Lá Thư Paris, Nguyễn thị Cỏ May
Có thể kiện Xi và Trung Cộng về dịch Vũ Hán?
Đại dịch Vũ Hán do cộng sản Bắc kinh gây ra chưa dứt thì nhiều tổ chức, nhiều nước đã lập hồ sơ kiện Xi và đảng cộng sản Trung Cộng về tội dấu sự thật. Trong lúc đó, chánh phủ một số các nước khác cũng bi dân chúng khiếu kiện về tội không bảo vệ hũu hiệu sức khỏe và đời sống dân chúng.
Một tòa án Pháp hôm 3-7 cho biết sẽ mở cuộc điều tra cựu Thủ tướng Pháp Edouard Philippe về cách xử lý dịch Covid-19 chỉ vài giờ sau khi ông tuyên bố từ chức. Công tố viên cao cấp Francois Molin nói thêm là cả bà Agnès Buzyn, người đã từ chức Bộ trưởng Y tế vào tháng 2 và người kế nhiệm bà là ông Olivier Veran cũng có tên trong danh sách điều tra.
Tòa án đã nhận được 90 đơn kiện từ các cá nhân nhiễm Covid-19, bác sĩ, cảnh sát, người dân và thậm chí là các tù nhân. Tòa đã kiểm tra 53 đơn, cho biết trong số đó, có 9 đơn có thể thụ lý. Đây cũng là cơ sở để tòa tiến hành điều tra về cựu thủ tướng Pháp cùng hai quan chức nói trên.
Tổng cộng có 9 người bị điều tra. Cựu Thủ tướng Philippe, Bộ trưởng Y tế Olivier Veran và cựu Bộ trưởng Y tế Agnes Buzyn cùng các quan chức khác bị cáo buộc tội "không đối phó thảm họa" và có thể phải ngồi tù lên tới hai năm nếu bị xét xử và kết án .
Tiểu bang Missouri của Huê kỳ kiện Xi, cáo buộc nhà cầm quyền cộng sản bắc kinh đã dấu nhẹm tầm quan trọng của dịch Vũ Hán làm thiêt hại khủng khiếp, không thể phục hồi, về sanh mạnh con người và kinh tế, không chỉ riêng bang Missouri, mà còn cho cả thé giới. Hồ sơ kiện do công tố viên Éric Schmitt nạp, nhằm kiện chánh quyền, đảng cộng sản tàu, giới chức lãnh đạo và các cơ quan liên hệ. Hồ sơ buộc tội Trung Cộng đã dấu thông tin về dịch bịnh ngay từ buổi đầu, bắt giam những người báo động dịch bịnh, chối bỏ đặc tính truyền nhiểm nguy hiểm của virus .
Tổng thống Huê kỳ Donald Trump cũng đưa ra những cáo buộc Xi và nhà cầm quyền Trung Cộng tương tợ nhưng Xi bác bỏ .
Đảng cộng sản Trung Cộng đã làm điều mà tất cả các chế độ độc tài làm. Họ dấu sự thật để giử «thể diện», tức uy tín để còn giử đảng cầm quyền. Giử mạng sống của họ! Thượng Nghị sị Cộng hòa Ben Sasse của Nebraska tuyên bố «Khi Mỹ thanh toán xong con virus Vũ Hán dơ bẩn này, chúng tôi sẽ tính sổ với nhà cầm quyền Bắc Kinh».
Nhưng đặc biệt hơn hết, có lẽ là lần đầu tiên ở Tàu, một cán bộ kiện nhà cầm quyền Hồ bắc đã quả quyết virus Vũ Hán không truyền nhiểm giữa người với người và dấu sự thật về tầm nguy hại của dịch Vũ Hán. Liền sau đó, cán bộ Tan Jun bị công an mời tới làm việc . Tan Jun phải cam kết hủy bỏ vụ kiện, giữ im lặng và chấp hành đường lối của đảng .
Một nước có thể kiện Trung Cộng được không?
Tiếp theo phản ứng của nhiều quốc gia chống lại Trung Cộng về vụ gây ra đại dịch Covid-19, hai luật sư đưa ra những trường hợp mà luật pháp có thể đòi hỏi Trung Cộng phải đền thiệt hại và quyền lợi cho các nước nạn nhơn.
Bịnh dịch do coronavirus gây ra ở thhành phố Vũ Hán vào cuối năm 2019. Covid-19 được biết lần đầu tiên ngày 17/11/2019 nhưng cho tới ngày 30/12/2020 mới có báo cáo phát hiện con virus gây ra bịnh. Vì cố ý che dấu sự thật dịch bịnh, chánh quyền Bắc Kinh có trách nhiệm về sự lây lan bịnh ra khắp thế giới ngày nay .
Truyền thông, các Tổ chức phi chánh phủ (ONG) và nhiều giới chức y tế công bố một báo cáo chi tiết, ghi rỏ về thời gian, đều cho rằng nếu Trung Cộng đã lương thiện thông tin, kịp thời, đúng sự thật, về tình hình bịnh dịch thì các nước ngoài Trung Cộng chắc chắn đã không có người chết .
Riêng một bản nghiên cúu của Đại học Southampton quả quyết nếu Hồ bắc đã có biện pháp cô lập sớm hơn 3 tuần thì việc truyền nhiểm đã được giới hạn 95% .
Tổng thống Donald Trump phản ứng ngay, sẽ cắt khoản tài trợ hằng năm lối 500 triệu đô-la cho Tổ chức Y tế Thế giới vì ông tố cáo ông Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế là quá lệ thuộc Bắc kinh .
Bắc Kinh trách nhiệm gây ra đại dịch Vũ Hán là rõ ràng. Nhiều nước sửa soạn kiện Trung Cộng. Việc làm hoàn toàn cần phải làm. Nhưng làm thế nào? Làm thế nào buộc tội nói dối và cố tình trì hoản ? Và thưa kiện trước Cơ quan thẩm quyền nào?
Theo think tank Henry Jackson Society, thân cận với đảng bảo thủ Anh, thì có nhiều ngã pháp lý để đòi hỏi Trung Cộng phải trả tiền thiệt hại cho các nước nạn nhơn. Nhiều người Anh và Mỹ đã yêu cầu chánh phủ của họ kiện nhà cầm quyền Trung Cộng trước tòa án. Tiểu bang Missouri đã khởi xướng đầu tiên hôm 21/4/2020 vừa qua.
Lập luận để kiện có thể dựa theo bản «Qui định quốc tế về y tế». Các quốc gia có quyền ngăn ngừa sự lây lan bịnh truyền nhiểm nhằm bảo vệ sức khỏe cho dân chúng.
Theo điều 6 và 7 của bản Qui định, quốc gia thành viên phải thông báo nhanh chóng, chính xác và trung thật bịnh truyền nhiểm xảy ra. Nhưng Vũ Hán và đảng cộng sản đã ngăn chận 2 điều khoản này, không công bố những dử liệu cho biết bịnh có thể truyền nhiểm giữa người và người, mà phải mất 3 tuần mới làm việc này. Nhưng bản Qui định lại không nói về những hình phạt đối với quốc gia không thi hành 2 điều 6 và 7.
Trong các Cơ quan thẩm quyền xét sử, có Toà án Quốc tế Công lý thuộc LHQ có thể can thiệp . Nhưng Tòa án chỉ xét sử quốc gia nào tự nguyện chấp nhận luật quốc tế này . Mà Trung Cộng liệu có chịu nhìn nhận thẩm quyền của Tòa án Công lý hay không? Vậy việc đưa Trung Cộng ra Tòa cũng sẽ không đi đến đâu mà thôi .
Còn Tòa án hình sự quốc tế xét sử tội chống nhơn loại có thể xét sử tội Trung Cộng gây ra hàng trăm ngàn người chết và cả tỷ người bị bịnh đau đớn hay không? Hiện nay, luật hình sự quốc tế đang cúu xét 2 khiếu nại liên quan tới quốc gia thành viên LHQ trong đại dịch Covid-19: nhằm vào những giới chức quyết định Trung Cộng và Tổng thống Ba-tây Jair Bolsonaro .
Hai tố cáo này dựa trên điều 7 của Công ước Rome định nghĩa tội chống nhơn loại «tấn công tổng thể hay có hệ thống nhằm vào dân chúng dân sự hoặc những «hành động vô nhơn đạo «cố ý gây ra đau đớn cùng cực» . Nhưng khi Tòa xét sử, việc chứng minh nhà cầm quyền Trung Cộng cố ý giết hàng loạt sanh mạng trong vụ dịch bịnh Vũ Hán không phải là điều đơn giản .
Trong mọi trường hợp, Trung Cộng sẽ không thật thà mà qui phục theo pháp lý quốc tế. Trái lại, họ sẽ tìm mọi cách để né tránh trách nhiệm về những hành động giết người của họ. Có lẽ vì vậy mà Trung Cộng được bầu làm Chủ tịch Hội đồng Bảo an LHQ từ hồi tháng 3 năm nay.
Điều rỏ ràng nhứt là Huê kỳ yêu cầu ghi nguồn gốc coronavirus là của Trung Cộng trong các văn kiện chánh thức, ngay lập tức bị Đại diện Trung Cộng bác bỏ, mặc dầu đó là sự thật hiển nhiên !
Sự từ chối trách nhiệm của Trung Cộng trước quốc tế một cách tự nhiên, không bị một phản ứng nào gây khó khăn, cho thấy luật lệ của LHQ có đang trên đà suy thoái theo ảnh hưởng kẻ mạnh hay không ? Ngoài ra còn sự liên kết giữa Trung Cộng và Nga sô, 2 quốc gia trong Hội đồng Bảo an, thì thẩm quyền của LHQ giờ đây chỉ còn đưa ra những tuyên bố mà thôi, hoàn toàn bất lực về chế tài.
Làm thế nào có thể xử lý Trung Cộng từ nhiều năm nay vẫn từ khước gia nhập hay để bị chi phối bởi luật quốc tế ?
Chỉ còn dựa vào thế ngoại giao, mối giao thương, thuế quan nhưng thế giới phải giử thế đoàn kết và cô lập nước du côn Bắc Kinh. Nhưng liệu các nhà tài phiệt có đủ can đảm nghĩ tới quyền lợi đất nước hay không?
Nguyễn thị Cỏ May
