• Matthew Fisher
Lời chỉ trích gay gắt của tướng Mattis
có khiến Donald Trump nao núng?
có khiến Donald Trump nao núng?
Các tướng lĩnh cựu tư lệnh của quân lực Hoa Kỳ đã vẽ cho người Mỹ một lộ trình chính trị. Liệu người Mỹ có làm theo lời khuyên của họ tại thùng phiếu hay không ?
Nguyên tác: A blistering critique from Gen. James Mattis will rattle Donald Trump | Matthew Fisher | Global News | June 5th 2020.
.png)
James Mattis, năm 2018, khi ông vẫn còn là Bộ trưởng Quốc phòng.
Để hiểu được độ tác hại của lời chỉ trích của tướng James Mattis đối với Tổng thống Trump tuần này, “lần đầu tiên trong đời tôi, tôi thấy một vị TT không cố gắng đoàn kết người dân Mỹ”, mà còn, “cố tình chia rẽ chúng ta”, đánh giá tư cách đáng kính trọng của vị tướng bốn sao trong số những tướng lãnh danh tiếng chỉ huy ở chiến trường của Mỹ thì sẽ hiểu vì sao lời ông nói rất là quan trọng.
Lần đầu tiên tôi gặp tướng Mattis là vào đêm trước của Chiến tranh vùng Vịnh lần thứ hai. Tôi là một trong số ít nhà báo và vài ngàn Thủy quân lục chiến (TQLC) đã tập trung dưới một cái lều lớn trên sa mạc Kuwaiti để nghe chỉ huy Sư đoàn 1 Thủy quân lục chiến nói về cuộc tấn công sắp xảy ra tại đây.
Tôi đã từng nghe những câu chuyện về vị lãnh đạo vị tha, một Chiến binh Thiền sư, trí tuệ phi thường và tài hùng biện cao ngời của ông ấy. Suốt một giờ trong cái nóng ngột ngạt, vị tướng hai sao lúc đó đã khiến khán giả say mê theo dõi một diễn văn xuất khẩu hùng hồn. Bài phát biểu bắt đầu bằng lịch sử ngắn gọn của Thủy quân lục chiến, từ Hội trường Montezuma đến bờ biển Tripoli, cuộc chiến man rợ chống lại Nhật Bản ở phía tây Thái Bình Dương và những cuộc chiến gần đây. Mattis kết luận bằng cách sử dụng ngôn ngữ rất thẳng thừng, nói với Thủy quân lục chiến của ông rằng họ là mũi nhọn của ngọn giáo sẽ lật đổ Saddam Hussein khỏi ghế quyền lực.
Nhưng giai thoại tôi thích về tướng Mattis có thể không chính xác, mặc dù một vài thủy quân lục chiến mà tôi biết nhấn mạnh rằng giai thoại này là sự thật.
Câu chuyện diễn ra như thế này. Vị tướng đã đến thăm một căn cứ TQLC vào một ngày Giáng sinh. Trò chuyện với một TQLC trẻ tuổi đang gác cổng, ông chợt biết rằng gia đình viên hạ sĩ đang đợi anh ấy về ăn mừng Giáng sinh.
Mattis nói ngay tại chỗ rằng ông sẽ nhận ca, đứng gác cổng thay, và ra lệnh cho vị hạ sĩ ấy về nhà mừng Giáng sinh với vợ con.
Sau lời phát biểu của tướng Mattis về Donald Trump, có người hỏi tôi rằng tuần này liệu tôi có thể tưởng tượng Donald Trump làm điều gì đó tương tự như thế không? Nhưng ngay cả khi Trump làm như vậy, một điều rất khó xảy ra, ông ta sẽ lớn tiếng khoe khoang ầm ĩ, sẽ mời phóng viên đến chụp hình về điều đó.
Tướng Mattis lên tiếng khi các cuộc biểu tình bùng phát trên khắp Hoa Kỳ để lên án về cái chết của George Floyd khi đang bị cảnh sát bắt giữ tại thành phố Minneapolis.
Với tên tuổi gần như là huyền thoại của Mattis trong văn hóa, quân sự và chính trị đương thời của Mỹ, liệu những điều vị tướng quân này nói về Trump có thể coi như là một bước ngoặt trong cuộc vận động tái tranh cử của Tổng thống Trump vào tháng 11 năm nay hay không? Liệu những nhận định của Mattis sẽ giúp Hoa Kỳ và người dân Hoa Kỳ, không cho Trump có cơ hội xé toạc cấu trúc của nước Mỹ và làm giảm thêm uy tín của Mỹ tại thời điểm thế giới đang quay cuồng vì ảnh hưởng kinh tế và y tế do đại dịch COVID-19 gây ra?
Rất ít người biết được rằng vị tướng được yêu mến nhất của Mỹ là một người có phân nửa gốc Canada. Mẹ của Mattis, Lucille Proulx, một người dân Manitoba nói tiếng Pháp gốc ở St. Boniface, làm việc cho tình báo quân đội Hoa Kỳ ở Châu Phi trong Thế chiến II trước khi kết hôn với một thủy thủ thương thuyền người Mỹ mà bà gặp ở đó và định cư ở vùng Tây Bắc Thái Bình Dương.
Giống như hầu hết mọi người ở Canada, tôi đã bị sốc hết lần này đến lần khác vì những khuynh hướng phát xít khó lường của Trump, những ảo tưởng ngu đần về sự sáng chói của ông ta, và sự khinh bỉ của ông ta đối với bất kỳ ai không ca ngợi ông như một loại Caesar ở thế kỷ 21.
Những gì Mattis đặt vấn đề trên tạp chí The Atlantic là để người Mỹ phủ nhận “những người coi thường Hiến pháp của chúng ta” và buộc họ phải chịu trách nhiệm.
Mattis gần như im lặng khi đã nghỉ hưu vì sự tôn trọng của ông đối với kỷ luật của quân độ : một quân nhân không nên chỉ trích một lãnh đạo chính trị.
Vì những lý do đó, tôi lại càng xúc động đối với những gì Mattis cuối cùng ông đã đứng lên, phải nói ra. Nhận xét của ông tương tự, nhưng có lẽ không gay gắt bằng, một bài báo khác, của một tướng TQLC đã nghỉ hưu và cũng có ảnh hưởng trong quân đội, tướng John Allen, đã đăng tập chí Foreign Policy số ra ngày thứ Tư 3 tháng 6, 2020
Tướng hồi hưu John Allen
Chỉ huy lực lượng NATO ở Afghanistan
Dưới tựa đề, “Một khoảnh khắc xấu hổ và nguy hiểm của quốc gia — và niềm hy vọng”, tướng Allen đã viết về những hành động gần đây của Trump, và đặc biệt, các sự kiện hôm thứ Hai, khi mà “cảnh sát và quân đội vũ trang đầy đủ, đột nhiên bạo động, không có sự khiêu khích nào từ những người biểu tình, đã tấn công vào đam người biểu tình ôn hòa, đánh đập và xô đuổi nhiều người, sử dụng tiếng nổ chớp nhoáng, các dụng cụ dẹp bạo loạn và xịt hơi cay từ đầu đến cuối..”
Allen viết, đây là một sự “khủng khiếp cho Hoa Kỳ và nền dân chủ của Hoa Kỳ” Nhưng ông đã thấy ánh sáng sau cơn mưa. “Đây có thể là khởi đầu của sự thay đổi nền dân chủ Mỹ, không phải là đổi thành chủ nghĩa vô văn hóa, mà là đi đến thời giác ngộ? Tuy nhiên, nó sẽ phải đi từ dưới lên trên. Vì không còn có ai ở Tòa Bạch Ốc.” John Allen
Mattis và Allen đã chính thức lên tiếng thách thức Donald Trump. Họ là những người lãnh đạo được kính trọng đến mức mà trước đây khi họ từ chức, Trump không dám phàn pháp bằng ngôn ngữ như họ là kẻ phản bội và nói dối như ông Trump đã thường làm khi bị nhiều người phê bình dồn vào chân tường.
Và họ không đơn độc.
Theo một cuộc thăm dò được Pew Research thực hiện vào tháng 7 năm ngoái, hơn 60% quân đội Hoa Kỳ đã ủng hộ Trump. Những con số đó rơi xuống hơn 40% sau khi tổng thống đưa một số binh sĩ đi bảo vệ biên giới Mỹ và Mexico. Mong là con số đó tiếp tục xuống, xuống thấp nữa khi quân đội bị giao nhiệm vụ tuần tiểu các thành phố trên đất Mỹ để dẹp biểu tình.
Tình thế tiến thoái lưỡng nan của quân đội về cuộ bầu cử sắp tới đã trở nên phức tạp hơn vì những tướng lãnh chỉ huy trận mạc danh tiếng và được kính trọng nhất đã lên án gay gắt vị tổng tư lệnh của họ tức tổng thống Trump, mặc dù các thông điệp của những viên tướng bốn sao không dành riêng cho họ mà là cho công chúng Hoa Kỳ .
Cựu Tham mưu trưởng Liên quân, Đô đốc Mike Mullen, và cựu bộ trưởng quốc phòng và giám đốc CIA Leon Panetta, cũng đã đưa ra những lời lên án phẩn nộ của riêng họ đối với Trump. Ngay cả Bộ trưởng Quốc phòng của Trump, Mark Esper, có vẻ rất khó chịu với những gì Trump đã làm và nói việc Trump sử dụng quân chính quy để dẹp các cuộc biểu tình ở các thành phố của Hoa Kỳ là không đúng.
Các tướng lĩnh và những vị lãnh đạo này đã vẽ ra cho người Mỹ một lộ trình chính trị. Bây giờ, có làm theo lời khuyên của những tướng quân của họ tại thùng phiếu hay không là tùy họ.
Matthew Fisher là nhà báo viết chuyên mục quốc tế và phóng viên nước ngoài đã làm việc ở nước ngoài trong 35 năm
