tỉa kinh nghiệm xương máu nên nhiều lần đã làm cho Ukraine phải bỏ phần đất vừa tái chiếm, và đồng minh của Ukraine đã không khỏi kinh ngạc .
Nga bắt đầu học xử dụng drones, thứ võ khí mà Ukraine đã xử dụng từ những ngày đầu chiến cuộc để chống kẻ thù . Những lúc sau này, nó giúp cầm cự chờ tiếp tế đạn được .
Mặt khác, Nga cũng tìm cách lách qua lịnh cấm vận trừng phạt của Huê kỳ và Âu châu, bán lậu dầu khí giá cao cho thị trường đen để kiếm tiền .
Poutine cho đổi kinh tế Nga qua làm « kinh tế chiến tranh », uu tiên tăng gia nhanh chống sản xuất bom đạn, vượt qua khả năng của Âu châu . Đồng thời Nga cũng tăng cường quan hệ với các quốc gia cùng chủ trương chống Âu châu và Huê kỳ vì đó là những nước Dân chủ Tự do .
Vừa qua, hảng thông tấn AP loan tin Tàu cộng tăng cường chuyển giao võ khí cho Nga, nhứt là máy móc và điện tử để sản xuất võ khí.
Còn Iran gởi cho Nga một khối lượng lớn drones Shahed Low Cost, và cả hỏa tiển đạn đạo trong lúc đó, Bắc Hàn tự biến mình thành nhà máy sản xuất đạn pháo cho Nga và đang chạy hết công xuất .
Nga vẫn còn nhiều võ khí nhưng tính theo khối lượng chớ không phải theo phẩm chất . Ngay cả như pháo binh của Nga từng được đề cao là « Nàng tiên của chiến tranh » thì nay cũng mệt mõi lắm rồi (Theo báo cáo của IISS), nên nhiều nhà phân tách quân sự ước tính Nga có ráng lắm ở chiến trường Ukraine thì cũng chỉ có thể cầm cự vài năm nữa mà thôi.
Nga bị mất nhiều máy bay, 345 phi cơ và 324 trực thăng, trong số đó có những thừ vô cùng hiếm quí như những chiếc Beriev A-50 bị Ukraine bắn hạ.
Vì vậy, mà từ ít lâu nay, không quân nga lánh xa vòng chiến . Nay, bất ngờ, Nga cải tạo được một loại bom có sẳn thành thứ « bom bay lượng » rất nguy hiểm vì nó được máy bay thả từ xa, bom tự bay tới tìm mục tiêu.
Tóm lại, Nga học tập trên thực tế chiến trường và từng bước tiến bộ . Nhưng nay chưa thấy Poutine đánh thọc vào vòng địch để kết thúc cuộc chiến ? Vì chờ cơ hội tốt ? Chờ Trump thắng cử vào cuối năm?
Trùm CIA, ông Bill Burns, đã gặp tay đôi hằng chục lần với Poutine, đã phải nói khôi hài « Tôi đã bạc đầu vì ông ấy » và kết luận điều ông biết chắc chắn về Poutine « Coi thường nổi ám ảnh của Poutine về Ukraine vẫn luôn luôn là một sai lầm lớn . Hắn khẳng định Nga không có Ukraine là Nga không thể được coi là một cường quốc và chính hắn cũng không phải là một nhà lãnh đạo lớn nữa »
Trong năm nay ?
Theo nhà báo David Axe, trong một bài báo trên Forbes số gần đây (Le Point 16/04/24 trích dẩn), thì thời gian không chờ Poutine để có một cơ hội tốt mà Poutine cũng sẽ không còn hai hay ba năm nữa để chở cuộc « hành quân đặc biệt » đem lại cho hắn một thắng lợi vẻ vang, mà chỉ trong vòng 12 tháng nữa thôi . Nay Ukraine đã có được viện trợ của Huê kỳ và Âu châu chắc chắn sẽ tái chiếm lại những phần đất đã bị Poutine cướp được trước đây và còn gây cho Poutine nhiều tổn thất nặng nề hơn . Hiện nay, nguồn lực mà Poutine đang xử dụng, những tổn thất, đều sẽ không được thay thề kịp bằng những cái mới được .Vẫn theo nhà báo David Axe thì từ đầu năm này, Nga mỗi ngày mất khoảng 1000 binh sĩ, chết hoặc thương tật trong lúc đó đã vét cạn các nhà tù . Và đang kêu gọi thanh niên khắp nơi nhập ngũ . Cả kiều dân nga ở Âu châu với thù lao hậu hỉnh . Thanh niên cần cho chiến trường mà cũng cần cho sản xuất nên vì đó, kinh tế nga bị ảnh hưởng nặng nề, điều mà Nga khó kéo dài vô thời hạn .
Về xe bọc sắt, số lượng cũng giới hạn . Khi tổn thất không phải được thay thế ngay . Tân trang lại số chiến cụ trong kho thì thời gian cũng bằng sản xuất thứ mới . Hiện nay, Nga cho nhà máy chạy hết tốc lực mà cũng chỉ làm được từ 500 tới 600 chiếc thiết giáp năm mà thôi . Từ lúc xâm chiếm Ukraine, Nga đã mất 1000 chiến xa và 2000 xe bọc sắt nhưng số tổn thất sẽ tăng cao nhanh chống khi Ukraine được cung cấp đầy đủ vũ khí . Và tình hình chiến cuộc sẽ xoay chiều thuận lợi cho Ukraine hơn . Nga sẽ lâm vào tình trạng khó khăn .
Poutine kéo dài chiến tranh để cứu vảng kinh tế Nga?
Theo Sở thống kê Liên bang Nhà nước Nga thì kinh tế Nga năm 2023 tăng trưởng 3, 6%. Kết quả này được giải thích dựa theo phần lớn nhờ chiến tranh Ukraine, theo Renaud Focart, Giáo sư kinh tế của Đại học Lancaster ở Tây-Bắc Anh quốc . Nhưng ông lại kết luận « Nga có thắng hay thua ở Ukraine thì kinh tế Nga vẫn suy thoái sau chiến tranh » .Ông nói rỏ hơn « Nga phải trả lương cho binh lính, đạn dược, chiến xa, phi cơ và trợ cấp binh lính tử trận, thương tật, tất cả là chỉ số của Tổng sản phẩm quốc nội (PIB) . Nói đơn giản thì chiến tranh Ukraine là động cơ phát triển kinh tế Nga » .
Nhưng nay trở thành hậu quả nặng cho kinh tế Nga . Trước hết, Nga thiếu nhơn công cho khu vực sản xuất ngoài quốc phòng vì kinh tế chiến tranh thu hút hết nhơn công . Số việc làm bị bỏ trống hiện nay lên tới 5 triệu. Muốn thu hút nhơn công, Nhà nước hứa tăng lương rất cao .
Tiếp theo, Nga đang bị lạm phát hơn 7, 4% . Poutine đã phải lên TV xin lỗi dân chúng Nga không thể mua nổi trứng gà vì giá quá đắc .
Sau nữa, đầu tư ngoại quốc giảm xuống 8, 7 tỷ US trong tam cá nguyệt đầu năm 2023 .
Sau hết, những biện pháp trừng phạt quốc tế cô lập Nga khỏi hệ thống kinh tế thế giới . Do đó, Poutine sẽ không đủ sức để giữ Ukraine, cả một phần đi nữa mà phải lo đối phó với nhiều vấn đề khó khăn nội bộ như hạ tầng cơ sở, sự nghèo đói trong dân chúng, ….nếu Poutine không chịu đưa nước Nga lệ thuộc hoàn toàn vào Tàu để nhờ cúu vãn .
Giáo sư Renaud Foucart nói rỏ thêm « Sự sa lầy kéo dài ở chiến trường Ukraine sẽ có thể là giải pháp giúp Nga tránh một sự sụp đổ kinh tế trọn vẹn . Poutine không thể vì vậy mà kết thúc cuộc chiến Ukraine để phải đương đầu với nền kinh tế sụp đổ . Hắn thấy khó thắng mà cũng khó để thua ở Ukraine . Chuyển qua kinh tế chiến tranh là để có thể theo đuổi cuộc chiến kéo dài và tổn thất » .
Và Poutine sẽ gây chiến với Âu châu ?
Sử gia Serguei Medvedev chuyên về giai đoạn hậu Liên-xô, hiện dạy tại Đại học Charles ở Tiệp khắc, quả quyết Nga sẽ đánh Âu châu và kêu gọi Âu châu hãy can thiệp ngay vào cuộc chiến Ukraine ( Serge Medvedev, « Une guerre made in Russia », Paris, 01/2024) . Ông chỉ cho thấy Poutine đang cố gắng chống lại sự giải thể của Đế quốc Nga, lấy chiến tranh khôi phục lại bản sắc dân tộc thật của Nga .Ông bảo muốn biết rỏ tâm trạng của Poưtine, hãy nhìn kỷ mắt của hắn . Đó là một người hoàn toàn tự tin và sung sướng . Poutine muốn chứng tỏ Nga luôn luôn có khả năng tiến chiếm Ukraine nhưng lại không đủ khả năng canh tân xứ sở, thất bại trong chương trình phát triển vốn nhơn sự và hội nhập vào thế giới toàn cầu . Lý do vì Nga bị Nhà nước bao trùm theo truyền thống từ thời Nga hoàng qua thời Liên-xô nay tới Poutine tchékiste (KGB) . Quyền lực nhà nước vô giới hạn, không có xã hội dân sự để có một thế lực đối trọng hay một tiếng nói khác hơn . Cả nước Nga chỉ biết suy nghĩ theo điều Poutine đã nghĩ .
Liên-xô sụp đổ, Nhà nước Nga tìm nguồn lực mới dựng lại một nước Nga theo mẫu của quá khứ thế kỷ XIX, XVIII hoặc cả XVI vì mang nặng nảo trạng tôn thờ hình ảnh hào hùng từng đánh dẹp giặc Mông cổ thủơ đó . Ngày nay, sau khi đổi mới nước Nga, tiến tới với Tây Âu những năm 2000-2003 nhưng thất bại, Poutine bèn lấy lại cái quá khứ làm chánh nghĩa cai trị nước Nga ngày nay, coi Tây Âu là đối thủ, tiến chiếm Ukraine làm khởi điểm .
Sau hai năm đánh Ukraine, người ta có thể nói cuộc chiến này không riêng chỉ của Poutine mà là cuộc chiến của cả nước Nga vì cả nước Nga đang thật sự tham gia chiến tranh : trường học, văn nghệ, truyền thông, ...hưởng ứng và cổ võ tích cực chiến tranh ở Ukraine . Nhờ đó uy tín của Poutine lên cao ở Nga .
Vậy làm sao Poutine muốn kết thúc chiến tranh sớm chớ ?
Nên sử gia Serge Medvedev quả quyết một cuộc chiến của Nga với Âu châu là điều khó tránh . Đánh Ukraine hồi tháng 02/22 chỉ là bước đầu . Poutine thật sự muốn thay đổi thế giới để Nga tìm lại cho mình một địa vị xứng đáng . Như khôi phục lại Đế chế Nga .
Nguyễn thị Cỏ May
