Thư của cựu tổng thống Ba Lan Walesa
gửi cho tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump
Ảnh chụp ông Donald Trump đến thăm tổng thống Ba Lan Walesa năm 1993
LGT: Lech Wałęsa là cựu tổng thống Ba Lan từ năm 1990 đến năm 1995 và đoạt giải Nobel Hòa bình năm 1983. Ba Lan là quốc gia lọt vào vòng kiểm soát của Cộng sản Nga Sô sớm nhất kể từ năm 1926. Là một thợ điện, ông Wałęsa trở thành lãnh đạo của phong trào Đoàn kết, một phong tráo đấu tranh dân chủ. Sự thành công của Phong trào này đã chấm dứt chế độ Cộng sản ở Ba Lan năm 1989 cùng lúc với sự sụp đổ của Liên Bang Sô Viết và cũng chấm dứt thời kỳ Chiến tranh Lạnh giữa hai khối Tự do và Cộng sản. Sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 1990, Wałęsa trở thành tổng thống dân chủ đầu tiên của Ba Lan được bầu theo chế độ phổ thông đầu phiếu. Trong sự sụp đổ của LIên Bang Sô Viết có 4 nhân vật chính: tổng thống Hoa Kỳ Ronald Reagan, tổng thống Nga Gorbachev, Đức Giáo Hoàng gốc Ba Lan John Paul II và không thể thiếu sư hiện diện của chủ tịch phong trào Đoàn kết Walesa, người trở thành tổng thống đầu tiên của một Ba lan Dân Chủ, hậu Cộng sản.
Sau khi chứng kiến cảnh tổng thống Ukraine Zelinsky “bị” hai ông tổng thống Trump và phó tổng thống Vance của Hoa Kỳ nhục mạ tại Tòa Bạch ốc ngày 28 tháng 2, 2025, cựu tổng thống Ba Lan Walesa đã viết lá thư ngỏ gửi tổng thống Trump của Hoa Kỳ. Thư này đã được phổ biến trên hầu hết các diễn đàn thế giới. Bản dịch sau đây của SàigonWeekly.
Thưa Ngài Tổng thống,
Chúng tôi đã theo dõi cuộc trò chuyện của ngài với Tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelensky, với sự sợ hãi và ghê tởm. Chúng tôi cảm thấy bị xúc phạm khi ngài cho rằng Ukraine phải thể hiện sự tôn trọng và biết ơn đối với sự hỗ trợ vật chất của Hoa Kỳ trong cuộc chiến chống lại nước Nga. Chúng tôi nghĩ ngược lại rằng chúng ta phải tỏ lòng biết ơn đối với những người lính Ukraine anh hùng đã đổ máu để bảo vệ các giá trị của thế giới tự do. Họ đã hy sinh trên tuyến đầu trong hơn 11 năm qua vì những giá trị này và cho nền độc lập của quê hương họ, nơi đã bị nước Nga của Putin tấn công.
Chúng tôi không thể hiểu được tại sao một nhà lãnh đạo của một quốc gia tượng trưng cho thế giới tự do lại không nhận ra điều này. Chúng tôi càng lo lắng hơn khi bầu không khí trong Phòng Bầu dục trong suốt cuộc trò chuyện này khiến chúng tôi nhớ lại những cuộc thẩm vấn mà chúng tôi phải chịu đựng dưới bàn tay của các Cơ quan An ninh và các phiên tòa tại các tòa án Cộng sản. Các công tố viên và thẩm phán, thay mặt cho chế độ cộng sản toàn năng, sẽ cho chúng tôi thấy rằng họ nắm giữ mọi quyền lực trong khi chúng tôi không có một quyền lực nào. Họ yêu cầu chúng tôi ngừng mọi hoạt động của mình, lập luận rằng hàng ngàn người vô tội đã phải chịu đau khổ vì chúng tôi. Họ tước đoạt quyền tự do và quyền công dân của chúng tôi khi chúng ta từ chối hợp tác với chính phủ độc tài toàn trị và phải bày tỏ lòng biết ơn đối với sự áp bức của họ dành cho chúng tôi. Phải nói rằng, toàn thể thế giới tự do trong đó có Ba Lan đã bị chấn động khi Tổng thống Volodymyr Zelensky của Ukraine ngày nay đã bị đối xử một cách tương tự bởi các lãnh tụ Hoa Kỳ.
Lịch sử của thế kỷ 20 cho thấy rằng bất cứ khi nào Hoa Kỳ tìm cách tách mình khỏi các giá trị dân chủ và các đồng minh Khối Châu Âu, thì cuối cùng, họ lại trở thành mối đe dọa cho chính mình. Tổng thống Woodrow Wilson đã hiểu điều này khi ông quyết định vào năm 1917 rằng Hoa Kỳ phải tham gia Thế chiến thứ nhất. Tổng thống Franklin Delano Roosevelt đã hiểu điều này khi, sau cuộc tấn công Trân Châu Cảng vào tháng 12 năm 1941, ông quyết định rằng cuộc chiến bảo vệ nước Mỹ phải được tiến hành không chỉ ở Thái Bình Dương mà còn ở châu Âu, phải liên minh với các quốc gia đang bị Đệ tam Đế chế - The Third Reich tấn công.
Chúng ta nhớ rằng nếu không có Tổng thống Ronald Reagan và những cam kết tài chính của Hoa Kỳ, sự sụp đổ của đế chế Liên Xô sẽ không thể xảy ra. Tổng thống Reagan nhìn nhận rằng hàng chục triệu người đã phải chịu đau khổ, sống đời nô lệ ở Liên Xô và các quốc gia thuộc Liên Bang Sô Viết mà họ đã chiếm đóng, hàng ngàn tù nhân chính trị đã phải trả giá cho việc bảo vệ các giá trị dân chủ bằng sự tự do và sinh mạng của họ. Sự vĩ đại của tổng thống Reagan khi không lay chuyển quyết định, ông đã chiến đấu quyết liệt với cái gọi là Liên Xô hay theo cách gọi của ông là "Đế chế của ác quỹ- “Empire of Evil”". Chúng ta đã chiến thắng, và ngày nay, bức tượng của Tổng thống Ronald Reagan đã đứng sừng sửng ở thủ đô Warsaw của Ba Lan, đối diện với Đại sứ quán Hoa Kỳ.
Thưa ngài Tổng thống,
Viện trợ vật chất - quân sự và tài chính - không bao giờ có thể được coi là ngang bằng với máu đã đổ ra nhân danh nền độc lập của Ukraine và tự do của châu Âu và toàn bộ thế giới tự do. Sự sống của con người là vô giá; giá trị của nó không thể được đo bằng tiền. Chúng ta phải biết ơn những người đã hy sinh xương máu và tự do của họ. Điều này là hiển nhiên đối với chúng tôi, những người của Đoàn kết, những cựu tù nhân chính trị của chế độ cộng sản dưới thời Liên Xô.
Chúng tôi kêu gọi Hoa Kỳ duy trì các bảo đảm đã đưa ra cùng với Vương quốc Anh trong Bản ghi nhớ Budapest năm 1994, trong đó thiết lập nghĩa vụ trực tiếp bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine để đổi lấy việc nước này từ bỏ vũ khí hạt nhân. Những bảo đảm này là vô điều kiện—không thể đề cập đến hỗ trợ đó như là một giao dịch kinh tế.
Trân trọng
