Hoàng Ngọc Nguyên
CỘNG HÒA MAGA
SẴN SÀNG NỘI CHIẾN
.png)
Người Việt ta vẫn nói: “Cha nào, con nấy”. Người Mỹ cũng bắt chước nói: “Like father, like son”. Người Việt ta cũng nói: “Con hơn cha, nhà có phúc”. Có lẽ người Mỹ không tin ở chuyện phúc đức, và cũng nghĩ rằng hơn thua tùy chuyện, cho nên (có lẽ) chẳng có câu nào tương tự. Tuy nhiên, tánh người Mỹ háo thắng, lại tin ở “Manifest Destiny” - số trời đã định cho người da trắng ở trên đầu trên cổ người ta – cho nên luôn luôn tìm cách chứng tỏ mình hơn người – ít nhất là con cũng hơn cha. Một thời, Tổng thống George Bush con (2001-08) đã vô cớ mà mở cuộc tấn công đánh vào Iraq để cho cha mình, Tổng thống George Bush cha (1989-92), không coi thường con. Ngày nay thì có chuyện cậu Eric, tức Trump con, tán tụng Trump cha.
Cựu Tổng thống Donald Trump thường ăn nói bừa bãi, không kiêng dè, nhất là khi công kích những người mình đố kỵ và gọi họ là RINO (Republican in name only - chỉ mang danh Cộng Hòa) chẳng hạn – ngay cả người con rể của mình. Có lẽ ai cũng biết Trump, một người thực sự không bao giờ muốn làm tổng thống, chỉ ấp ủ tham vọng đại đế trọn đời như Putin, Tập Cận Bình, Nguyễn Phú Trọng, Hun Sen…, vẫn muốn có một đảng riêng toàn là người tùng phục mình như một hoàng đế không ngai bởi vì chẳng phải ai cũng theo ông trong đảng Cộng Hòa ngày nay, dù ông mang tiếng đã nắm được Đảng Cổ Đại (GOP). Rõ nhất là bà Liz Cheney hay ông Mitch McConnell hay Mitt Romney. Tuy nhiên, hầu như chưa bao giờ Trump công khai nói lên điều này - trừ một vài lần đe dọa sau khi “bị đánh cắp bầu cử” năm 2020.
Thế nhưng phải chăng đã đến lúc Eric Trump nói thay ông?
Ngày thứ sáu (14-10), cậu con khi trả lời phỏng vấn của một mạng truyền thông bảo thủ cực hữu (Newsmax), đã “khẳng định” rằng đảng Cộng Hòa “nay không còn nữa” (there is no longer a Republican party) bởi vì đảng này đã được uốn nắn trong mấy năm qua theo hình ảnh của cha cậu. Cậu nói: “Ông đã thay đổi hình dáng của đảng một cách cơ bản. Đảng không còn là đảng Cộng Hòa nữa. Nay là Đảng Trump”.
Đây chẳng phải là lần đầu tiên cậu nói lên quan điểm này. Vào tháng tám, khi bình luận về chuyện một dân biểu Cộng Hòa nổi tiếng chống Trump, bà Liz Cheney (con của Phó Tổng thống Dick Cheney thời Tổng thống Bush con), thua một người Cộng Hòa khác, bà Harriet Hageman, được Trump đề bạt trong vòng sơ bộ, cậu nói người thắng cuộc “hiển nhiên là thành viên của Đảng Trump”. Cử tri Cộng Hòa ở Wyoming từng tín nhiêm bà Cheney hai nhiệm kỳ trước đó đã không bỏ phiếu cho bà nữa với lý do đơn giản: bà lên án Trump bịa chuyện bầu cử gian lận, trong khi Hageman là người của Trump! Eric Trump giải thích thêm rằng sự ủng hộ của cha của cậu cho một số ứng cử viện Cộng Hòa đã “vô hình chung tạo ra một đáng mới”. Đúng là theo thống kê người ta đưa ra gần đây, trong vòng sơ bộ các cuộc bầu cử thống đốc, thượng nghị sĩ, dân biểu, có đến 92% người được Trump ủng hộ đã giành được chiến thắng!
Eric Trump có cách giải thích của mình. “Cha tôi thực sự đã lập nên một đảng mới từ thành phần RINO của đảng Cộng Hòa (?). Ông đã thực sự làm nên toàn bộ một đảng mới thể hiện một giá trị hoàn toàn khác biệt với tầng lớp rộng rãi hơn của đảng Cộng Hòa từng biểu tượng. Cha tôi thực sư đã tái thiết đảng trở lại, xác định cách đảng phải truyền đạt với cử tri, và nhờ vậy chúng ta hiện nay đạt được sự ủng hộ mạnh mẽ của cử tri cho những người ông đã hậu thuẫn”.
Trong cùng miệng lưỡi đó, Eric Trump bàn về cuộc điều tra của Ủy ban Đặc biệt Hạ Viện về vụ bạo loạn tại Capitol Hill ngày 6-1 năm ngoái: “Ai mà quan tâm chuyên đó? Không có được một người theo dõi cac phiên điều trần của Ủy ban 6-1. Những người Cộng Hòa sẽ đánh bại đảng Dân Chủ bởi vì Dân Chủ chẳng làm nên trò trống gì trong hai năm qua. Tất cả chỉ là chuyện đặt điều, thêu dệt nhằm đánh lạc hướng dư luận”.
Sự thực, chính cậu ta đang muốn đánh lạc hướng dư luận, nhưng người ta không thể không thấy những thực tế hiển nhiên. Tám phiên điều trần đều được đưa lên màn ảnh truyền hình, thu hút trung bình 13.1 triệu người xem một phiên, đặc biệt phiên đầu tiên có đến 20 triệu người “thưởng thức”. Càng ngày, càng có thêm người tin rằng Donald Trump phải bị truy tố về tội tổ chức phản loạn ngày 6-1 và ít nhất 25% dư luận cho rằng ông ta đáng được ngồi tù. Dĩ nhiên, qua thăm dò dư luận thời nay, người ta càng thấy sự chia rẽ, phân hóa nơi người dân Mỹ: người Dân Chủ thì cho rằng Trump không thể nghĩ rằng ông ta ở trên pháp luật (Trump is not above the law), trong khi phía Cộng Hòa thì vẫn một mực “ông ta có tội gì đâu”. Còn người độc lập thì đến 2/3 cho rằng Trump là con người bất hảo, phải rời chính trường.
Cậu Eric này quen thói ăn nói phũ phàng của cha - một người thực dụng, uống nước nhưng không nhớ nguồn. Cậu nói như thể đảng Cộng Hòa nay là “đồ bỏ” mặc dù cha cậu nhờ đảng này mà đi lên. Cậu cũng cho thấy chẳng hiểu biết gì lịch sử và chính trị của sự hình thành của “chủ nghĩa dân túy” (populism), nay thêm vị độc thời thế của chủ nghĩa dân tộc Cơ đốc giáo (Christian nationalism), chính là phong trào “bạch chủng siêu đẳng”(white supremacy) với những nhóm chủ trương bạo lực như Proud Boys, Quanon, Oath Keepers, Patriots...
Có lẽ cậu chẳng hiểu ý nghĩa của nhóm từ “manifest destiny” từ đâu mà ra (1845), mặc dù nhiều người da trắng từ 177 năm nay đã lợi dụng chủ thuyết “định mệnh rành rành” này để xem Hoa Kỳ là đất nước Thượng Đế đã dành cho mình. Và rõ ràng cậu chẳng đọc bài viết “The Republican Party was Trumpy long before Trump”, tác giả là giáo sư tiến sĩ sử học Nicole Hemmer, giám đốc của Trung tâm Nghiên cứu Tổng thống chế Hoa Kỳ của Đại học Vanderbilt, tiểu bang Tennessee. Luận điểm chính của bà là đảng Công Hòa vốn có dòng máu của Trump trước khi có Trump, đảng này ngày nay chẳng phải đã thoát ly quá khứ của mình, mà đúng hơn chính là kết quả trực tiếp từ quá khứ đó mà ra (The GOP today isn’t a break from the past so much as a direct result of it).
Quần chúng MAGA (Nước Mỹ vĩ đại) ngày nay chạy theo Trump hay Trump đang chạy theo chính là một phần lớn của quần chúng Cộng Hòa. Thành phần này thực ra đã có đó từ lâu – nổi lên rồi xẹp rồi nổi lên lại, tùy theo thời thế. Từ thời hậu Reagan, khi thế giới bước vào giai đoạn “toàn cầu hóa” và bước đầu chứng kiến những luồng di dân bôc phát đổ vào Tây Âu hay nước Mỹ (bởi thế mà vợ thủ tướng Anh thời nay vẫn còn mang quốc tịch Ấn; vợ cựu tổng thống Mỹ là di dân “chuyên nghiệp” từ Slovenia). Phong trào “nước Mỹ của người Mỹ” lại bộc phát trong thập kỷ của thế kỷ 20 với hai thử nghiệm là ứng cử viên tổng thống Ross Perot và Pat Buchanan, và sau đó là lãnh đạo khối Cộng Hòa tại Hạ Viện Mỹ Newt Ginrich… Phong trào lặng lẽ chìm một thời gian dưới thời Tổng thống George W. Bush (Cộng Hòa) nhưng có dấu hiệu bùng trở lại dưói thời Barack Obama (da màu) với sự nổi dậy của phong trào Tea Party chống lại chủ trương Obamacare và chính sách di dân của Tổng thống Mỹ.
Qua thời Trump, phong trào Cộng Hòa đối kháng (cực đoan bảo thủ) mới tìm ra được một lãnh đạo, hay đúng hơn, chính khối quần chúng Cộng Hòa bất mãn thường trực này đã bầu lên Trump năm 2016 để có một lãnh đạo cao nhất ở Nhà Trắng, và đúng là “trời chẳng phụ người”. Trump là “lãnh đạo xứng đáng nhất” từ bấy lâu nay của các phong trào và tập thể “bạch chủng siêu đẳng” này. Ông ta chủ trương “tất cả bầu cử đều là gian lận nếu đối thủ là bên thắng cuộc”, ông chủ trương đóng cửa di dân và xây tường biên giới, chống phá thai, cổ vũ quyền tự do súng đạn ngoài đường phố bởi vì nạn bạo lực súng đạn laà do con người, còn cây súng thì “vô tội”… Bởi thế mà ông ta có một lực lượng hậu thuẫn vững chắc trong đảng Cộng Hòa chưa từng có. Bởi thế người ta bất kể bao vụ tai tiếng từ bao đời nơi con người của Trump, bất kề sự vô tư cách có gian ý trong quan hệ với Putin của Nga, bất kể sự ngang ngược trong việc oa trữ tài liệu, hồ sơ mật của tổng thống sau khi ông ta rời Tòa Bạch Ốc, bất kể âm mưu bạo loạn ngày 6-1 phá hoại nền dân chủ Mỹ sau khi thất cử tổng thống, bất kể thành tích khai man trốn thuế của Trump Organization...
Sự bùng phát của đảng Cộng Hòa MAGA, đảng của Trump, hay đảng Trump, chẳng phải đáng ngạc nhiên trước sự điên rồ, phá hoại dân chủ của chính trị thời nay. Hai chữ điên rồ bao gồm tất cả những ý về sự ngu xuẩn, độc địa, điếm đàng của những người ra tranh cử đang xếp hàng theo Trump thời nay. Đang được nói đến chính là thái độ của ứng cử viên Thượng Viện Herschel Walker từ tiểu bang Georgia. Trong thời còn là một cầu thủ bóng bầu dục nổi tiếng, Walker có không thiếu gì bạn gái với chủ trương thời đó, chơi trước, phá sau! Nhưng nay ông lên tiếng theo tiêu chuẩn đạo giáo Cộng Hòa: bằng mọi giá phải chống phá thai, đến mức hai phụ nữ lên tiếng: anh quên rồi sao. Chính ông ta đã bỏ tiền cho họ phá thai cách đây hơn 20 năm!
Một câu chuyện khác: ứng cử viên Cộng Hòa nhằm vào ghế thống đốc tiểu bang Michigan đưa ra một giả thuyết âm mưu về đại dịch Covid-19 và sự chống đối của người dân trong năm 2020 sau vụ cảnh sát đè cổ giết chết một người da đen là George Floyd. Bà Tudor Dixon nói đây là nhưng trò dàn dựng của phía Dân Chủ để lật đổ ông Trump và đảng Cộng Hòa và nước Mỹ đề trả thù mối hận bị đánh bại trong Nội Chiến nước Mỹ năm 1861-65 (!). Bà nói kế hoạch này dàn đựng cả mấy chục năm mới xong! Bà còn lên tiếng “tố cáo” đảng Dân Chủ đang muốn tái lập chế độ nô lệ bằng cách tung tiền nhà nước ra mua chuộc họ!
Bao nhiêu cuộc tranh luận công khai đã diễn ra. Người của Trump thì trọng tâm vẫn là tố cáo “bầu cử gian lận” mà không cần lý luận hay chứng cớ. Người Cộng Hòa không theo Trump thì tập trung vào lạm phát, di dân tràn ngập biên giới (khiến cho Thống đốc Florida phải kiếm máy bay đưa người đến nằm vạ ở một số tiểu bang xanh), tội ác do đất nước loạn lạc và xã hội phân hóa … Phía Dân Chủ thì nhằm vào hai trọng điểm là kiểm soát súng đạn và quyền lựa chọn phá thai (pro-choice). Hình như chưa có một cuộc tranh luận nghiêm chỉnh nào về bất cứ đề tài nào. Người ta thời nay chỉ nói mà không nghe! Ưa lý luận mà không chịu tranh luận!
Cuộc bầu cử giữa mùa ngày 8-11 tới đây do đó sẽ cực kỳ thú vị. Trước hết, chúng ta sẽ thấy giải đáp cho câu hỏi “ai thắng ai” giữa hai đảng Dân Chủ và Cộng Hòa. Đảng Cộng Hòa mà giành được thế đa số tại Hạ Viện hay Thượng Viện hay cả hai viện thì đúng là Tổng thống Joe Biden và đảng Dân Chủ “chỉ có chết”. Nếu Dân Chủ vẫn còn nắm được hai viện hay ít nhất một viện thì đúng là “hoàng thiên hữu nhãn” (trời cao có mắt)! Nhưng nếu những người Cộng Hòa MAGA mà thua cuộc, chắc chắn họ sẽ chẳng ngồi yên mà sẽ nổi dậy khắp nơi khích động bạo loạn vì “bầu cử bị đánh cắp”.
Nhưng câu hỏi còn thú vị hơn nữa chính là đảng Cộng Hòa MAGA (đảng Trump) và đảng Cộng Hòa “truyền thống” (những người Cộng Hòa ra tranh cử độc lập” - không được Trump “đề bạt”) có tránh được “nội chiến” để giành quyển lãnh đạo đảng hay chăng. Nhiều nhà quan sát cho rằng đảng của Trump sẽ nắm được đa số trong đảng Cộng Hòa và do đó sẽ tìm cách khuynh loát – trước hết là lật đổ hay tẩy chay những người Cộng Hòa “gốc”. Hãy chờ xem những người như Mitch McConnell, Mitt Romney… phản ứng thế nào.
Ngày thứ sáu 28-10, bà Nancy Pelosi đã cảnh cáo nạn bạo lực do chủ nghĩa quá khích của MAGA sau khi có vụ tấn công của một tên khủng bố cầm dao đột nhập vào nhà bà tại San Francisco nhưng chĩ gặp được ông Pelosi. Bầu cử này chắc chắn không yên… Ông Donald Trump đã cảnh cáo: Đụng tới ông thì biết…
Nhiều người vẫn quên Trump nay đã 76. Ông ta cũng đang bị tràn ngập tới cổ những vụ tai tiếng, kiện tụng. Và như thường lệ tâm thần của ông có lẽ còn tệ hơn người bạn Putin mà ông tưởng rằng có thể nối khố được.
Trump thường nói đến God làm ra ông để dẫn dắt phong trào Christian nationalism đưa thế gian vào con đường “độc đạo”.
Trời ơi, Trời! Nếu thực sự còn có ông trời…
Hoàng Ngọc Nguyên
