Cảm nghĩ khi thấy Nước MỸ chống đại dịch
Một cuộc chiến mới - Cuộc chiến của loài người.
Bệnh viện dã chiến được thành lập ở công viên Central Park – New York
Nhiều bạn từ bên Việt Nam gởi messenger hỏi:
"Bên đó sao rồi? Sao mà con số ở Mỹ lên nhanh vậy? Gia đình và mọi người ra sao? Sao nước Mỹ lại để tình hình tệ như vậy? Sắp tới sẽ ra sao?"
Cả đống câu hỏi từ bên Việt Nam vẫn mong chờ có câu trả lời chính xác nhất.
*
Chẳng phải chỉ người Việt đang nhìn vào và đặt những câu hỏi với nước Mỹ như vậy đâu bạn ạ. Mà có lẽ cả thế giới đang có cùng một câu hỏi như vậy. Và hầu như là rất nhiều người đang mong chờ một giải pháp -từ nước Mỹ- để chiến thắng kẻ thù vô hình đang làm cả thế giới lên cơn sốt -cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng.
Câu mình trả lời sẽ hơi dài, nhưng có thể vẫn chưa đầy đủ lắm cho các bạn bên nhà. Nhưng mình cố gắng vẽ lên một bức tranh tổng thể. Nếu các bạn không tin, không đồng ý, thì cũng chỉ cần nói điều bạn nghĩ một cách nhẹ nhàng nhé.
"Nước Mỹ đã và đang bước vào một cuộc chiến mới một cách rất Mỹ."
Giống như khi nước Mỹ bị tấn công ở Trân Châu Cảng, dầu đã biết kẻ thù, nước Mỹ vẫn bất ngờ khi con virus bùng ra khắp nơi một cách nhanh chóng. Chẳng bao lâu sau khi virus bùng ra tại các nước khác, nước Mỹ trở thành nước có con số người nhiễm bệnh cao nhất. (nếu không kể sự khai báo không trung thật của quốc gia đông dân nhất trên hành tinh này và cũng là nơi khởi phát căn dịch.)Nước Mỹ khởi đầu khá chậm, khi các nước dùng các loại thử nghiệm, thì Mỹ vẫn chưa hoàn thiện phương pháp của mình. Sao vậy? Vì ở Mỹ, các thử nghiệm - test - phải bảo đảm chính xác và được FDA chấp thuận. Các loại test của các nước khác có muốn sử dụng tại Mỹ cũng phải được FDA chấp thuận. Mà bạn biết đấy, các nước khác nhau có cách thử khác nhau. Có thứ không cho kết quả trung thực lắm.
Rồi khi các loại test được chấp thuận, Mỹ có không chỉ một loại test, mà nhiều loại test ra liên tiếp, từ các công ty sinh học của Mỹ. Một khi đã hoàn thiện, Mỹ bây giờ có khả năng test chính xác và nhanh nhất thế giới. Hôm nay, 3/30/2020, Nước Mỹ đã thực hiện hơn một triệu test, và tìm ra khoảng 160 ngàn bệnh nhân. Mỗi ngày một trăm ngàn ca thử -nhiều hơn bất kỳ nước nào trên thế giới. Hiện tại, cả nước VN chỉ có một trăm ngàn bộ thử xét nghiệm thôi đấy. Và VN nay phải nhập bộ test của Hàn quốc vì độ tin cậy bảo đảm hơn cái hiện có? Mặc dù Tổng Thống Mỹ nói không muốn test hơn ba trăm triệu người Mỹ, nhưng với tốc độ test này thì có làm test hết cả dân Mỹ cũng chẳng phải là điều không thể. Với loại "Năm Phút Có Kết Quả" thì sau này cả bác sĩ gia đình cũng có thể làm cho bạn được.
PPE.. PPE.. PPE (Personal Protective Equipment)
Là câu thường nghe nhất trong những ngày này. Các bệnh viện đang kêu rần trời. PPE!Chẳng riêng gì nước Mỹ, bên Pháp cô cháu y tá cũng than như vậy: mỗi ngày chỉ có ba cái khẩu trang y tế, nếu không đụng trực tiếp người nhiễm thì không đeo loại N95. Bên Ý, Tây Ban Nha cũng không khá gì hơn. Khi dịch bệnh còn trong Trung Cộng, bạn ở Mỹ có muốn mua mấy cái mặt nạ N 95 ở tiệm thuốc tây cũng đã không thể mua được rồi. Ai đó đã gom hết khi mà mình còn chưa kịp hiểu nữa? Mặt nạ, áo choàng, rồi máy thở. Tất cả đều không đủ để đương đầu với trận dịch này. Giống như khi đánh nhau với quân thù mà không có đủ vũ khí vậy. Làm sao mà ta chuẩn bị trước được, khi còn chưa thấy mặt mũi quân thù?
Khi quân thù tràn ngập và các bệnh viện ở New York trở nên quá tải nhanh chóng. Và người ta biết rằng mình đang cần những gì.
Bây giờ nước Mỹ mới chuyển mình….
Những cái đầu tính toán nhất được sử dụng. Vẫn theo cách của Mỹ: vừa làm, vừa tranh luận, đủ kiểu. Nhưng nước Mỹ đã cho thấy tiềm lực của nó -không nước nào sánh ngang được, ít ra là đến lúc này.Cả nước Mỹ chọn cách đứng yên -như môn võ lấy tĩnh chế động- đối phó với con virus manh động để làm cho nó chậm lại. Từng tiểu bang một, với thẩm quyền của mình, ra lệnh "shelter-in-place". Khen cho ông thống đốc nào nhanh nhẹn nhất lúc này, bạn biết đấy.
Đứng yên -không phải là không làm gì. Ai đứng yên thì đứng yên, ai "động đậy" thì vận động theo một cách bày trận rõ ràng. Chính quyền từ tiểu bang đến liên bang tìm mọi cách để kiếm đạn cho chiến sỹ. Đạn cũ còn xài được cũng xài. Các ông xin mua lại cả các máy cũ còn xử dụng được. Các loại PPE đơn giản này từ lâu nay nước Mỹ không còn tự làm nữa, mà giao cho các nước khác làm rồi. Mà bây giờ nước nào cũng bị "cô vy" ̣uýnh tơi tả, có ai sản xuất đâu mà nhập? có dư thì họ cũng tự giữ mà bảo vệ lấy thân rồi. Vậy tốt nhất thì ta tự sản xuất lấy thôi..
Như hồi Thế Chiến, khi dân Mỹ đồng lòng thì sản xuất gì cũng được, xá gì mấy cái PPE lẻ tẻ. Hô một tiếng, mười công ty lớn nhảy vô tình nguyện làm máy thở. Hãng xe hơi, hãng làm máy hút bụi cùng vào. Rồi khẩu trang N95 cũng được sản xuất rầm rập từ những nhà máy đang có và sẽ lập. Hôm nay ông Thống Đốc Cali với vẻ thư giãn hơn mọi hôm đã loan báo riêng Cali vừa phân phối ra 32.6 triệu khẩu trang N95 trong số 101 triệu khẩu trang đang "lock-up" trong tiểu bang mình, và hơn bốn ngàn máy thở. Máy hư thì có công ty trong vùng sửa ngay tức thì (Bloom Energy).
So với New York thì California chuẩn bị tốt hơn, với hơn 766,000 chuyên viên y tế, và còn dự tính tuyển thêm 30,000 người nữa. Các khu làm bệnh viện dã chiến đã thành lập và đang chọn thêm. Một bệnh viện nổi của Hải Quân đã neo ở LA.
Chẳng bao lâu nữa thì các công ty như Dyson, Tesla, GM, cũng sẽ sản xuất hàng loạt các máy thở, thì khi đó Mỹ sẽ có thể đem PPE trợ giúp cho các nước khác không chừng. Ngay cả áo choàng dùng một lần rồi cũng sẽ lại được "Made in USA again".
Dù số người bệnh hiện nay cao nhất thế giới, nhưng tỷ lệ tử vong vẫn rất thấp-2% so với toàn cầu, ta phải nói bệnh viện Mỹ đang làm rất tốt, ngay cả khi chưa được chuẩn bị đầy đủ. Hy vọng sắp tới, tỷ lệ này sẽ còn giảm nữa.
Hôm nay, trong lúc khẩu trang N95 còn chưa sản xuất kịp, người Mỹ đã làm ra máy tiệt trùng 120,000 kt/ngày (FDA cũng đã cấp phép), để tái sử dụng-đến hai mươi lần- cho các khẩu trang đã xử dụng. Mỗi tiểu bang có một máy như vầy là cũng yên tâm lắm.
Trí tuệ người Mỹ không chỉ dừng lại ở đó đâu bạn. Vũ khí tối hậu để chiến thắng kẻ thù vô hình này đang được thử nghiệm, và cuộc thử nghiệm đang tiến triển tốt. Nếu tình hình quá cấp bách, mình đoán FDA sẽ dùng luật đặc biệt để cho nó ra đời sớm hơn một chút. Đó là thứ cả loài người đang trông đợi: "Vaccine." Thông thường phải qua mùa sau, vaccine cúm mới ra chào hàng.
Người dân trong thế "Không Động" cũng đang góp phần của mình, là không cho virus di chuyển tiếp. Mà làm dân Mỹ "không động" cũng sướng hơn dân của nhiều nước lắm. Mọi người "không làm" vẫn "có tiền". Trong vòng ba tuần nữa, mỗi người lớn với thu nhập thấp sẽ nhận $1200, trẻ em được $500.
Ai không nhận được tiền của chính phủ trợ giúp thì chỉ là những người giàu. Ngay cả dân homeless cũng được chăm sóc kỹ. Họ được đưa vào nơi cư trú đàng hoàng, trailers hay có cả Hotels cho homeless nữa.( Comfort Inn and Radison Hotel in Oakland)
Cuộc chiến nào cũng phải có thương vong. Chúng ta buồn cho những sự mất mát xảy ra. Nếu ta theo thế trận không động, sẽ ít bị thương vong nhất. Chúng ta cũng phải rất biết ơn những chiến sỹ hàng đầu trong cuộc chiến này: là những người lính áo trắng, áo xanh, áo vàng hay áo bông, không chỉ ở Mỹ mà còn ở các nước khác. Họ là những người đối mặt với quân thù và chịu rủi ro nhất. Chúng ta, đoàn quân "Không Động"!!, phải ráng đừng động đậy nhiều quá làm vỡ trận thế này nhé. Trong trận với nhau, ta nên khích lệ và an ủi nhau để thêm bình tâm và hy vọng. (Qua cơn dịch có lẽ ta lại đánh nhau với ta tiếp?)
Cuối cùng, loài người chúng ta sẽ thắng. Chắc chắn là vậy, bạn có tin không?
3/30/2020
